આજ નવરાત્રિનો પાંચમો દિવસ છે અને આ દિવસે માં દુર્ગાના સ્કંદમાતા સ્વરૂપની પૂજાનું વિધાન છે. માં સ્કંદમાતાનું સ્વરૂપ અત્યંત મમતામયી અને વાત્સલ્યથી પરિપૂર્ણ છે. તેઓ સિંહ પર વિરાજમાન રહે છે અને તેમની ગોદમાં ભગવાન સ્કંદ (કાર્તિકેય) બાળરૂપમાં સ્થિત છે. માં સ્કંદમાતાની પૂજા ખાસ કરીને સંતાનસુખની પ્રાપ્તિ માટે કરવામાં આવે છે.
એવી માન્યતા છે કે જે નિઃસંતાન દંપતી નવરાત્રિના પાંચમા દિવસે સચ્ચે મનથી માં સ્કંદમાતાનું વ્રત અને પૂજા કરે છે, તેમની સૂની ગોદ જલ્દી ભરાઈ જાય છે. ભક્તોનો વિશ્વાસ છે કે માંની કૃપાથી સંતાન સંબંધી બધા કષ્ટ દૂર થઈ જાય છે અને પરિવારમાં સુખ-શાંતિનો વાસ થાય છે.
સ્કંદમાતાનું સ્વરૂપ અને મહત્વ
માં સ્કંદમાતા અત્યંત મમતામયી અને વાત્સલ્યથી પરિપૂર્ણ છે. તેઓ સિંહ પર વિરાજમાન છે અને તેમની ગોદમાં ભગવાન સ્કંદ બાળરૂપમાં સ્થિત છે. એવી માન્યતા છે કે જે નિઃસંતાન દંપતી નવરાત્રિના પાંચમા દિવસે સચ્ચે મનથી માં સ્કંદમાતાનું વ્રત અને પૂજા કરે છે, તેમની સૂની ગોદ જલ્દી ભરાઈ જાય છે. માં સ્કંદમાતાનું સ્વરૂપ અત્યંત મમતામયી અને વાત્સલ્યથી પરિપૂર્ણ છે. તેઓ સિંહ પર વિરાજમાન છે અને તેમની ગોદમાં ભગવાન સ્કંદ (કાર્તિકેય) બાળરૂપમાં સ્થિત છે. એવી માન્યતા છે કે જે નિઃસંતાન દંપતી નવરાત્રિના પાંચમા દિવસે સચ્ચે મનથી માં સ્કંદમાતાનું વ્રત અને પૂજા કરે છે, તેમની સૂની ગોદ જલ્દી ભરાઈ જાય છે.
પૂજન વિધિ
સમય: બ્રહ્મમુહૂર્તમાં પૂજા કરો.
આસન: કુશ અથવા કમ્બળના આસન પર બેસો.
સામગ્રી: પીળા ફૂલ, ફળ, વસ્ત્ર, કેસરયુક્ત ખીર, કેળા, ઘીનો દીપક.
વિધાન
માંને પીળા ફૂલ, ફળ અને વસ્ત્ર અર્પણ કરો.
કેળા અને કેસરયુક્ત ખીરનો ભોગ લગાવો.
ઘીનો દીપક પ્રગટાવી દુર્ગા સપ્તશતીનો પાઠ કરો.
માંને લાલ વસ્ત્ર ચઢાવી આરતી કરો.
ભોગ: કેસરયુક્ત ખીર, કેળા અને ઈલાયચી અર્પણ કરો.
સ્કંદમાતાનો મંત્ર
સિંહાસનગતા નિત્યં, પદ્માશ્રિતકરદ્વયા।
શુભદાસ્તુ સદા દેવી, સ્કંદમાતા યશસ્વીની।।
યા દેવી સર્વભૂતેષુ માં સ્કંદમાતા રૂપેણ સંસ્થિતા।
નમસ્તસ્યૈ નમસ્તસ્યૈ નમસ્તસ્યૈ નમો નમઃ॥
સ્કંદમાતાની આરતી
જય તેરી હો સ્કંદ માતા. પાંચમો નામ તુમ્હારો આતા.।
સબ કે મન કી જાનન હારી. જગ જનની સબ કી મહતારી.।
તેરી જ્યોત જલાતા રહું મૈં. હરદમ તુમ્હેં ધ્યાતા રહું મૈં.।
કઈ નામોં સે તુજે પુકારા. મુજે એક હૈ તેરા સહારા.।
કહી પહાડો પર હૈં ડેરા. કઈ શહેરોં મેં તેરા બસેરા.।
હર મંદિર મેં તેરે નજારે. ગુણ ગાયે તેરે ભક્ત પ્યારે.।
ભક્તિ અપની મુજે દિલા દો. શક્તિ મેરી બિગડી બના દો.।
ઇન્દ્ર આદી દેવતા મિલ સારે. કરે પુકાર તુમ્હારે દ્વારે.।
દુષ્ટ દત્ય જબ ચઢ કર આયેં. તુમ્હી ખંડા હાથ ઉઠાયેં.।
દાસો કો સદા બચાને આઈ. ‘ચમન’ કી આસ પૂજાને આઈ.।
પૂજાના અંતમાં ક્ષમા પ્રાર્થના જરૂર પઢો
અપરાધસહસ્ત્રાણી ક્રિયન્તેઅહર્નિશં મયા।
દાસોયમિતિમાંં મત્વા ક્ષમસ્વ પરમેશ્વરી॥૧॥
```
