ଦୂରସଂଚାର ବିଭାଗ (DoT) ASTR ନାମକ ଏକ AI ଆଧାରିତ ସିଷ୍ଟମ ଆରମ୍ଭ କରିଛି, ଯାହାକି ନକଲି କାଗଜପତ୍ର ଦ୍ଵାରା ଜାରି ହୋଇଥିବା ସିମ୍ କାର୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରି ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ଲକ୍ କରିବ। ଏହା ଫେସ୍ ରିକଗ୍ନିସନ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଉପରେ ଆଧାରିତ ଏବଂ ସିମ୍ ଠକେଇକୁ ରୋକିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ, ଯାହା ଫଳରେ ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କର ସୁରକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ।
ASTR ସିଷ୍ଟମ: ଦେଶରେ ମୋବାଇଲ୍ ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଦୂରସଂଚାର ବିଭାଗ (DoT) ଏକ ବଡ଼ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ନକଲି କାଗଜପତ୍ର ମାଧ୍ୟମରେ ନିଆଯାଇଥିବା ସିମ୍ କାର୍ଡଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଏବଂ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ଲକ୍ କରିବାର ଦାୟିତ୍ଵ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (AI) କୁ ଦିଆଯାଉଛି। ଏଥିପାଇଁ, DoT ଏକ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ AI-ଆଧାରିତ ସିଷ୍ଟମ ASTR (Artificial Intelligence and Facial Recognition-based Subscriber Verification Tool) ବିକଶିତ କରିଛି, ଯାହା ଟେଲିକମ୍ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଠକେଇମୁକ୍ତ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବ।
ASTR କ'ଣ ଏବଂ କିପରି କାମ କରିବ?
ASTR, ଅର୍ଥାତ୍ AI-ଆଧାରିତ ଫେସିଆଲ୍ ରିକଗ୍ନିସନ୍ ଟୁଲ୍, ଏକ ଏପରି ସିଷ୍ଟମ ଯାହା ଟେଲିକମ୍ ଗ୍ରାହକଙ୍କର ଚେହେରା ଚିହ୍ନଟ ଉପରେ ଆଧାରିତ ହୋଇ ସେମାନଙ୍କର ସତ୍ୟତାକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରେ।
ଯେତେବେଳେ ଏକ ନୂତନ ସିମ୍ କାର୍ଡ ଜାରି କରାଯାଏ କିମ୍ବା ପୂର୍ବରୁ ଥିବା ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଡାଟାର ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଏ, ସେତେବେଳେ ASTR ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କ ଦ୍ଵାରା ଦାଖଲ କରାଯାଇଥିବା ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ଏବଂ ଚେହେରାର ଫଟୋର AI ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ସହିତ ମେଳ କରେ।
ଯଦି ସିଷ୍ଟମକୁ ସନ୍ଦେହ ହୁଏ ଯେ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟଗୁଡ଼ିକ ନକଲି କିମ୍ବା ଚେହେରାର ତଥ୍ୟ ମେଳ ଖାଉନାହିଁ, ତେବେ ସେହି ସିମ୍ ସ୍ୱୟଂକ୍ରିୟ ଭାବରେ ବ୍ଲକ୍ ହୋଇଯିବ। ଏହାଦ୍ଵାରା କେବଳ ନକଲି ସିମ୍କୁ ରୋକାଯିବ ନାହିଁ, ବରଂ ଠକେଇ ମାମଲା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ରୋକ୍ ଲାଗିବ।
ସାଇବର ଠକେଇ ଉପରେ ଲାଗିବ ରୋକ୍
ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତରେ ସାଇବର ଠକେଇ ମାମଲାରେ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି। ବିଶେଷକରି ନକଲି ସିମ୍ କାର୍ଡ ମାଧ୍ୟମରେ OTP ଠକେଇ, ନକଲି ବ୍ୟାଙ୍କ କଲ୍, KYC ସ୍କାମ୍ ଭଳି ଅପରାଧ ବଢିଛି।
DoT କହିଛି ଯେ, ନିକଟ ଅତୀତରେ 4.2 କୋଟିରୁ ଅଧିକ ସିମ୍ କାର୍ଡ ଏପରି ମିଳିଥିଲା ଯାହା ନକଲି କିମ୍ବା ବେଆଇନ କାଗଜପତ୍ର ଆଧାରରେ ନିଆଯାଇଥିଲା। ଏଗୁଡ଼ିକ ଠକେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା। ସଂଚାର ସାଥୀ ପୋର୍ଟାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି ସଂଖ୍ୟାଗୁଡ଼ିକର ଅଭିଯୋଗ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥିଲା, ଯାହାର ଆଧାରରେ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ଲକ୍ କରାଯାଇଥିଲା।
AI ଶିଲ୍ଡ ହେବ ଡିଜିଟାଲ୍ ସୁରକ୍ଷାର ପ୍ରହରୀ
DoT ଏହି ସମଗ୍ର ସିଷ୍ଟମକୁ 'AI ଶିଲ୍ଡ' ନାମ ଦେଇଛି, ଯାହା ଦେଶର ଟେଲିକମ୍ ନେଟୱାର୍କକୁ ଠକେଇରୁ ରକ୍ଷା କରିବାର ଏକ ନୂତନ ଏବଂ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କବଚ ହେବ। ଏହା କେବଳ ଏକ ଟେକ୍ନିକାଲ୍ ସମାଧାନ ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ଡିଜିଟାଲ୍ ଟ୍ରଷ୍ଟ ବିଲ୍ଡିଂ ଟୁଲ୍ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଛି।
AI ଶିଲ୍ଡ ସାହାଯ୍ୟରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସିମ୍ ଠକେଇ ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିବା ନକଲି ପରିଚୟପତ୍ର, ଡୁପ୍ଲିକେଟ୍ ଫଟୋ ଏବଂ ବାୟୋମେଟ୍ରିକ୍ ମାନିପୁଲେସନ୍ ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇପାରିବ।
ନୂତନ ଇକୋସିଷ୍ଟମର ଗଠନ
ଏହି ପ୍ରୟାସ ଅଧୀନରେ DoT ଏକ ନୂତନ ଇକୋସିଷ୍ଟମର ନିର୍ମାଣ କରିଛି, ଯାହା ଟେଲିକମ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ, ଗ୍ରାହକ ଯାଞ୍ଚ ଏଜେନ୍ସି ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା କର୍ତ୍ତୃପକ୍ଷଙ୍କୁ ଏକତ୍ର କରି ଏକ ଦୃଢ ସୁରକ୍ଷା ଢାଞ୍ଚା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରେ।
ଟେଲିକମ୍ ଅପରେଟରମାନଙ୍କୁ ବର୍ତ୍ତମାନ AI ଟୁଲ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଗ୍ରାହକଙ୍କ ଯାଞ୍ଚକୁ କ୍ରସ୍-ଚେକ୍ କରିବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ହେବ। ଏହି ସମଗ୍ର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଡିଜିଟାଲ୍, ଦ୍ରୁତ ଏବଂ ସଠିକ୍ ହେବ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା କୌଣସି ପ୍ରକାରର ମାନବୀୟ ତ୍ରୁଟି କିମ୍ବା ଦୁର୍ନୀତିର ସମ୍ଭାବନା ରହିବ ନାହିଁ।
ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କୁ ମିଳିବ ସୁରକ୍ଷିତ ନେଟୱାର୍କ
ଏହି ପ୍ରୟାସ କେବଳ ଟେଲିକମ୍ ଅପରେଟରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ସାଧାରଣ ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ସୁରକ୍ଷାର ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟି ଅଟେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ଉପଭୋକ୍ତାମାନେ ଅଜ୍ଞାତ ନମ୍ବରରୁ ବାରମ୍ବାର ଆସୁଥିବା ନକଲି କଲ୍ କିମ୍ବା ଠକେଇ ସନ୍ଦେଶରୁ ଆଶ୍ୱସ୍ତି ପାଇବେ।
AI ଶିଲ୍ଡର ଅନ୍ୟ ଏକ ଲାଭ ହେଉଛି ଯେ ସିମ୍ ସକ୍ରିୟ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ପ୍ରକୃତ ଏବଂ ନକଲି ଉପଭୋକ୍ତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କରାଯାଇପାରିବ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ସିଷ୍ଟମରେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ।
କିପରି କାମ କରିବ?
- ଗ୍ରାହକ ନୂତନ ସିମ୍ ନେବା ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ଏବଂ ଫଟୋ ଦିଅନ୍ତି।
- ASTR ସିଷ୍ଟମ୍ AI ମାଧ୍ୟମରେ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟ୍ ଏବଂ ଚେହେରାର ମେଳ କରେ।
- ଯଦି ମେଳ ଖାଏ ତେବେ ସିମ୍ ସକ୍ରିୟ ହୋଇଯାଏ, ନଚେତ୍ ସିମ୍ ବ୍ଲକ୍ ହୋଇଯାଏ।
- ଯଦି ପୂର୍ବରୁ ଚାଲୁଥିବା ସିମ୍ରେ କୌଣସି ତ୍ରୁଟି ଦେଖାଯାଏ, ତେବେ ଏହାକୁ ସ୍ୱୟଂକ୍ରିୟ ଭାବେ ଡିଆକ୍ଟିଭେଟ୍ କରାଯିବ।
ଭବିଷ୍ୟତରେ ବଢିବ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ଭୂମିକା
DoT କହିଛି ଯେ, ଏହା କେବଳ ଆରମ୍ଭ ଅଟେ। ଆଗାମୀ ସମୟରେ ASTR ଏବଂ AI ଶିଲ୍ଡ ଭଳି ଟୁଲ୍ସକୁ ଆହୁରି ଉନ୍ନତ କରାଯିବ, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ବାୟୋମେଟ୍ରିକ୍ ସୁରକ୍ଷା, ଭଏସ୍ ଯାଞ୍ଚ ଏବଂ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ଦ୍ଵାରା ପରିଚାଳିତ ବିଶ୍ଳେଷଣ ବ୍ୟବହାର କରି ସିମ୍ ଠକେଇକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ବନ୍ଦ କରାଯାଇପାରିବ।
