અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના તાજેતરના નિવેદન પર, જેમાં તેમણે ભારત સાથે જલ્દી જ વેપારી કરાર થવાની વાત કરી હતી, કેન્દ્રીય નાણાં મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પ્રતિક્રિયા આપી છે.
India US trade deal: ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેના સંભવિત વેપાર કરાર (ટ્રેડ ડીલ) ને લઈને દેશની રાજનીતિ અને આર્થિક ક્ષેત્રોમાં જોરદાર ચર્ચા ચાલી રહી છે. તાજેતરમાં અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે દાવો કર્યો હતો કે ભારત સાથેનો વેપાર કરાર જલ્દી જ ફાઇનલ થઈ શકે છે. આ નિવેદન પર કેન્દ્રીય નાણાં મંત્રી નિર્મલા સીતારમણનું પ્રથમ અધિકૃત રિએક્શન સામે આવ્યું છે.
સીતારમણે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહ્યું કે ભારત અમેરિકા સાથે એક મજબૂત અને સંતુલિત વેપાર કરાર કરવા તૈયાર છે, પરંતુ તેના માટે કેટલીક મહત્વપૂર્ણ શરતો પણ લાગુ થશે. તેમણે કહ્યું કે ભારત પોતાના કૃષિ (એગ્રીકલ્ચર) અને ડેરી સેક્ટરની રક્ષાને લઈને કોઈ સમાધાન નહીં કરે અને આ ક્ષેત્રોની સીમાઓ પર ગંભીરતાથી વિચાર કરવામાં આવશે.
ફાઇનાન્સિયલ એક્સપ્રેસને આપેલા ઇન્ટરવ્યુમાં સીતારમણે કહ્યું, “ભારત એક સારા ટ્રેડ ડીલ કરવા માંગશે, પરંતુ શરતો સ્પષ્ટ હશે. અમારા કેટલાક સેક્ટરની સીમાઓ નક્કી છે, ખાસ કરીને કૃષિ અને ડેરી જેવા ક્ષેત્રોમાં, જ્યાં ભારતના ખેડૂતો અને ઉત્પાદકોના હિત સર્વોપરી રહેશે.”
ટ્રમ્પે જલ્દી સહમતિની અપેક્ષા વ્યક્ત કરી હતી
હકીકતમાં, અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે 8 જુલાઈ સુધીમાં ભારત-અમેરિકા ટ્રેડ ડીલને લઈને ચિત્ર સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટ થઈ જશે. તેમણે એ પણ સંકેત આપ્યો હતો કે આઇટી, મેન્યુફેક્ચરિંગ, સર્વિસ અને ઓટોમોબાઈલ સેક્ટર પણ આ કરારનો ભાગ બની શકે છે. ટ્રમ્પના મત મુજબ, બંને દેશો વચ્ચે જે અડચણો હતી, તે પણ હવે દૂર થતી દેખાઈ રહી છે.
શા માટે મહત્વપૂર્ણ છે ભારત-અમેરિકા ટ્રેડ ડીલ?
નાણાં મંત્રી સીતારમણે એ પણ જણાવ્યું કે ભારત માટે અમેરિકા સાથે વેપાર કરાર શા માટે જરૂરી છે. તેમણે કહ્યું, “આપણે જે સ્થિતિમાં છીએ, અને ભારતનું જે વૈશ્વિક લક્ષ્ય છે, તેને જોતા મોટી અર્થવ્યવસ્થાઓ સાથે વેપાર કરારો આપણને વધુ તાકાત આપશે. આનાથી આપણું નિકાસ વધશે, રોકાણ વધશે અને રોજગારીની નવી તકો બનશે.”
નાણાં મંત્રીએ માન્યું કે અમેરિકા ભારતનું સૌથી મોટું ટ્રેડ પાર્ટનર છે અને ત્યાંની સાથે વેપારી સહયોગને વધુ સારો બનાવવો એ સમયની જરૂરિયાત છે. તેમણે કહ્યું કે સરકાર સંપૂર્ણ પારદર્શિતા સાથે આ દિશામાં પગલાં ભરી રહી છે.
ખેડૂતો અને ડેરી સેક્ટરની ચિંતાઓ
જો કે, સીતારમણે ફરી એકવાર પુનરોચ્ચાર કર્યો કે કૃષિ અને ડેરી સેક્ટરમાં કોઈપણ પ્રકારની છૂટછાટ ખૂબ જ વિચારીને આપવામાં આવશે. “અમે અમારા ખેડૂતોના હિતોને ધ્યાનમાં રાખી શકતા નથી.” કોઈપણ કરારમાં ખેડૂતો અને નાના ઉત્પાદકોની સુરક્ષા અમારી પ્રાથમિકતા છે, એમ તેમણે કહ્યું. આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે ખેડૂતોના ઘણા સંગઠનો આશંકા વ્યક્ત કરી રહ્યા છે કે કોઈપણ વેપાર કરારના કારણે વિદેશથી સસ્તા ડેરી ઉત્પાદનો અથવા અનાજ ભારતમાં આવી શકે છે, જેનાથી દેશના નાના ખેડૂતો પ્રભાવિત થશે.
ટ્રમ્પના નિવેદન મુજબ, 8 જુલાઈ સુધીમાં બંને દેશો વચ્ચેની વાતચીત નિર્ણાયક તબક્કે પહોંચી શકે છે. જો કે, ભારત તરફથી નિર્મલા સીતારમણે સંકેત આપ્યો છે કે સરકાર ઉતાવળમાં કોઈ કરાર નહીં કરે અને દરેક મુદ્દા પર ઊંડાણપૂર્વક વિચાર કરવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું, “અમે ઉતાવળમાં કોઈ નિર્ણય નહીં લઈએ. જ્યાં સુધી અમારા હિતો સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત નહીં થાય, ત્યાં સુધી અંતિમ કરાર પર હસ્તાક્ષર નહીં થાય.”
