ઉત્તર પ્રદેશની રાજધાની લખનૌને યુનેસ્કોની 'ક્રિએટિવ સિટી ઓફ ગેસ્ટ્રોનોમી' તરીકે પસંદ કરવામાં આવ્યા પછી, મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથે રાજ્યના નાગરિકોને 'એક જિલ્લો-એક વાનગી' (One District–One Dish) અભિયાન સાથે જોડાવા અપીલ કરી છે.
લખનૌ: ઉત્તર પ્રદેશની રાજધાની લખનૌ (Lucknow) એ ફરી એકવાર વૈશ્વિક મંચ પર તેની નવાબી વિરાસત અને અદ્ભુત ખાણીપીણી સંસ્કૃતિના જોરે ઇતિહાસ રચ્યો છે. યુનેસ્કો (UNESCO) એ લખનૌને 'ક્રિએટિવ સિટી ઓફ ગેસ્ટ્રોનોમી (Creative City of Gastronomy)' નો દરજ્જો આપ્યો છે. આ સિદ્ધિ માત્ર શહેરની પાક પરંપરાનું સન્માન નથી, પરંતુ ભારતની સમૃદ્ધ ખાણીપીણી અને સાંસ્કૃતિક વિવિધતાને પણ વૈશ્વિક ઓળખ અપાવે છે.
આ ગૌરવશાળી ઘોષણા પછી, મુખ્યમંત્રી યોગી આદિત્યનાથ (Yogi Adityanath) એ રાજ્યના નાગરિકોને અભિનંદન આપતા કહ્યું કે લખનૌને મળેલું આ સન્માન સમગ્ર ઉત્તર પ્રદેશના સ્વાદ અને પરંપરાની જીત છે. તેમણે લોકોને 'એક જિલ્લો-એક વાનગી (One District, One Cuisine)' અભિયાન સાથે જોડાવા અપીલ કરી અને રાજ્યની અનોખી વાનગીઓને દુનિયા સુધી પહોંચાડવાનું આહ્વાન કર્યું.
યુનેસ્કોએ આપી 'ગેસ્ટ્રોનોમી સિટી'ની માન્યતા
યુનેસ્કોએ 31 ઑક્ટોબરે તેના ક્રિએટિવ સિટીઝ નેટવર્ક (UCCN) માં 58 નવા શહેરોને સામેલ કરવાની જાહેરાત કરી, જેમાં લખનૌને 'ક્રિએટિવ સિટી ઓફ ગેસ્ટ્રોનોમી'નો દરજ્જો આપવામાં આવ્યો. આ પહેલાં, ભારતમાંથી હૈદરાબાદને 2019માં આ શ્રેણીમાં સ્થાન મળ્યું હતું. આ સન્માન એવા શહેરોને આપવામાં આવે છે જેઓ તેમના ખાણીપીણી, સાંસ્કૃતિક વિવિધતા અને નવીનતા દ્વારા વિશ્વને પ્રેરણા આપે છે. આ ઘોષણા ઉઝબેકિસ્તાનના સમરકંદમાં આયોજિત યુનેસ્કોની 43મી જનરલ કોન્ફરન્સ દરમિયાન 'વર્લ્ડ સિટીઝ ડે'ના અવસરે કરવામાં આવી હતી.
યુનેસ્કો અનુસાર, લખનૌએ તેની અવધી વાનગીઓ (Awadhi Cuisine), પરંપરાગત તકનીકો અને આધુનિક ગેસ્ટ્રોનોમિક ઇનોવેશનના સંયોજનથી વિશ્વના પાક-નકશા પર એક અનોખી ઓળખ બનાવી છે.
CM યોગીનો સંદેશ: "દરેક જિલ્લાનો સ્વાદ, ઉત્તર પ્રદેશની ઓળખ"
'લખનૌને મળેલી આ આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતા ફક્ત એક શહેરની સિદ્ધિ નથી, પરંતુ તે ઉત્તર પ્રદેશની સમગ્ર ખાણીપીણી વારસાનું ગૌરવ છે. હવે સમય આવી ગયો છે કે આપણે આપણા દરેક જિલ્લાની વાનગીઓને દુનિયા સમક્ષ રજૂ કરીએ.'
તેમણે રાજ્યના નાગરિકોને આહ્વાન કર્યું કે તેઓ તેમના આસપાસની પરંપરાગત વાનગીઓની શોધ કરે, ઘરે બનાવે અને 'એક જિલ્લો-એક વાનગી' અભિયાન હેઠળ તેમના ચિત્રો કે વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર શેર કરે. યોગીએ કહ્યું કે આપણો ખાણીપીણી પ્રેમ અને રચનાત્મકતા, ફક્ત પર્યટનને જ પ્રોત્સાહન આપશે નહીં પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે ભારતીય વાનગીઓની સોફ્ટ પાવરને પણ સશક્ત કરશે.
લખનૌ અને UPની પ્રખ્યાત વાનગીઓ બની ચર્ચાનું કેન્દ્ર
CM યોગીએ ઉદાહરણ આપતા કહ્યું કે, લખનૌની પ્રખ્યાત ચાટ અને કબાબ, બનારસની મલઈઓ, મેરઠની ગજક, આગ્રાનો પેઠા, મથુરાનો પેંડા, બાગપતની બાલુશાહી, બાંદાનો સોહન હલવો, અને ખુર્જાની ખુરચન આપણા રાજ્યના સ્વાદની વિવિધતા દર્શાવે છે. તેમણે કહ્યું કે દરેક વાનગીનું પોતાનું ઐતિહાસિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ છે, જે પેઢીઓથી ચાલી આવતી પાક પરંપરાને જીવંત રાખે છે.
રાજ્ય સરકારનો ઉદ્દેશ્ય છે કે 'એક જિલ્લો–એક વાનગી' (ODOD) યોજના દ્વારા દરેક જિલ્લાની ઓળખ તેની ખાસ વાનગી સાથે જોડીને કુલિનરી ટુરિઝમ (Culinary Tourism) ને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવે. લખનૌને મળેલી આ આંતરરાષ્ટ્રીય ઓળખ હવે ઉત્તર પ્રદેશના અન્ય શહેરો માટે પણ પ્રેરણા બનશે. સરકારનું માનવું છે કે આનાથી ફક્ત રાજ્યની સાંસ્કૃતિક અર્થવ્યવસ્થા મજબૂત થશે નહીં, પરંતુ સ્થાનિક ઉદ્યોગસાહસિકતા, મહિલા સ્વાવલંબન અને રોજગાર સર્જનને પણ બળ મળશે.
