ଲକ୍ଷ୍ନୌକୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ AI ସହରରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ₹10,732 କୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରକଳ୍ପ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ପରିବହନ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ଏବଂ ଶିକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (AI)ର ବ୍ୟାପକ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ ।
ଲକ୍ଷ୍ନୌ ସ୍ମାର୍ଟ ସିଟି: ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ୍ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଏକ ଦୃଢ଼ ଭିତ୍ତି ସ୍ଥାପନ କରାଯାଉଛି। କେନ୍ଦ୍ର ଓ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମିଳିତ ଭାବେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ରାଜଧାନୀ ଲକ୍ଷ୍ନୌକୁ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ଆର୍ଟିଫିସିଆଲ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ (AI) ସହର ଭାବେ ବିକଶିତ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି। ଭାରତ AI ମିଶନ ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ 2024 ମାର୍ଚ୍ଚରେ ଅନୁମୋଦନ ହୋଇଥିବା ₹10,732 କୋଟି ଟଙ୍କାର ପ୍ରକଳ୍ପ ଏଥିପାଇଁ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଉଛି। ଏହାଦ୍ୱାରା ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଏକ ବୈଷୟିକ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ ଉଭା ହେବା ସହିତ ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ୍ ମାନଚିତ୍ରରେ ଏକ ନୂତନ ଦିଗ ପ୍ରଦାନ କରିବ।
AI ସହର: ଭାରତର ଡିଜିଟାଲ୍ ବିପ୍ଳବର ପରବର୍ତ୍ତୀ ମୁଖ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ
ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପ କେବଳ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ପାଇଁ ନୁହେଁ, ବରଂ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ବୈଷୟିକ ଭବିଷ୍ୟତ ଗଠନ କରିବା ଦିଗରେ ଏକ ନୂଆ ପଦକ୍ଷେପ। ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶକୁ ଦେଶର ପରବର୍ତ୍ତୀ IT ହବ୍ ଭାବରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ। ଲକ୍ଷ୍ନୌକୁ ଭାରତର ପ୍ରଥମ AI ସହରରେ ପରିଣତ କରିବା ଦ୍ୱାରା ବୈଷୟିକ ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ମଜବୁତ କରିବା ସହିତ ନିଯୁକ୍ତି, ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ସମ୍ଭବ ହେବ।
ପାଣ୍ଠି କିପରି ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ?
ଏହି ମେଗା ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ ଅଧୀନରେ ନିମ୍ନଲିଖିତ ମୁଖ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ କରାଯିବ:
- 10,000 ଗ୍ରାଫିକ୍ସ ପ୍ରୋସେସିଂ ୟୁନିଟ୍ (GPU) ସ୍ଥାପନ କରାଯିବ, ଯାହାକି ବହୁ ପରିମାଣର ଡାଟା ପ୍ରୋସେସ୍ କରିବା ଏବଂ AI ମଡେଲଗୁଡ଼ିକୁ ତାଲିମ ଦେବା ପାଇଁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ଅଟେ।
- ଏକ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ AI ଇନୋଭେସନ୍ ସେଣ୍ଟର ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯିବ, ଯାହା ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍, ଗବେଷକ ଏବଂ ଛାତ୍ରମାନଙ୍କୁ ଆଧୁନିକ ଜ୍ଞାନକୌଶଳରେ କାମ କରିବା ପାଇଁ ସୁଯୋଗ ଦେବ।
- ମଲ୍ଟି-ମଡେଲ୍ ଲାଙ୍ଗୁଏଜ୍ ମଡେଲ୍ ବିକଶିତ କରିବା ପାଇଁ ଯୋଜନା, ଯାହା ଭାରତୀୟ ଭାଷା ପାଇଁ ଅତ୍ୟାଧୁନିକ AI ଉପକରଣ ବିକଶିତ କରିବ।
AI ନୀତି, ଭିଜନ୍ 2047 ରୋଡ୍ମ୍ୟାପ୍
ରାଜ୍ୟ ସରକାର ଶୀଘ୍ର ଏକ ସାମଗ୍ରିକ AI ନୀତି ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ। ଏଥିରେ ଭିଜନ୍ 2047 କୁ କେନ୍ଦ୍ରୀଭୂତ କରାଯିବ। ଶିକ୍ଷା, ନିଯୁକ୍ତି, ଆଇନ ଶୃଙ୍ଖଳା, କୃଷି, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ସହରୀ ବିକାଶ ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେ AI ର ପ୍ରାୟୋଗିକ ଉପଯୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ।
ସ୍ମାର୍ଟ ଟ୍ରାଫିକ୍ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଜେଲ୍ ଜଗୁଆଳି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ
ଲକ୍ଷ୍ନୌରେ AI ଆଧାରିତ ପରିବହନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରାଯିବ। ତତ୍କାଳ ଡାଟା ବିଶ୍ଳେଷଣ, କ୍ୟାମେରା ନିରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ଅଟୋମେଟିକ୍ ଟ୍ରାଫିକ୍ ସିଗନାଲିଂ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ଟ୍ରାଫିକ୍ ସମସ୍ୟା ସମାଧାନ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। ଏହି ଜ୍ଞାନକୌଶଳ ଜେଲ୍ ନିରୀକ୍ଷଣ, ଅଧିକ ଲୋକ ଥିବା ସ୍ଥାନରେ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ସହର ସଫା କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ସଂସଦୀୟ ନିର୍ବାଚନମଣ୍ଡଳୀ ବାରାଣସୀ AI ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଟ୍ରାଫିକ୍ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶରେ ଡିଜିଟାଲ୍ ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ସ୍ପଷ୍ଟ ସଙ୍କେତ।
'AI ପ୍ରଜ୍ଞ' ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ଦକ୍ଷତା ବିପ୍ଳବ
AI ସିଟି ପ୍ରକଳ୍ପ ସହିତ ସମାନ୍ତରାଳ ଭାବରେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ 'AI ପ୍ରଜ୍ଞ' ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ 10 ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଯୁବକ, ଗ୍ରାମ ମୁଖ୍ୟ, ଶିକ୍ଷକ, ସରକାରୀ କର୍ମଚାରୀ, କୃଷକମାନଙ୍କୁ AI, ମେସିନ୍ ଲର୍ଣ୍ଣିଂ, ଡାଟା ସାଇନ୍ସ ଏବଂ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ଉପରେ ତାଲିମ ଦିଆଯାଉଛି। ମାଇକ୍ରୋସଫ୍ଟ, ଇଣ୍ଟେଲ୍, ଗୁଗଲ୍, କୁଭି ଭଳି ଟେକ୍ କମ୍ପାନୀଗୁଡ଼ିକ ଏହି ପ୍ରକଳ୍ପରେ ଅଂଶୀଦାର ଅଟନ୍ତି। ଏହାଦ୍ୱାରା ଜ୍ଞାନକୌଶଳ କେବଳ ସହରରେ ସୀମିତ ନ ରହି ଗ୍ରାମ ଏବଂ ଛୋଟ ସହରରେ ମଧ୍ୟ ପହଞ୍ଚିପାରିବ।
ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବାରେ AI ର ଭୂମିକା
ଲକ୍ଷ୍ନୌ ସହିତ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଅନ୍ୟ ଜିଲ୍ଲାମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା କ୍ଷେତ୍ରରେ AIର ବ୍ୟବହାର ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଦେଶର ପ୍ରଥମ AI ଆଧାରିତ ସ୍ତନ କର୍କଟ ସ୍କ୍ରିନିଂ କେନ୍ଦ୍ର ଫତେହପୁର ଜିଲ୍ଲାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ଏହା ମହିଳାମାନଙ୍କଠାରେ ରୋଗକୁ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ହିଁ ଚିହ୍ନଟ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି। ଲକ୍ଷ୍ନୌରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ କରାଯିବା ଦ୍ୱାରା ସାଧାରଣ ନାଗରିକମାନେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସେବା ପାଇପାରିବେ।
ସହରୀ ବିକାଶରେ ମଧ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତନ
AI ସିଟି ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଧୀନରେ ସ୍ମାର୍ଟ ସିଟି ମଡେଲକୁ ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରାଯିବ। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ନିମ୍ନଲିଖିତ ଅଟେ:
- ସ୍ମାର୍ଟ ଗଭର୍ଣ୍ଣାନ୍ସ ପୋର୍ଟାଲ୍, ଏଥିରେ ନାଗରିକମାନଙ୍କ ଅଭିଯୋଗକୁ AI ବ୍ୟବହାର କରି ତଦାରଖ କରାଯିବ।
- ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ପରିଚାଳନା ପାଇଁ AI ଆଧାରିତ ସେନ୍ସର ଏବଂ ନିରୀକ୍ଷଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା।
- ଜଳ ଏବଂ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣରେ ଅଟୋମେଟିକ୍ ନିରୀକ୍ଷଣ ଏବଂ ରିପୋର୍ଟ ପ୍ରଦାନ।
