UIDAI એ આધારના નિયમોમાં ફેરફાર કરીને નવા દસ્તાવેજોની સૂચિ જાહેર કરી છે. હવે એક વ્યક્તિ પાસે માત્ર એક આધાર નંબર માન્ય ગણાશે અને રજીસ્ટ્રેશન અથવા અપડેટ માટે ઓળખ, સરનામું, જન્મ તારીખ અને સંબંધના પુરાવા માટે નવા દસ્તાવેજો ફરજિયાત રહેશે.
Aadhaar Card: આધાર કાર્ડ આજના સમયમાં આપણી ઓળખનો સૌથી મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજ બની ગયો છે. સરકારી યોજનાઓથી લઈને બેન્કિંગ સેવાઓ અને મોબાઇલ કનેક્શન સુધી, દરેક જગ્યાએ આધાર ફરજિયાત થઈ ગયું છે. આ દરમિયાન, યુનિક આઈડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી ઓફ ઈન્ડિયા (UIDAI) એ આધાર સાથે જોડાયેલા નિયમોમાં એક મોટો ફેરફાર કર્યો છે. હવે નવા આધાર રજીસ્ટ્રેશન (એનરોલમેન્ટ) અને અપડેટ માટે દસ્તાવેજોની નવી યાદી જાહેર કરવામાં આવી છે. સાથે જ એ પણ સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે હવે એક જ વ્યક્તિ પાસે માત્ર એક જ માન્ય આધાર નંબર હશે. UIDAIની આ નવી ગાઈડલાઈન વર્ષ 2025-26થી લાગુ થશે અને તેને 'First Amendment Regulations, 2025' હેઠળ અપડેટ કરવામાં આવી છે.
હવે માત્ર એક આધાર નંબર જ માન્ય રહેશે
UIDAI એ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ પાસે બે આધાર નંબર છે – પછી તે ટેકનિકલ ખામીને કારણે બન્યા હોય અથવા વારંવાર અરજી કરવાને કારણે – તેમાંથી માત્ર તે જ આધાર માન્ય રહેશે જેમાં સૌથી પહેલાં બાયોમેટ્રિક માહિતી દાખલ કરવામાં આવી હતી. એટલે કે, હવે એક નાગરિક પાસે બે આધાર કાર્ડ ન હોઈ શકે. જો કોઈની પાસે બે આધાર નંબર છે, તો તેમાંથી બીજો UIDAI દ્વારા નિષ્ક્રિય કરી દેવામાં આવશે. આ પગલું આધારની પારદર્શિતા અને સુરક્ષા જાળવવા માટે ઉઠાવવામાં આવ્યું છે.
હવે આધાર અપડેટ અને રજીસ્ટ્રેશન માટે બદલાઈ ગયા છે ડોક્યુમેન્ટ્સ
UIDAI એ આધાર સંબંધિત કાર્યોમાં ઉપયોગમાં લેવાતા દસ્તાવેજોની યાદીમાં સુધારો કર્યો છે. હવે ઓળખ, સરનામું, જન્મ તારીખ અને પારિવારિક સંબંધોને પ્રમાણિત કરવા માટે નવા પ્રકારના દસ્તાવેજોની જરૂર પડશે.
ઓળખનો પુરાવો
આધાર બનાવવા અથવા અપડેટ કરાવવા માટે વ્યક્તિની ઓળખને પ્રમાણિત કરતા દસ્તાવેજોમાં હવે નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે:
- પાન કાર્ડ
- વોટર આઈડી
- ડ્રાઈવિંગ લાયસન્સ
- કોઈપણ સરકારી ફોટો ઓળખપત્ર
સરનામાનો પુરાવો
સરનામાના વેરિફિકેશન માટે હવે આ દસ્તાવેજો માન્ય ગણાશે:
- વીજળી, પાણી અથવા ગેસનું બિલ (3 મહિનાથી વધુ જૂનું ન હોવું જોઈએ)
- બેંક પાસબુક
- રાશન કાર્ડ
- કોઈપણ સરકારી આવાસ યોજના સંબંધિત દસ્તાવેજો
જન્મ તારીખનો પુરાવો
જન્મ તારીખને પ્રમાણિત કરતા દસ્તાવેજોમાં આ દસ્તાવેજોનો સમાવેશ થાય છે:
- જન્મ પ્રમાણપત્ર
- પાસપોર્ટ
- SSLC સર્ટિફિકેટ (દસમાની માર્કશીટ જેમાં DOB હોય)
પારિવારિક સંબંધનો પુરાવો
જો કોઈ વ્યક્તિને પરિવારના સભ્ય સાથેનો સંબંધ પ્રમાણિત કરવાની જરૂર હોય, તો આ દસ્તાવેજો કામ આવશે:
- જાહેર વિતરણ પ્રણાલી (PDS) કાર્ડ
- MGNREGA જોબ કાર્ડ
- માતા-પિતાનું નામ સ્પષ્ટ કરતું જન્મ પ્રમાણપત્ર
5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોનો આધાર
5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોનું આધાર કાર્ડ કઢાવવા માટે બે વિકલ્પો ઉપલબ્ધ છે:
- પરિવારના વડાના દસ્તાવેજોના આધારે બાળકના આધાર બનાવી શકાય છે.
- સ્વતંત્ર રીતે પણ દસ્તાવેજો રજૂ કરીને રજીસ્ટ્રેશન કરાવી શકાય છે.
આ બાળકોના આધાર કાર્ડ વાદળી રંગના હોય છે, જેને 'બ્લુ આધાર' કહેવામાં આવે છે. આ કાર્ડ ત્યાં સુધી માન્ય રહે છે જ્યાં સુધી બાળક 5 વર્ષનું ન થઈ જાય. ત્યારબાદ બાયોમેટ્રિક અપડેટ કરાવવું ફરજિયાત બની જાય છે.
આધાર સુરક્ષા અને પારદર્શિતા તરફ એક પગલું
UIDAIનો આ ફેરફાર એક મોટી ડિજિટલ પહેલનો સંકેત છે. તેનાથી આધાર સિસ્ટમને વધુ પારદર્શક, સુરક્ષિત અને વિશ્વસનીય બનાવી શકાશે. એક જ વ્યક્તિના નામે ઘણા આધાર નંબર હોવા એ માત્ર નિયમોની વિરુદ્ધ જ નથી, પરંતુ તેનાથી છેતરપિંડીની આશંકા પણ વધે છે. UIDAIની આ નવી નીતિથી આધાર ડુપ્લિકેશન પર લગામ લાગશે અને સચોટ ડેટા સંગ્રહ સુનિશ્ચિત થશે.
નાગરિકોએ શું કરવું જોઈએ?
- જો તમારી પાસે બે આધાર નંબર છે, તો તાત્કાલિક નજીકના આધાર સેવા કેન્દ્રમાં જઈને આ મુદ્દાનું સમાધાન કરાવો.
- જો તમે નવા આધાર અપડેટ અથવા એનરોલમેન્ટ કરવા માંગો છો, તો નવા દસ્તાવેજોની યાદીને ધ્યાનમાં રાખો.
- બાળકો માટે બ્લુ આધાર બનાવતી વખતે યોગ્ય દસ્તાવેજોની માહિતી અગાઉથી મેળવી લો.
