ବିହାର ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଭୋଟର ତାଲିକାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସଂଶୋଧନ (SIR) କୁ ନେଇ ରାଜନୈତିକ ହଲଚଲ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗ ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପହଞ୍ଚିଛି।
ନୂଆ ଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତରେ ଆଗାମୀ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଭୋଟର ତାଲିକାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଗଭୀର ସଂଶୋଧନ (Special Intensive Revision - SIR) କୁ ନେଇ ରାଜନୈତିକ ମହଲରେ ହଙ୍ଗାମା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଛି। ବିଶେଷକରି ବିହାର ନିର୍ବାଚନ ସନ୍ଦର୍ଭରେ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ହେଉଥିବା ସଂଶୋଧନକୁ ନେଇ ବିରୋଧୀ ଦଳ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏବଂ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ ଉଭୟଙ୍କୁ ପ୍ରଶ୍ନ କରୁଛନ୍ତି।
ଏହି କ୍ରମରେ ଏନଡିଏ (NDA) ର ପ୍ରମୁଖ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ତେଲୁଗୁ ଦେଶମ ପାର୍ଟି (TDP) ମଧ୍ୟ ଏକ ବଡ଼ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ SIR ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ନେଇ ନୂତନ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରିଛି, ଯାହା ବିଜେପି ପାଇଁ ଅସୁବିଧା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।
ଟିଡିପିର ଦାବି କ’ଣ?
ଟିଡିପି ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ (ECI) କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛି ଯେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶରେ ଭୋଟର ତାଲିକାର SIR ପାଇଁ ଅଧିକ ସମୟ ଦିଆଯାଉ ଏବଂ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା କୌଣସି ବଡ଼ ନିର୍ବାଚନର ଛଅ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ହେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ଟିଡିପି ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛି ଯେ ପୂର୍ବରୁ ପଞ୍ଜୀକୃତ ଭୋଟରମାନେ ପୁନର୍ବାର ନାଗରିକତା କିମ୍ବା ପରିଚୟ ପ୍ରମାଣିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ନାହିଁ।
ଟିଡିପିର ଏକ ପ୍ରତିନିଧି ଦଳ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଏହି ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ SIR ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କେବଳ ଭୋଟର ତାଲିକାରେ ସଂଶୋଧନ ଏବଂ ନୂତନ ନାମ ଯୋଡିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମିତ ରହିବା ଉଚିତ୍। ଏହାକୁ ନାଗରିକତା ପ୍ରମାଣିକରଣଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ ରଖାଯାଉ ଏବଂ ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟ ସମସ୍ତ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଏବଂ ନିୟମାବଳୀରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଉ।
ମେଣ୍ଟରେ ବଢ଼ିପାରେ ଫାଟ?
ଟିଡିପି, ଏନଡିଏର ସବୁଠାରୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଲୋକସଭା 2024 ରେ ଏହାର 16 ଟି ଆସନ ରହିଛି। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଟିଡିପିର ଏଭଳି SIR ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇବା ଏବଂ ସେଥିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଦାବି କରିବା ଏହା ସୂଚିତ କରେ ଯେ ଏନଡିଏ ମଧ୍ୟରେ ସବୁକିଛି ଠିକ ନାହିଁ। ବିଜେପି ବର୍ତ୍ତମାନ 240 ଆସନ ସହ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତାରୁ 32 ଆସନ ପଛରେ ରହିଛି ଏବଂ ସରକାର ବଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ଉପରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଭରଶୀଳ ହେବାକୁ ପଡୁଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ TDP ଭଳି ଏକ ବଡ଼ ସହଯୋଗୀ ଦଳ ସହିତ ମତଭେଦ ବିଜେପି ପାଇଁ ରାଜନୈତିକ ମୁଣ୍ଡବିନ୍ଧା ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇପାରେ।
ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରନ୍ତି ଯେ ଯଦି ବିଜେପି ଟିଡିପିର ଏହି ଦାବିଗୁଡିକୁ ଅଣଦେଖା କରେ, ତେବେ ଏହା ମେଣ୍ଟରେ ତିକ୍ତତା ବଢ଼ାଇପାରେ। ସେହିପରି ଯଦି ବିଜେପି ଟିଡିପିର ସର୍ତ୍ତକୁ ଗ୍ରହଣ କରେ, ତେବେ ବିହାର ସମେତ ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟରେ SIR ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ନେଇ ଏହାର ରଣନୀତି ଦୁର୍ବଳ ହୋଇପାରେ।
ବିରୋଧୀ ଦଳକୁ ମିଳିଲା ନୂଆ ଅସ୍ତ୍ର
ଚନ୍ଦ୍ରବାବୁ ନାଇଡୁଙ୍କ ଦଳ ଟିଡିପି SIR ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ଅଧିକ ପାରଦର୍ଶୀ କରିବା, ଏହାକୁ ନାଗରିକତା ପ୍ରମାଣିକରଣରୁ ଅଲଗା ରଖିବା ଏବଂ ଭୋଟରଙ୍କୁ ହଟାଇବା ନିୟମରେ ସ୍ପଷ୍ଟତା ଦାବି କରିଛି। ଏହି ଦାବି ସାମ୍ନାକୁ ଆସିବା ପରେ ବିରୋଧୀ ଦଳ ବିଜେପି ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିବାର ଆଉ ଏକ ସୁଯୋଗ ପାଇଛନ୍ତି। କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ INDIA ମେଣ୍ଟ ପୂର୍ବରୁ SIR କୁ ନିର୍ବାଚନୀ ହେରଫେରର ଚେଷ୍ଟା ବୋଲି କହି ସରକାର ଏବଂ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କୁ ଘେରୁଛନ୍ତି।
ବର୍ତ୍ତମାନ ଯେତେବେଳେ ବିଜେପିର ସହଯୋଗୀ ଦଳ ଟିଡିପି ମଧ୍ୟ SIR ପ୍ରକ୍ରିୟା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଉଛି, ତେବେ ବିରୋଧୀ ଦଳ ଏହାକୁ ଏନଡିଏ ମଧ୍ୟରେ ମତଭେଦ ଭାବରେ ପ୍ରଚାର କରିପାରନ୍ତି। ଏହା ବିଜେପିର ରଣନୀତି ଏବଂ ଛବି ଉଭୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ। ଯଦି ନିର୍ବାଚନ କମିଶନ SIR ର ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରନ୍ତି କିମ୍ବା ବିଳମ୍ବ କରନ୍ତି, ତେବେ ବିରୋଧୀ ଦଳ ଏହାକୁ ନିଜର ବିଜୟ ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଜନତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିଜେପିର ସାମ୍ମାନ ଉପରେ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ପଡିପାରେ।
SIR ଅର୍ଥାତ୍ Special Intensive Revision ର ସିଧାସଳଖ ସମ୍ପର୍କ ନିର୍ବାଚନରେ ଭୋଟର ତାଲିକାର ସ୍ୱଚ୍ଛତା ଏବଂ ନିରପେକ୍ଷତା ସହିତ ଜଡିତ। କୌଣସି ସଂଶୋଧନ କିମ୍ବା ପୁନରୀକ୍ଷଣରେ ବିଳମ୍ବ କିମ୍ବା ପରିବର୍ତ୍ତନ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ପାଇଁ ରଣନୀତିକ ମହତ୍ୱ ରଖେ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଟିଡିପି ଭଳି ସହଯୋଗୀ ଦଳର ଏହାକୁ ବିରୋଧ କରିବା ବିଜେପି ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ରାଜନୈତିକ ବାର୍ତ୍ତା ଅଟେ।
