ਕਰਮਚਾਰੀ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ (ਈਪੀਐੱਫ) ਖਾਤੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਵੱਡੀ ਖ਼ਬਰ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਤਨਖਾਹਦਾਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਪੀਐੱਫ ਅਕਾਊਂਟ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਅਹਿਮ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਪੀਐੱਫ ਤੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਬਦਲਾਅ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਪੀਐੱਫ ਦੀ ਪੂਰੀ ਰਕਮ ਕਢਵਾਉਣ ਲਈ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਜਾਂ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਦੀ ਸ਼ਰਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ, ਪਰ ਪ੍ਰਸਤਾਵਿਤ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁਣ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ 10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਮ੍ਹਾਂ ਰਾਸ਼ੀ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਛੋਟ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ।
10 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਕਢਵਾ ਸਕਣਗੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਪੈਸਾ
ਸੂਤਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਸਰਕਾਰ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਅੰਤਰਾਲ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪੀਐੱਫ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਕੁੱਝ ਹਿੱਸਾ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਇਸ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਜਾਂ ਵੱਡੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਫੰਡ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇਣਾ ਹੈ। ਚਰਚਾ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਪੂਰੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਸਰਕਾਰ ਸਿਰਫ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਰਾਸ਼ੀ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਜੇ ਕੋਈ ਮੈਂਬਰ 30 ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਉਸ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪੈਸਾ ਕਢਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅਗਲੀ ਵਾਰ 40 ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ।
ਮੌਜੂਦਾ ਨਿਯਮ ਕੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ?
ਫਿਲਹਾਲ ਈਪੀਐੱਫ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਰਾਸ਼ੀ ਕਢਵਾਉਣ ਲਈ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ (58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ) ਜਾਂ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 2 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੱਕ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੂਰਤ ਵਿੱਚ ਇਜਾਜ਼ਤ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਉੱਥੇ ਹੀ ਕੁਝ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਸ਼ਕ ਨਿਕਾਸੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਘਰ ਖਰੀਦਣਾ, ਵਿਆਹ, ਗੰਭੀਰ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ। ਪਰ ਪੂਰੀ ਰਾਸ਼ੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨਾ ਅਜੇ ਤੱਕ ਸੰਭਵ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਕਰਮਚਾਰੀ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ।
ਆਵਾਸ ਲਈ ਨਿਕਾਸੀ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਬਦਲਾਅ
ਈਪੀਐੱਫਓ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਕੁੱਝ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਢਿੱਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਹੁਣ ਕੋਈ ਵੀ ਮੈਂਬਰ ਘਰ ਬਣਾਉਣ ਜਾਂ ਜ਼ਮੀਨ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਪੀਐੱਫ ਫੰਡ ਦਾ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਕਢਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸਹੂਲਤ ਸਿਰਫ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀ ਸੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਗਾਤਾਰ 5 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਫੰਡ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇ। ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਮਿਆਦ ਘਟਾ ਕੇ 3 ਸਾਲ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕੋਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਜੇ 3 ਸਾਲ ਤੱਕ ਪੀਐੱਫ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਆਵਾਸ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਲਈ ਵੱਡੀ ਰਕਮ ਕਢਵਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਲਈ ਨਿਕਾਸੀ ਸੀਮਾ ਵੀ ਵਧਾਈ ਗਈ
ਈਪੀਐੱਫਓ ਨੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਲਈ ਅਗਾਊਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੀਮਾ ਵੀ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਸੀਮਾ 1 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸੀ, ਜਿਸਨੂੰ ਹੁਣ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਖਾਸ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸੀਮਾ ਤੱਕ ਦੀ ਰਾਸ਼ੀ ਲਈ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਫੰਡ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗੀ। ਯਾਨੀ ਕਿਸੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਮੈਂਬਰ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਾਸ਼ੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਸਕੇਗੀ।
ਕਿਵੇਂ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ PF ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ
ਈਪੀਐੱਫ ਯੋਜਨਾ ਨੂੰ ਹੁਣ ਸਿਰਫ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਵਿੱਚ-ਵਿੱਚ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਰੀਆ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਇਹ ਯਤਨ ਇਹੀ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਭਵਿੱਖ ਨਿਧੀ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਵੱਧ ਲਚਕੀਲਾ ਬਣਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਕਰਮਚਾਰੀ ਆਪਣੇ ਧਨ 'ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਨ। ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਉਸ ਸੋਚ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਕਰਮਚਾਰੀ ਆਪਣੇ ਕਮਾਏ ਧਨ ਦਾ ਉਪਯੋਗ ਕੇਵਲ ਬੁਢਾਪੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਣ 'ਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕਰ ਸਕੇ।
EPF ਦਾ ਮੂਲ ਢਾਂਚਾ
ਈਪੀਐੱਫ ਯੋਜਨਾ ਵਿੱਚ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿਯੋਕਤਾ ਦੋਵੇਂ ਤਨਖਾਹ ਦਾ ਇੱਕ ਤੈਅ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਰਕਮ 'ਤੇ ਵਿਆਜ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਇਨਕਮ ਦਾ ਸਾਧਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਅੰਸ਼ਕ ਨਿਕਾਸੀ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਜੁੜਦੀ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਪੂਰੀ ਨਿਕਾਸੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਜਾਂ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਸੰਭਵ ਸੀ। ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਇਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਲਚਕੀਲਾ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀ-ਕੇਂਦਰਿਤ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਰਹੀ ਹੈ।
ਕਦੋਂ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਇਹ ਪ੍ਰਸਤਾਵ?
ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਅਜੇ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਦਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕੋਈ ਅਧਿਕਾਰਤ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਪਰ ਮਨੀਕੰਟਰੋਲ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨੀਤੀ ਨਿਰਧਾਰਨ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਸ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਇਹ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਪਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਅਗਲੇ ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਈਪੀਐੱਫ ਨਿਕਾਸੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਹ ਨਵੀਂ ਸਹੂਲਤ ਲਾਗੂ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
EPFO ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਤਾਜ਼ਾ ਫੈਸਲੇ ਕੀ ਹਨ?
- ਘਰ ਖਰੀਦਣ ਲਈ ਹੁਣ 90 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤੱਕ ਨਿਕਾਸੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ
- ਇਸਦੇ ਲਈ ਯੋਗਦਾਨ ਮਿਆਦ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘਟਾ ਕੇ 3 ਸਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ
- ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਅਗਾਊਂ ਦੀ ਸੀਮਾ ਵਧ ਕੇ 5 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਹੋਈ
- ਨਿਕਾਸੀ ਲਈ ਵਾਧੂ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਖਤਮ
- PF ਨਿਕਾਸੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਬਦਲਾਅ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਬਦਲਦੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਜ਼ਰੂਰਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹੁਣ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿੱਚ ਵੱਧ ਜਾਗਰੂਕ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਬੱਚਤ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਮੌਕਿਆਂ 'ਤੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰਨ ਦਾ ਨਜ਼ਰੀਆ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਪੀਐੱਫ ਖਾਤੇ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਪਾਬੰਦੀਆਂ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਢਿੱਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕਦਮ ਸਮੇਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵੀ ਬਣਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।
