ભારતીય નૌસેનાની સૈન્યક્ષમતામાં ટૂંક સમયમાં એક ઐતિહાસિક વધારો થવા જઈ રહ્યો છે. ભારત સરકારે ફ્રાંસ પાસેથી 26 રાફેલ મરીન ફાઇટર જેટ ખરીદવા માટે લગભગ 63,000 કરોડ રૂપિયાની મેગા ડીલને સૈદ્ધાંતિક મંજૂરી આપી દીધી છે.
નવી દિલ્હી: ભારતે ફ્રાંસ પાસેથી 26 રાફેલ મરીન લડાકુ વિમાનોની ખરીદી માટે એક મેગા ડીલને મંજૂરી આપી છે, જેની અંદાજિત કિંમત 63,000 કરોડ રૂપિયાથી વધુ છે. આ વ્યૂહાત્મક સંરક્ષણ કરાર પર ટૂંક સમયમાં સહી કરવામાં આવશે. કરાર મુજબ ભારતીય નૌસેનાને 22 સિંગલ-સીટર અને 4 ટ્વિન-સીટર રાફેલ એમ ફાઇટર જેટ મળશે.
આ પગલું ભારતીય નૌસેનાની દરિયાઈ શક્તિને વધુ મજબૂત બનાવવાની દિશામાં એક મોટો નિર્ણય માનવામાં આવી રહ્યો છે. સમાચાર એજન્સી એએનઆઈ મુજબ, આ કરાર પ્રધાનમંત્રીની અધ્યક્ષતામાં કાબિનેટ કમિટી ઓન સિક્યોરિટી (CCS) પાસેથી આ મહિનામાં મંજૂરી મળ્યા બાદ અંતિમ સ્વરૂપ લઈ શકે છે.
આ ડીલમાં શું ખાસ છે?
આ વ્યૂહાત્મક કરાર હેઠળ 22 સિંગલ-સીટર અને 4 ટ્વિન-સીટર રાફેલ મરીન વિમાનો ભારતીય નૌસેનાને મળશે. આ વિમાનો INS વિક્રાંત અને INS વિક્રમાદિત્ય જેવા એરક્રાફ્ટ કેરિયરથી સંચાલિત કરવામાં આવશે, જ્યાં તેઓ હાલના MiG-29K વિમાનોને બદલી નાખશે અથવા તેમનું પૂરક બનશે. સૂત્રોના જણાવ્યા મુજબ, કરાર પર સહી થયાના લગભગ 5 વર્ષની અંદર રાફેલ મરીનની પહેલી ખેપ ભારત પહોંચવા લાગશે.
2029 ના અંત સુધીમાં ડિલિવરી શરૂ થવાની અને 2031 સુધીમાં બધા વિમાનો ભારતને મળી જવાની અપેક્ષા છે. આનાથી નૌસેનાની ગશ્ત, હુમલા અને વ્યૂહાત્મક ઓપરેશન્સમાં જબરદસ્ત મજબૂતી આવશે.
રાફેલ મરીન વિરુદ્ધ રાફેલ એરફોર્સ
જોકે રાફેલ મરીન અને એરફોર્સ વર્ઝનમાં લગભગ 85% ભાગો સમાન છે, પરંતુ મરીન વર્ઝન વધુ શક્તિશાળી એન્જિન અને શોર્ટ ટેક-ઓફ બટ એરેસ્ટેડ લેન્ડિંગ (STOBAR) ટેકનોલોજીથી સજ્જ છે, જે તેને એરક્રાફ્ટ કેરિયરથી ઉડાન ભરવા અને ઓછી જગ્યામાં ઉતરવા સક્ષમ બનાવે છે. આ ટેકનોલોજી ખાસ કરીને INS વિક્રાંત જેવા સ્કી-જંપ પ્લેટફોર્મ માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે.
આ ડીલ ભારતીય વાયુસેના (IAF) માટે પણ ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે. ડીલ હેઠળ IAF ના હાલના 36 રાફેલ ફાઇટર જેટમાં "બડી-બડી રિફ્યુઅલિંગ" સિસ્ટમનો અપગ્રેડ અને વધારાના ગ્રાઉન્ડ સપોર્ટ સિસ્ટમ પણ શામેલ થઈ શકે છે, જેનાથી તેમની ઓપરેશનલ રેન્જમાં વિસ્તાર થશે.
આ ડીલ કેમ જરૂરી છે?
સૂત્રો જણાવે છે કે ભારત અને ફ્રાંસ વચ્ચે આ ડીલ ઘણા મહિનાઓની વ્યૂહાત્મક અને કિંમત-સંબંધિત વાતચીત બાદ અંતિમ સ્વરૂપ લઈ રહી છે. ભારત ઈચ્છતું હતું કે આ કરાર 2016 ની કિંમતોની આસપાસ જ નક્કી થાય, જેના પર IAF માટે 36 રાફેલ જેટ ખરીદવામાં આવ્યા હતા. ભારતની દરિયાઈ સીમાઓની સુરક્ષા માટે અત્યાધુનિક કેરિયર-આધારિત ફાઇટર જેટની જરૂરિયાત લાંબા સમયથી અનુભવાઈ રહી હતી. રાફેલ મરીનની તૈનાતીથી હિંદ મહાસાગર ક્ષેત્રમાં ભારતનો વ્યૂહાત્મક પકડ મજબૂત થશે અને ચીન જેવા દેશોની વધતી નૌસેનાની હાજરીનો અસરકારક જવાબ આપી શકાશે.
