CBIને એક મોટી સફળતા મળી છે, જ્યારે તેણે લગભગ 23 વર્ષથી ફરાર આરોપી મોનિકા કપૂરને આખરે પોતાની ગિરફ્તારમાં લીધી. મોનિકા કપૂરને અમેરિકાથી પ્રત્યાર્પણ કરીને ભારત લાવવામાં આવી રહી છે.
નવી દિલ્હી: કેન્દ્રીય તપાસ બ્યૂરો (CBI)ને 23 વર્ષ બાદ મોટી સફળતા મળી છે. વર્ષ 2002ના ચર્ચિત ઈમ્પોર્ટ-એક્સપોર્ટ કૌભાંડમાં મુખ્ય આરોપી મોનિકા કપૂરને અમેરિકાથી પ્રત્યાર્પણ કરીને ભારત લાવવામાં આવી છે. આ કાર્યવાહી 9 જુલાઈ 2025ના રોજ પૂરી થઈ, જ્યારે CBIની એક વિશેષ ટીમે તેને અમેરિકી એજન્સીઓના સમન્વયથી ભારત લાવી.
મોનિકા કપૂર વર્ષોથી કાયદાની આંખોમાં ધૂળ નાખતી રહી હતી, પરંતુ હવે તે ભારતમાં તપાસ અને અદાલતી કાર્યવાહીનો સામનો કરશે. જાણો કોણ છે મોનિકા કપૂર, કેવી રીતે કર્યું કરોડોનું ગોલ્ડ કૌભાંડ અને આખરે તેને કેવી રીતે પકડવામાં આવી.
કોણ છે મોનિકા કપૂર?
મોનિકા કપૂર Monika Overseas નામની એક ટ્રેડિંગ કંપનીની પ્રોપરાઈટર હતી. તેણે તેના બે ભાઈઓ રાજન ખન્ના અને રાજીવ ખન્નાની સાથે મળીને 1998માં એક સુનિયોજિત ષડયંત્ર હેઠળ ઈમ્પોર્ટ-એક્સપોર્ટ સેક્ટરમાં બનાવટી દસ્તાવેજો દ્વારા એક મોટું કૌભાંડ કર્યું. તેમની કંપનીએ બનાવટી શિપિંગ બિલ, ઈનવોઈસ અને બેંક સર્ટિફિકેટ બનાવીને 6 રિપ્લેનિશમેન્ટ લાઈસન્સ મેળવ્યા.
આ લાઈસન્સના આધારે, તેમણે કુલ 2.36 કરોડ રૂપિયાનું ડ્યૂટી-ફ્રી ગોલ્ડ મંગાવ્યું, અને બાદમાં આ લાઈસન્સોને અમદાવાદની Deep Exports નામની કંપનીને પ્રીમિયમ પર વેચી દીધા. Deep Exportsએ આ લાઈસન્સનો ઉપયોગ કરીને સોનું મંગાવ્યું, જેનાથી સરકારને લગભગ 1.44 કરોડ રૂપિયાનું સીધું નુકસાન થયું.
CBIની તપાસ અને કોર્ટની કાર્યવાહી
CBIની ગહન તપાસ બાદ 31 માર્ચ 2004ના રોજ મોનિકા કપૂર અને તેના ભાઈઓ પર ભારતીય દંડ સંહિતા (IPC)ની કલમો 120-B (ષડયંત્ર), 420 (છેતરપિંડી), 467 (બનાવટી દસ્તાવેજ બનાવવો), 468 (છેતરપિંડીના ઇરાદાથી બનાવટ) અને 471 (બનાવટી દસ્તાવેજનો ઉપયોગ) હેઠળ ચાર્જશીટ દાખલ કરવામાં આવી હતી.
જ્યારે રાજન અને રાજીવ ખન્નાને 20 ડિસેમ્બર 2017ના રોજ દિલ્હીની સાકેત કોર્ટે દોષિત ઠેરવ્યા હતા, મોનિકા કપૂર સતત તપાસ અને કોર્ટથી બચતી રહી. કોર્ટે તેને 13 ફેબ્રુઆરી 2006ના રોજ Proclaimed Offender જાહેર કરી અને બાદમાં 2010માં ઇન્ટરપોલ દ્વારા Red Corner Notice જારી કર્યું.
Extraditionની લાંબી પ્રક્રિયા
CBIએ 2010માં અમેરિકાને મોનિકા કપૂરના પ્રત્યાર્પણની ઔપચારિક વિનંતી (Extradition Request) મોકલી હતી. અમેરિકાની ન્યાયિક પ્રક્રિયા અને ભારતના કાનૂની અનુરોધ વચ્ચે સંતુલન જાળવવામાં લાંબો સમય લાગ્યો. પરંતુ CBIના સતત પ્રયત્નો, અમેરિકી કાયદાકીય એજન્સીઓ સાથે તાલમેલ અને ઇન્ટરપોલના માધ્યમથી દબાણને કારણે આખરે 2025માં પ્રત્યાર્પણ શક્ય બન્યું.
CBIની વિશેષ ટીમ પોતે અમેરિકા ગઈ અને મોનિકા કપૂરને કસ્ટડીમાં લઈને ભારત લાવી. 9 જુલાઈ 2025ના રોજ દિલ્હી એરપોર્ટ પર તેને કસ્ટડીમાં લેવામાં આવી.
