ભારતીય સેના પ્રમુખ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ નવી દિલ્હીમાં આયોજિત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ મિશન યોગદાનકર્તાઓના પ્રમુખોના સંમેલન (UNTCC 2025) દરમિયાન નેપાળી સેનાના લેફ્ટનન્ટ જનરલ પ્રદીપ જંગ, એસીઓएएस (આસિસ્ટન્ટ ચીફ ઑફ આર્મી સ્ટાફ) સાથે મુલાકાત કરી.
નવી દિલ્હી: સેના પ્રમુખ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ નવી દિલ્હીમાં આયોજિત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સૈન્ય યોગદાન આપનાર દેશોના પ્રમુખોના સંમેલન (યુએનટીસીસી) દરમિયાન નેપાળી સેનાના લેફ્ટનન્ટ જનરલ પ્રદીપ જંગ, એસીઓएएस સાથે મુલાકાત કરી. આ અવસરે બંને નેતાઓએ સંયુક્ત તાલીમ સહિતના અનેક વ્યાપક મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી અને બંને પડોશી દેશોની સેનાઓ વચ્ચે સ્થાયી ભાગીદારીને મજબૂત કરવા પર વિચાર-વિમર્શ કર્યો.
આ પહેલા મંગળવારે જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ કહ્યું હતું કે ભારતમાં આ સંમેલનની યજમાની કરવી માત્ર સૌભાગ્યની વાત નથી, પરંતુ તે વૈશ્વિક શાંતિના મિશનને વધુ મજબૂત કરવામાં સહાયક છે.
ભારત-નેપાળ સંરક્ષણ સહયોગ પર ઊંડાણપૂર્વક ચર્ચા
ભારતીય સેનાના વધારાના લોક સૂચના મહાનિર્દેશાલય (ADGPI) એ X (એક્સ) પર શેર કરેલી માહિતીમાં જણાવ્યું કે બેઠકમાં બંને સૈન્ય પ્રમુખોએ સંયુક્ત તાલીમ પહેલોને પ્રોત્સાહન આપવા, સંરક્ષણ સંવાદોને નિયમિત કરવા અને સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ અભિયાનોમાં સહયોગ વધારવા માટે પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી. બંને નેતાઓએ કહ્યું કે ભારત અને નેપાળની સેનાઓ વચ્ચેના સંબંધો “પરસ્પર સન્માન, વિશ્વાસ અને સમાન મૂલ્યો” પર આધારિત છે, જે પ્રાદેશિક સ્થિરતા અને શાંતિને પ્રોત્સાહન આપે છે.
જનરલ દ્વિવેદી અને લેફ્ટનન્ટ જનરલ જંગે એ પણ સ્વીકાર્યું કે આધુનિક વૈશ્વિક સુરક્ષા વાતાવરણમાં સરહદ પાર સહયોગ અને તાલીમનું આદાનપ્રદાન અત્યંત મહત્ત્વપૂર્ણ છે. બંને દેશોની સેનાઓએ તેમના સહિયારા ઇતિહાસ, ભૌગોલિક નિકટતા અને સાંસ્કૃતિક સંબંધોને કારણે દાયકાઓથી મજબૂત સૈન્ય ભાગીદારી જાળવી રાખી છે.
યુએનટીસીસી સંમેલનની સફળ યજમાની
નવી દિલ્હીમાં 14 થી 16 ઓક્ટોબર 2025 સુધી આયોજિત UNTCC પ્રમુખોના સંમેલનમાં 30 થી વધુ દેશોના વરિષ્ઠ સૈન્ય અધિકારીઓ સામેલ થયા. ભારત દ્વારા આયોજિત આ સંમેલનમાં વૈશ્વિક સુરક્ષા પડકારો, શાંતિ અભિયાનોના નવા માપદંડો અને સહયોગની આધુનિક રીતો પર ચર્ચા કરવામાં આવી. સેના પ્રમુખ જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ પોતાના સંબોધનમાં કહ્યું કે “ભારતમાં આ સંમેલનની યજમાની માત્ર એક સન્માનની વાત નથી, પરંતુ તે વૈશ્વિક શાંતિ મિશનને મજબૂત કરવાની દિશામાં એક મોટું પગલું છે.” તેમણે જણાવ્યું કે આ સંમેલનનો ઉદ્દેશ્ય શાંતિ અભિયાનો દરમિયાન દેશો વચ્ચે સહયોગ, સંસાધનોનું આદાનપ્રદાન અને નવી રણનીતિઓ વિકસાવવાનો છે.
ભારત અને નેપાળ વચ્ચે સંરક્ષણ અને સુરક્ષા ક્ષેત્રે પરંપરાગત રીતે ગાઢ સહયોગ રહ્યો છે. બંને દેશોની સેનાઓ એકબીજા સાથે નિયમિત સંયુક્ત અભ્યાસ, આપત્તિ રાહત અભિયાન અને તાલીમ કાર્યક્રમોમાં ભાગ લે છે. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે પહેલા કહ્યું હતું કે “ભારત-નેપાળના સંરક્ષણ સંબંધો પરસ્પર વિશ્વાસ, સન્માન અને સમાન સુરક્ષા હિતો પર આધારિત છે.”
આ મુલાકાત માત્ર બંને સેનાઓ વચ્ચેના સંવાદને નવું પરિમાણ નથી આપતી, પરંતુ હિમાલય ક્ષેત્રમાં સ્થાયી શાંતિ અને સ્થિરતાની દિશામાં પણ મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપે છે.
વિકાસ માટે શાંતિ અનિવાર્ય: રાજનાથ સિંહ
સંમેલન દરમિયાન રક્ષા મંત્રી રાજનાથ સિંહે પણ દેશોને સંબોધતા કહ્યું કે “ભારત વિશ્વની નિયમ-આધારિત વ્યવસ્થા જાળવી રાખવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે.” તેમણે કહ્યું કે કેટલાક દેશો આંતરરાષ્ટ્રીય નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરે છે, પરંતુ ભારત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર ચાર્ટર અને ‘વસુધૈવ કુટુંબકમ્’ (વિશ્વ એક પરિવાર છે) ની ભાવના પ્રત્યે સમર્પિત છે. રક્ષા મંત્રીએ સ્પષ્ટ કહ્યું કે “વિકાસ, સમૃદ્ધિ અને સ્થાયી પ્રગતિ માટે શાંતિ અનિવાર્ય છે.
જનરલ ઉપેન્દ્ર દ્વિવેદીએ જણાવ્યું કે ભારત સંયુક્ત રાષ્ટ્ર શાંતિ અભિયાનોમાં સૌથી મોટા યોગદાનકર્તા દેશોમાંનો એક છે. અત્યાર સુધી ભારતે કુલ 71 મિશનોમાંથી 51 મિશનોમાં પોતાની ભાગીદારી નોંધાવી છે અને લગભગ 3 લાખ સૈનિકો, જેમાં મહિલાઓ પણ સામેલ છે, ને વૈશ્વિક શાંતિ માટે મોકલ્યા છે.
