12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳು: ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ ಈ 12 ಪವಿತ್ರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ದರ್ಶನವನ್ನು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಒಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಮಾಡಲೇಬೇಕು. ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳ ದರ್ಶನವು ಪಾಪಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ, ಮಾನಸಿಕ ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಶಿವ ಭಕ್ತಿಯ ಸಂಪ್ರದಾಯವು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಾಚೀನ ಮತ್ತು ಶ್ರೀಮಂತವಾಗಿದೆ. ಭಗವಾನ್ ಶಿವನನ್ನು ರುದ್ರ, ಮಹಾದೇವ, ಭೋಲೆನಾಥ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಹೆಸರುಗಳಿಂದ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಶಿವ ಪುರಾಣ ಮತ್ತು ಇತರ ಪೌರಾಣಿಕ ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ಭಗವಾನ್ ಶಿವನ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ, ಇದನ್ನು ಶಿವನ ಮುಖ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ರೂಪವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಶಿವ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಈ 12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಶಿವನ ಮತ್ತೊಂದು ವಿಶೇಷ ಅಸ್ತಿತ್ವದ ಸಂಕೇತವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಅವರ ಉಪಲಿಂಗಗಳನ್ನೂ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಿಮಗೆ ತಿಳಿದಿದೆಯೇ?
ಈ ಉಪಲಿಂಗಗಳನ್ನು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳುವುದು ಮತ್ತು ಅವುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಶಿವ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಒಂದು ರಹಸ್ಯ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರೆಯ ಅನುಭವವನ್ನು ನೀಡಬಹುದು. ಯಾವ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಉಪಲಿಂಗಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅವು ಎಲ್ಲಿವೆ ಎಂಬುದನ್ನು ತಿಳಿಯೋಣ.
12 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಮಾಹಿತಿ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಗಿರುವ 12 ಪ್ರಮುಖ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳೆಂದರೆ ಸೋಮನಾಥ, ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ, ಮಹಾಕಾಳೇಶ್ವರ, ಓಂಕಾರೇಶ್ವರ, ಕೇದಾರನಾಥ, ಭೀಮಾಶಂಕರ, ಕಾಶಿ ವಿಶ್ವನಾಥ, ತ್ರಯಂಬಕೇಶ್ವರ, ವೈದ್ಯನಾಥ, ನಾಗೇಶ್ವರ, ರಾಮೇಶ್ವರಂ ಮತ್ತು ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರ. ಈ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಶಿವನ ಮುಖ್ಯ ಆವಾಸಸ್ಥಾನವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವುದರಿಂದ ಮೋಕ್ಷ ದೊರೆಯುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಉಪಲಿಂಗಗಳ ಉಲ್ಲೇಖ ಎಲ್ಲಿ ಸಿಗುತ್ತದೆ?
ಶಿವ ಮಹಾಪುರಾಣದ ಕೋಟಿರುದ್ರ ಸಂಹಿತೆಯಲ್ಲಿ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಉಪಲಿಂಗಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಇದು ಕೇವಲ 9 ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಉಪಲಿಂಗಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ (ಕಾಶಿ), ತ್ರಯಂಬಕ (ತ್ರಯಂಬಕೇಶ್ವರ) ಮತ್ತು ವೈದ್ಯನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಉಪಲಿಂಗಗಳನ್ನು ಇದರಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಉಳಿದ 9 ರ ಉಪಲಿಂಗಗಳ ಮಾಹಿತಿ ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ.
1. ಸೋಮನಾಥನ ಉಪಲಿಂಗ: ಅಂತಕೇಶ್ವರ
ಸೋಮನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉಪಲಿಂಗದ ಹೆಸರು ಅಂತಕೇಶ್ವರ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಇದು ಮಹಿ ನದಿ ಮತ್ತು ಸಮುದ್ರದ ಸಂಗಮದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ. ಈ ಸ್ಥಳವು ಪಾಪಗಳನ್ನು ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಕೊನೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
2. ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನನ ಉಪಲಿಂಗ: ರುದ್ರೇಶ್ವರ
ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗದಿಂದ ಪ್ರಕಟವಾದ ರುದ್ರೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಉಪಲಿಂಗವು ಭೃಗುಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ನೆಲೆಸಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯವೆಂದರೆ ಇದು ಸಾಧಕರಿಗೆ ಸಂತೋಷ ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ.
3. ಮಹಾಕಾಳೇಶ್ವರನ ಉಪಲಿಂಗ: ದುಗ್ಧೇಶ್ವರ
ಮಹಾಕಾಳೇಶ್ವರನ ಉಪಲಿಂಗದ ಹೆಸರು ದುಗ್ಧೇಶ್ವರ ಅಥವಾ ದೂಧನಾಥ್. ಇದು ನರ್ಮದಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪೂಜೆಯು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ಪಾಪಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ.
4. ಓಂಕಾರೇಶ್ವರನ ಉಪಲಿಂಗ: ಕರ್ದಮೇಶ್ವರ
ಓಂಕಾರೇಶ್ವರನಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಉಪಲಿಂಗವನ್ನು ಕರ್ದಮೇಶ್ವರ ಅಥವಾ ಕರ್ಮದೇಶ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಬಿಂದುಸರೋವರದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಉಪಲಿಂಗವು ಎಲ್ಲಾ ಆಸೆಗಳನ್ನು ಈಡೇರಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
5. ಕೇದಾರನಾಥನ ಉಪಲಿಂಗ: ಭೂತೇಶ್ವರ
ಕೇದಾರೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗದಿಂದ ಹುಟ್ಟಿದ ಉಪಲಿಂಗವನ್ನು ಭೂತೇಶ್ವರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಯಮುನಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾಧಕರ ದೊಡ್ಡ ಪಾಪಗಳನ್ನು ಸಹ ನಾಶಮಾಡಲು ಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ ಎಂದು ನಂಬಲಾಗಿದೆ.
6. ಭೀಮಾಶಂಕರನ ಉಪಲಿಂಗ: ಭೀಮೇಶ್ವರ
ಭೀಮಾಶಂಕರನಿಂದ ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದ ಉಪಲಿಂಗವು ಭೀಮೇಶ್ವರ ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಿಂದ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಹ್ಯಾದ್ರಿ ಪರ್ವತದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ಪೂಜೆಯು ಬಲ ಮತ್ತು ಮನೋಬಲವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
7. ನಾಗೇಶ್ವರನ ಉಪಲಿಂಗ: ಭೂತೇಶ್ವರ
ನಾಗೇಶ್ವರ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉಪಲಿಂಗದ ಹೆಸರು ಭೂತೇಶ್ವರ, ಇದು ಮಲ್ಲಿಕಾ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಗಳ ಸಂಗಮದಲ್ಲಿದೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದರ ದರ್ಶನವು ಪಾಪಗಳನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನಾಶಪಡಿಸುತ್ತದೆ.
8. ರಾಮೇಶ್ವರಂನ ಉಪಲಿಂಗ: ಗುಪ್ತೇಶ್ವರ
ರಾಮನಾಥಸ್ವಾಮಿ ಅಥವಾ ರಾಮೇಶ್ವರಂನಿಂದ ಪ್ರಕಟವಾದ ಉಪಲಿಂಗವನ್ನು ಗುಪ್ತೇಶ್ವರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸ್ಥಳವು ರಹಸ್ಯಮಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇದರ ಪೂಜೆಯು ಎಲ್ಲಾ ರೀತಿಯ ದೈಹಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತದೆ.
9. ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರನ ಉಪಲಿಂಗ: ವ್ಯಾಘ್ರೇಶ್ವರ
ಘೃಷ್ಣೇಶ್ವರನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉಪಲಿಂಗವನ್ನು ವ್ಯಾಘ್ರೇಶ್ವರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಉಪಲಿಂಗವು ಕಠಿಣ ವ್ರತ ಮತ್ತು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡುವ ಸಾಧಕರಿಗೆ ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಫಲಪ್ರದವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಯಾವ ಉಪಲಿಂಗಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ
ಶಿವಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿರುವಂತೆ, ವಿಶ್ವೇಶ್ವರ (ಕಾಶಿ), ತ್ರಯಂಬಕೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯನಾಥ ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳ ಉಪಲಿಂಗಗಳನ್ನು ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಕೆಲವು ವಿದ್ವಾಂಸರು ಅವುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಉಪಲಿಂಗಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಿದ್ದಾರೆ.
- ವಿಶ್ವೇಶ್ವರನ ಉಪಲಿಂಗವಾಗಿ ಶರಣೇಶ್ವರನನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ
- ತ್ರಯಂಬಕೇಶ್ವರನ ಉಪಲಿಂಗವಾಗಿ ಸಿದ್ಧೇಶ್ವರನ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ
- ವೈದ್ಯನಾಥನ ಉಪಲಿಂಗವಾಗಿ ವೈಜನಾಥನನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ
ಈ ಸ್ಥಳಗಳನ್ನು ಗ್ರಂಥಗಳಲ್ಲಿ ದೃಢೀಕರಿಸಲಾಗಿಲ್ಲ, ಆದರೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಮತ್ತು ನಂಬಿಕೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಅವುಗಳನ್ನು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
