ଭାରତରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପାଇଁ ସ୍ନାତକ ଡିଗ୍ରୀ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଏକାଡେମିକ୍ ଯୋଗ୍ୟତା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ନୁହେଁ। ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ କେବଳ କିଛି ମୌଳିକ ସର୍ତ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିଛି, ଯଥା - ଭାରତୀୟ ନାଗରିକତା, ସର୍ବନିମ୍ନ ବୟସ ଏବଂ ସଂସଦର ସଦସ୍ୟତା। ଏହି ପଦବୀ ଦେଶପ୍ରେମ, ନେତୃତ୍ୱ ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ମାଧ୍ୟମରେ ମିଳିଥାଏ, କୌଣସି ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଶିକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ନୁହେଁ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟତା: ଭାରତରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପାଇଁ କୌଣସି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଡିଗ୍ରୀ କିମ୍ବା ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ। ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରାର୍ଥୀ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ହୋଇଥିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଲୋକସଭା ପାଇଁ ଅତିକମରେ ୨୫ ବର୍ଷ ଏବଂ ରାଜ୍ୟସଭା ପାଇଁ ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ସେମାନଙ୍କର କୌଣସି ସରକାରୀ ଲାଭଜନକ ପଦବୀ ନଥିବା ଉଚିତ୍। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହେଉଛି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସ ଏବଂ ସଂସଦରେ ବହୁମତ ସମର୍ଥନ, ଯାହା ଗଣତନ୍ତ୍ରର ପ୍ରକୃତ ଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।
କିଏ ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇପାରିବେ?
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ଅନୁଯାୟୀ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପାଇଁ ଜଣେ ଭାରତୀୟ ନାଗରିକ ହୋଇଥିବା ଆବଶ୍ୟକ। ସେ ଯଦି ଲୋକସଭା ସଦସ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ତେବେ ଅତିକମରେ ୨୫ ବର୍ଷ ଏବଂ ଯଦି ରାଜ୍ୟସଭା ସଦସ୍ୟ ଅଟନ୍ତି ତେବେ ୩୦ ବର୍ଷ ବୟସ ହୋଇଥିବା ଆବଶ୍ୟକ।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପ୍ରାର୍ଥୀ 'ଲାଭଜନକ ସରକାରୀ ପଦବୀ'ରେ ରହି ନଥିବା ଉଚିତ୍। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପଦ ପାଇଁ ଲୋକସଭା କିମ୍ବା ରାଜ୍ୟସଭାର ସଦସ୍ୟ ହେବା ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ଅଟେ। ଯଦି ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବରେ ନିର୍ବାଚିତ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ସଂସଦର କୌଣସି ସଭାର ସଦସ୍ୟ ନଥାନ୍ତି, ତେବେ ସେ ଛଅ ମାସ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଗୋଟିଏ ସଭାର ସଦସ୍ୟତା ଗ୍ରହଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦରମା ଏବଂ ସୁବିଧାସୁଯୋଗ
ଭାରତର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପ୍ରତି ମାସରେ ପ୍ରାୟ ₹୧.୬୬ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଦରମା ମିଳିଥାଏ। ଏହି ରାଶିରେ ଦୈନିକ ଭତ୍ତା, ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀ ଭତ୍ତା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅନେକ ସୁବିଧାସୁଯୋଗ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ଜଣେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ବାର୍ଷିକ ମୋଟ ଆୟ ପ୍ରାୟ ₹୧୯.୨୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିଥାଏ।
ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ସୁରକ୍ଷା ବର୍ଗ SPG (ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସୁରକ୍ଷା ଗୋଷ୍ଠୀ) ମାଧ୍ୟମରେ ତାଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ। ତାଙ୍କର ସରକାରୀ ବାସଭବନ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ୭, ଲୋକ କଲ୍ୟାଣ ମାର୍ଗ (Lok Kalyan Marg) ଠିକଣାରେ ଅବସ୍ଥିତ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏୟାର ଇଣ୍ଡିଆ ୱାନ୍ (Air India One) ନାମକ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ବିମାନ ଅଛି, ଯାହାକୁ ସେ ବିଦେଶ ଯାତ୍ରା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି। ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଯାତ୍ରା କରିବା ସମୟରେ, ତାଙ୍କୁ ବୁଲେଟ୍ ପ୍ରୁଫ୍ ଗାଡ଼ି ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ଯାନର ଅନୁଗମନ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ।
ସମ୍ବିଧାନ ସମାନ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରେ
ଭାରତୀୟ ସମ୍ବିଧାନ ପ୍ରତ୍ୟେକ ନାଗରିକଙ୍କୁ ସମାନ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପାଇଁ ଉଚ୍ଚ ଡିଗ୍ରୀ, କୌଣସି ପାଠ୍ୟକ୍ରମ କିମ୍ବା ବିଶେଷ ଯୋଗ୍ୟତା ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ। ଏହି ପଦବୀ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ, ଯେଉଁଠାରେ ଜନସାଧାରଣ ନିଜର ପ୍ରତିନିଧିମାନଙ୍କୁ ବାଛନ୍ତି, ଏବଂ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇପାରିବେ।
ଦେଶର ଅନେକ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଶିକ୍ଷାଗତ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଭିନ୍ନ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ସେମାନେ ନିଜ ନୀତି ଏବଂ ନେତୃତ୍ୱ କ୍ଷମତା ମାଧ୍ୟମରେ ଦେଶକୁ ପରିଚାଳିତ କରିଛନ୍ତି। ତେଣୁ, ପ୍ରକୃତ ଯୋଗ୍ୟତା ଡିଗ୍ରୀ ନୁହେଁ, ବରଂ ସଚ୍ଚୋଟତା, ଦୂରଦୃଷ୍ଟି ଏବଂ ସେବା ମନୋଭାବ।
