તાજેતરમાં પ્રકાશિત થયેલા IQAir રિપોર્ટ 2024 મુજબ, ભારત વિશ્વના સૌથી પ્રદૂષિત દેશોમાં પાંચમા ક્રમે છે. આ યાદીમાં આફ્રિકન દેશ ચાડ પ્રથમ ક્રમે છે, જ્યારે બાંગ્લાદેશ અને પાકિસ્તાન ક્રમે બીજા અને ત્રીજા ક્રમે છે.
નવી દિલ્હી: વિશ્વના સૌથી પ્રદૂષિત દેશોની યાદી પ્રકાશિત કરવામાં આવી છે, જેમાં ભારત પાંચમા ક્રમે છે. આ માહિતી IQ એર રિપોર્ટ દ્વારા મળી છે. રિપોર્ટ મુજબ, વિશ્વભરના શહેરોમાંથી માત્ર 17% જ વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO) ના વાયુ પ્રદૂષણ સંબંધિત માર્ગદર્શિકાઓનું પાલન કરી રહ્યા છે, જે પ્રદૂષણની ગંભીર સ્થિતિ દર્શાવે છે.
આ યાદીમાં ચાડ સૌથી પ્રદૂષિત દેશ તરીકે પ્રથમ ક્રમે છે, જ્યારે બાંગ્લાદેશ બીજા અને પાકિસ્તાન ત્રીજા ક્રમે છે. સતત વધતા વાયુ પ્રદૂષણના કારણે સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત સમસ્યાઓ વધી રહી છે, જેના કારણે લોકોને શ્વાસ અને હૃદય સંબંધી રોગોનો વધુ ખતરો રહે છે.
ભારતનું સૌથી પ્રદૂષિત ક્ષેત્ર – આસામનું બરનીહાટ
ભારતમાં સૌથી વધુ વાયુ પ્રદૂષણ આસામના બરનીહાટમાં નોંધાયું છે, જ્યાં વાર્ષિક PM2.5 સ્તર 128.2 µg/m³ સુધી પહોંચ્યું છે. આ આંકડો WHO દ્વારા નક્કી કરાયેલા 5 µg/m³ ના ધોરણ કરતાં ઘણો વધારે છે. રિપોર્ટમાં એ પણ જણાવવામાં આવ્યું છે કે વિશ્વના 9 સૌથી પ્રદૂષિત શહેરોમાંથી 6 ભારતમાં સ્થિત છે, જેના કારણે દેશમાં વાયુ ગુણવત્તાને લઈને ચિંતા વધી ગઈ છે.
વિશ્વના સૌથી પ્રદૂષિત દેશો
૧. ચાડ - (91.8 µg/m3) WHO PM2.5 વાર્ષિક માર્ગદર્શિકા કરતાં 18 ગણું વધુ
૨. બાંગ્લાદેશ - (78.0 µg/m3) WHO PM2.5 વાર્ષિક માર્ગદર્શિકા કરતાં 15 ગણું વધુ
૩. પાકિસ્તાન - (73.7 µg/m3) WHO PM2.5 વાર્ષિક માર્ગદર્શિકા કરતાં 14 ગણું વધુ
૪. કોંગો લોકતાંત્રિક ગણરાજ્ય - (58.2 µg/m3) WHO PM2.5 વાર્ષિક માર્ગદર્શિકા કરતાં 11 ગણું વધુ
૫. ભારત - (50.6 µg/m3) WHO PM2.5 વાર્ષિક માર્ગદર્શિકા કરતાં 10 ગણું વધુ
અમેરિકા અને અન્ય દેશોની સ્થિતિ
રિપોર્ટમાં અમેરિકાના લોસ એન્જલસને દેશનું સૌથી પ્રદૂષિત મુખ્ય શહેર ગણાવવામાં આવ્યું છે, જ્યારે સિએટલને સૌથી સ્વચ્છ શહેરોમાં સ્થાન મળ્યું છે. ત્યાં, કેનેડા અને યુરોપના મોટાભાગના શહેરોમાં PM2.5નું સ્તર પ્રમાણમાં ઓછું જોવા મળ્યું છે. વિશ્વમાં સૌથી ઓછું વાયુ પ્રદૂષણ ઓશિયાનિયા પ્રદેશ (ઓસ્ટ્રેલિયા, ન્યુઝીલેન્ડ અને આસપાસના ટાપુઓ)માં જોવા મળ્યું છે. અહીંના 57% શહેરોની વાયુ ગુણવત્તા WHO ના નક્કી કરેલા ધોરણોને પૂર્ણ કરે છે. તેનાથી વિપરીત, દક્ષિણ અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાં હજુ પણ પ્રદૂષણનું સ્તર વધારે રહ્યું છે.
રિપોર્ટ મુજબ, ભારત સહિત અન્ય પ્રદૂષિત દેશોએ ટૂંક સમયમાં કડક પગલાં લેવાની જરૂર છે. નિષ્ણાતો માને છે કે ક્લીન એનર્જી, વાહનોમાંથી નીકળતા ધુમાડા પર નિયંત્રણ અને ગ્રીન ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ આ સમસ્યાનું સમાધાન કરી શકે છે. સરકારોએ કડક નીતિઓ અપનાવીને પ્રદૂષણ ઘટાડવાની દિશામાં ગંભીર પ્રયાસો કરવા પડશે.
