ଦେଶରେ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ଋଣ ଗତ ଚାରି ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ଦୁଇଗୁଣ ହୋଇଯାଇଛି। ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ 2024-25 ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କୁ ମୋଟ ଋଣ 35.4 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଏହି ସୂଚନା ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ ପରାମର୍ଶଦାତା କମ୍ପାନୀ କୋଲିୟର୍ସ ଇଣ୍ଡିଆର ରିପୋର୍ଟରେ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। କମ୍ପାନୀ ଦେଶର ଶ୍ରେଷ୍ଠ 50 ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଆର୍ଥିକ ଦଲିଲ ଏବଂ ଭାରତୀୟ ରିଜର୍ଭ ବ୍ୟାଙ୍କ (RBI)ର ତଥ୍ୟ ଆଧାରରେ ଏହି ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିଛି।
ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ 2020-21ରେ ଏହି ଆଙ୍କଡ଼ା ପ୍ରାୟ 17.8 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ ବଢ଼ି 35.4 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ହୋଇଛି। ଅର୍ଥାତ୍ ମାତ୍ର ଚାରି ବର୍ଷରେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ଋଣରେ ପ୍ରାୟ ଶହେ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି।
ମୋଟ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ଋଣରେ ମଧ୍ୟ ଜବରଦସ୍ତ ବୃଦ୍ଧି
କୋଲିୟର୍ସ ଇଣ୍ଡିଆ ଅନୁସାରେ, କେବଳ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ ନୁହେଁ, ବରଂ ସମଗ୍ର ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ଋଣ ବଣ୍ଟନ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ 2020-21ରେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ମୋଟ ଋଣ 109.5 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା, ଯାହା ବର୍ତ୍ତମାନ 2024-25ରେ ବଢ଼ି 182.4 ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ହୋଇଛି। ଏଥିମଧ୍ୟରୁ ପ୍ରାୟ ପଞ୍ଚମାଂଶ ଏବେ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ର ପାଖରେ ଅଛି। ଏହି ଆଙ୍କଡ଼ା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏବେ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଭରସା ଅଛି।
ମଜବୁତ ହେଉଛି କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି
ରିପୋର୍ଟ ଏହା ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ମହାମାରୀ ପରେ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ର ନିଜକୁ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ସମ୍ଭାଳିଛି ଏବଂ ଏବେ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ମଜବୁତ ଦେଖାଯାଉଛି। ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ 2020-21ରେ ଯେଉଁଠାରେ ମାତ୍ର 23 ପ୍ରତିଶତ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କମ୍ପାନୀ ଭଲ ଲାଭ କମାଇ ପାରୁଥିଲେ, ସେଠାରେ 2024-25ରେ ଏହି ଆଙ୍କଡ଼ା ବଢ଼ି 62 ପ୍ରତିଶତରେ ପହଞ୍ଚିଛି।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ, 60 ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ କମ୍ପାନୀଙ୍କର ଋଣ ଏବଂ ଇକ୍ୱିଟିର ଅନୁପାତ 0.5ରୁ ନିମ୍ନରେ ଅଛି, ଯାହାକି ଯେକୌଣସି କମ୍ପାନୀର ଆର୍ଥିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟର ଏକ ଭଲ ସଙ୍କେତ ହୋଇଥାଏ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏହି କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଅଧିକ ଋଣ ନାହିଁ ଏବଂ ସେମାନେ ନିଜର ଇକ୍ୱିଟିରୁ ହିଁ ନିଜର କାରବାରକୁ ସମ୍ଭାଳି ପାରୁଛନ୍ତି।
ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ କ୍ଷେତ୍ରର ଭରସା କାହିଁକି ବଢ଼ିଲା
କୋଲିୟର୍ସ ଇଣ୍ଡିଆର ସିଇଓ ବାଦଲ ୟାଗ୍ନିକଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ର ଗତ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ଅନେକ ବାହ୍ୟ ଆଘାତ ସତ୍ତ୍ୱେ ମଧ୍ୟ ଭଲ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛି। ଆବାସିକ, ବାଣିଜ୍ୟିକ, ଶିଳ୍ପ, ୱେୟାରହାଉସିଙ୍ଗ୍, ରିଟେଲ୍ ଏବଂ ହସ୍ପିଟାଲିଟି ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଚାହିଦା ଏବଂ ଯୋଗାଣ ମଧ୍ୟରେ ଭଲ ସନ୍ତୁଳନ ରହିଛି। ଏହି କାରଣରୁ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକୁ ଏବେ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୁଡ଼ି ଯାଉଥିବା ଋଣର ଆଶଙ୍କା କମ୍ ଦେଖାଯାଉଛି।
ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ଗୋଦାମ ସ୍ପେସ୍ର ଚାହିଦାରେ ଜବରଦସ୍ତ ଉଛାଳ
ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ର ଭିତରେ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ୱେୟାରହାଉସିଙ୍ଗ୍ ସେଗମେଣ୍ଟରେ ମଧ୍ୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବିକାଶ ହେଉଛି। ଇ-କମର୍ସ ଏବଂ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଚାହିଦା ଯୋଗୁଁ ଦେଶର ଆଠଟି ପ୍ରମୁଖ ସହରରେ ଶିଳ୍ପ ସ୍ପେସ୍ ଏବଂ ଗୋଦାମଗୁଡ଼ିକର ଚାହିଦାରେ ଭାରି ବୃଦ୍ଧି ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ବର୍ଷ 2025ର ପ୍ରଥମ ଛଅ ମାସରେ ଲିଜ୍ରେ ନିଆଯାଇଥିବା ଜାଗା 63 ପ୍ରତିଶତ ବଢ଼ି 27.1 ମିଲିୟନ୍ ବର୍ଗ ଫୁଟ୍ରେ ପହଞ୍ଚିଛି।
ସିବିଆରଇର ରିପୋର୍ଟ ଅନୁସାରେ, ଏହି ସମଗ୍ର ସ୍ପେସ୍ରେ 32 ପ୍ରତିଶତ ଅଂଶଧନ ଥାର୍ଡ ପାର୍ଟି ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଅର୍ଥାତ୍ 3ପିଏଲ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ପାଖରେ ରହିଛି, ସେହିପରି ଇ-କମର୍ସ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକର ଅଂଶଧନ ବଢ଼ି 25 ପ୍ରତିଶତ ହୋଇଛି। ଏହି ଦୁଇଟି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଚାହିଦା ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବଢ଼ୁଛି ଏବଂ ଏହାର ଫଳସ୍ୱରୂପ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ଅଧିକ ନିବେଶ ଏବଂ ଲାଭର ସୁଯୋଗ ମିଳୁଛି।
ତିନି ବଡ଼ ସହରର ଦବଦବା
ଜାନୁଆରୀରୁ ଜୁନ୍ 2025 ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ଏହି ଭାରି ଚାହିଦାରେ ତିନି ବଡ଼ ସହର ବେଙ୍ଗାଲୁରୁ, ଚେନ୍ନାଇ ଏବଂ ମୁମ୍ବାଇର ଅବଦାନ ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ରହିଛି। ଏହି ତିନୋଟି ସହର ମିଶି ମୋଟ ଯୋଗାଣର 57 ପ୍ରତିଶତ ଅଂଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ମେଟ୍ରୋ ସହରଗୁଡ଼ିକରେ ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ କ୍ଷେତ୍ର ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବିସ୍ତାର ହେଉଛି।
ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଡ଼କୁ ବଢ଼ୁଛି ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍
ଯେଉଁଠାରେ ଏକ ପଟେ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକର ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭରସା ବଢ଼ିଛି, ସେହିଠାରେ ଅନ୍ୟ ପଟେ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟ ନିଜର କାରବାର ମଡେଲ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ଯୋଜନାକୁ ଉନ୍ନତ କରିଛନ୍ତି। ପୂର୍ବରୁ ଯେଉଁଠାରେ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ବ୍ୟାଙ୍କଗୁଡ଼ିକରେ ଅନିଶ୍ଚିତତା ଲାଗି ରହୁଥିଲା, ଏବେ ସ୍ୱଚ୍ଛତା, ନିୟାମକୀୟ ସୁଧାର ଏବଂ ବୈଷୟିକ ସମାବେଶନ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରର ସାକ୍ଷକୁ ବଢ଼ାଇଛି।
ରିପୋର୍ଟରେ ଏହା ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଏବେ ରିଅଲ୍ ଇଷ୍ଟେଟ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ଋଣ ଉପରେ କମ୍ ନିର୍ଭର କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ନିଜର ପ୍ରୋଜେକ୍ଟଗୁଡ଼ିକୁ ସମୟାନୁସାରେ ପୂରା କରୁଛନ୍ତି। ଏହାଦ୍ୱାରା ଗ୍ରାହକ ଏବଂ ନିବେଶକ ଉଭୟଙ୍କ ଭରସା ବଢ଼ିଛି।