કેવી રીતે નામ પડ્યું - શેખચલ્લીની વાર્તા
એવું કહેવાય છે કે શેખ ચલ્લીનો જન્મ એક ગામમાં એક ગરીબ પરિવારમાં થયો હતો. બાળપણમાં જ તેમના પિતાનું અવસાન થયું હતું, તેથી તેમની માતાએ તેમનું પાલનપોષણ કર્યું. તે સારું કમાશે અને તેમની ગરીબી દૂર કરશે એવી આશાથી શેખની માતાએ તેમનું પાલનપોષણ કર્યું. તેમણે તેને શિક્ષણ માટે એક મદરેસામાં દાખલ કરાવ્યો, જ્યાં શિક્ષકે તેને શીખવ્યું કે છોકરાઓ કમાય છે જ્યારે છોકરીઓ ખર્ચ કરે છે, ઉદાહરણ તરીકે જેમ કે સલમાન કમાય છે અને સબરીના ખર્ચ કરે છે. શેખે આ વિચારને આત્મસાત કરી લીધો.
પછી એક દિવસ, એક વિચિત્ર ઘટના બની જ્યારે મદરેસાની એક છોકરી મદદ માટે બૂમો પાડતી ગામના એક કૂવામાં પડી ગઈ. તેને કૂવામાં પડતી જોઈને શેખ પોતાના મદરેસાના સાથીઓ પાસે ભાગ્યો અને બૂમ પાડી કે તે મદદ માટે બૂમો પાડી રહી છે. પહેલાં તો તેના સાથીઓને સમજમાં ન આવ્યું, પરંતુ જ્યારે શેખ તેમને કૂવા પાસે લાવ્યો તો તેઓ બધાં છોકરીને બચાવવા માટે ભેગા થઈ ગયા. બહાર કાઢ્યા પછી પણ તે રડતી રહી. તેના સતત આંસુ જોઈને શેખે તેને સમજાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો, "જો, રડવાની કોઈ જરૂર નથી; હવે બધું ઠીક થઈ જશે."
ત્યારે જ કોઈએ શેખને પૂછ્યું, "તમે 'મરચી-મરચી' કેમ કહેતા રહો છો?" શેખે જવાબ આપ્યો, "ઠીક છે, તે એક છોકરી છે, તેથી ચોક્કસ, હું 'મરચી' કહીશ! જો તે છોકરો હોત, તો હું 'મરચી' ના કહેત." આ સાંભળીને બધા લોકો જોર જોરથી હસવા લાગ્યા અને તેને "શેખ ચલ્લી" કહીને ચીડવવા લાગ્યા. આ ઘટનાના કારણે શેખને 'શેખ ચલ્લી' ઉપનામ આપવામાં આવ્યું. પૂરી રીતે સમજમાં ન આવવા છતાં કે લોકો તેમને એવું કેમ કહેવા લાગ્યા, શેખે ત્યાર પછી પોતાનું નામ બદલવા વિશે ક્યારેય વિચાર્યું નહીં.
આ વાર્તાથી એ શીખ મળે છે કે – જો આપણને કોઈ કંઈ શીખવાડે છે, તો તેને યાદ કરવું કે ગોખવાનું કોઈ ફાયદો નથી, પરંતુ તેના મતલબને સમજવું જરૂરી છે. ગોખવાથી તો બસ શેખચલ્લી જેવું જ હાલ થાય છે.
