કોલ્ડ્રિફ કફ સિરપને કારણે મધ્યપ્રદેશમાં 11 બાળકોના મોત થયા બાદ, સરકારે શ્રી સોન ફાર્માસ્યુટિકલ્સના તમામ ઉત્પાદનો પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. પોલીસે સિરપ લખી આપનાર ડો. પ્રવીણ સોનીની ધરપકડ કરી છે.
MP સમાચાર: મધ્યપ્રદેશમાં કોલ્ડ્રિફ કફ સિરપનું સેવન કરવાથી 11 બાળકોના મોત થયા બાદ મોટી કાર્યવાહી કરવામાં આવી છે. સરકારે સિરપ બનાવતી કંપની શ્રી સોન ફાર્માસ્યુટિકલ્સના તમામ ઉત્પાદનો પર તાત્કાલિક પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. આ ઉપરાંત, સિરપ લખી આપનાર ડોક્ટરની પણ ધરપકડ કરવામાં આવી છે. તપાસમાં બહાર આવ્યું છે કે સિરપમાં ડાયેથિલિન ગ્લાયકોલનું વધુ પડતું પ્રમાણ હતું, જે બાળકો માટે જીવલેણ સાબિત થયું.
ઘટનાક્રમની દુર્ભાગ્યપૂર્ણ શ્રેણી: 11 નિર્દોષોના મોત
જ્યારે ભોપાલ અને છિંદવાડા જિલ્લામાં બાળકોનું સ્વાસ્થ્ય સતત બગડવા લાગ્યું, ત્યારે માતા-પિતાએ શરૂઆતમાં તેને સામાન્ય તાવ કે ચેપ માન્યો. જોકે, એક પછી એક બાળકનું મૃત્યુ થવા લાગતાં મામલાએ ગંભીર વળાંક લીધો. સરકારી અહેવાલો અનુસાર, કોલ્ડ્રિફ કફ સિરપનું સેવન કર્યા બાદ માત્ર મધ્યપ્રદેશમાં જ 11 બાળકોના મોત થયા છે. એવી પણ જાણ કરવામાં આવી છે કે દેશના અન્ય ભાગોમાં ઘણા બાળકો ગંભીર હાલતમાં છે.
ડો. પ્રવીણ સોનીની ધરપકડ
તપાસ દરમિયાન, મધ્યપ્રદેશ પોલીસે શોધી કાઢ્યું કે ડો. પ્રવીણ સોની એ જ હતા જેમણે બાળકોને કોલ્ડ્રિફ કફ સિરપ લખી આપ્યું હતું. પોલીસે તેમની છિંદવાડાના પરાસિયા વિસ્તારમાંથી ધરપકડ કરી. ડો. સોની આ વિસ્તારના જાણીતા બાળરોગ નિષ્ણાત છે. તેઓ સરકારી હોસ્પિટલમાં કામ કરે છે અને તેમનો પોતાનો ખાનગી ક્લિનિક પણ ચલાવે છે. અહેવાલો અનુસાર, ડોક્ટરે બાળકોને શરદી અને ખાંસી માટે આ સિરપ લેવાની સલાહ આપી હતી, ત્યારબાદ તેમની તબિયત વધુ બગડી હતી.
સિરપમાં ખતરનાક રસાયણ મળ્યું
તપાસમાં સૌથી મોટો ખુલાસો ત્યારે થયો જ્યારે સિરપના નમૂના ચેન્નઈની દવા પરીક્ષણ પ્રયોગશાળામાં મોકલવામાં આવ્યા. ત્યાં, કોલ્ડ્રિફ કફ સિરપમાં 48.6 ટકા ડાયેથિલિન ગ્લાયકોલ હોવાનું જાણવા મળ્યું, જ્યારે પ્રમાણભૂત મર્યાદા ફક્ત 0.1 ટકા હોવી જોઈએ. આ રસાયણ મુખ્યત્વે ઔદ્યોગિક દ્રાવકોમાં વપરાય છે, અને જો તેનું સેવન કરવામાં આવે તો તે કિડની ફેલ્યોર અને ન્યુરોલોજીકલ નુકસાન જેવી ગંભીર સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.
પીડિત પરિવારોની આપવીતી
પીડિત પરિવારોએ જણાવ્યું કે તેમના બાળકોને સામાન્ય તાવ અને શરદીના લક્ષણો હતા. તેઓ તેમના બાળકોને સ્થાનિક ડોક્ટર પાસે લઈ ગયા, જેમણે કોલ્ડ્રિફ કફ સિરપ લખી આપ્યું. સિરપનું સેવન કર્યાના થોડા દિવસો પછી, બાળકોમાં કિડનીના ચેપના લક્ષણો દેખાવા લાગ્યા. પેશાબ કરતી વખતે બળતરા, ઉલટી અને પેશાબ રોકાવવા જેવા લક્ષણો વધુ ખરાબ થયા. થોડા જ દિવસોમાં, બાળકોની સ્થિતિ એટલી હદે બગડી ગઈ કે તેમને બચાવી શકાયા નહીં. એક માતાએ કહ્યું, "અમને લાગતું હતું કે ડોક્ટરે જે કહ્યું તે સાચું હતું, પરંતુ તે જ સિરપે અમારા બાળકના જીવ લીધા."
સરકારની મોટી કાર્યવાહી: કંપની પર પ્રતિબંધ
આ ઘટના બાદ, મધ્યપ્રદેશ સરકારે તાત્કાલિક કાર્યવાહી કરી, કોલ્ડ્રિફ કફ સિરપ અને શ્રી સોન ફાર્માસ્યુટિકલ્સના તમામ ઉત્પાદનો પર પ્રતિબંધ મૂક્યો. આ કંપની તમિલનાડુના કાંચીપુરમમાં આવેલી છે. રાજ્ય સરકારે કંપની સામે FIR નોંધાવી છે અને તેના ઉત્પાદન યુનિટની તપાસ શરૂ કરી છે. આ ઉપરાંત, આ સિરપનું વેચાણ અને વિતરણ રાજ્યભરમાં સંપૂર્ણપણે બંધ કરી દેવામાં આવ્યું છે.
મુખ્યમંત્રી મોહન યાદવે કડક નિર્દેશો જારી કર્યા
મધ્યપ્રદેશના મુખ્યમંત્રી મોહન યાદવે આ ઘટનાને "ભયાનક અને અસહ્ય" ગણાવી હતી. તેમણે જણાવ્યું હતું કે ગુનેગારોને કોઈપણ સંજોગોમાં છોડવામાં આવશે નહીં. મુખ્યમંત્રીએ આરોગ્ય વિભાગ, પોલીસ અને ડ્રગ કંટ્રોલરને કડક કાર્યવાહી કરવા નિર્દેશ આપ્યો છે. તેમણે કહ્યું, "જેઓ બાળકોના જીવન સાથે રમે છે તેમની સામે સખતમાં સખત પગલાં લેવામાં આવશે. આ માત્ર તબીબી ભૂલ નથી, પરંતુ માનવતા વિરુદ્ધનો ગુનો છે."
તમિલનાડુ ફેક્ટરીમાં તપાસ તેજ
કફ સિરપ બનાવતી કંપનીની ફેક્ટરી તમિલનાડુના કાંચીપુરમમાં આવેલી છે. કેન્દ્રીય આરોગ્ય મંત્રાલયની એક ટીમે ફેક્ટરીનું નિરીક્ષણ કર્યું. પ્રારંભિક અહેવાલોમાં ફેક્ટરીમાં ગુણવત્તા નિયંત્રણ અને નમૂના પરીક્ષણમાં ગંભીર બેદરકારી સામે આવી છે. તમિલનાડુ ડ્રગ કંટ્રોલ વિભાગે પણ કંપનીનું લાઇસન્સ સસ્પેન્ડ કરવાની ભલામણ કરી છે.
અન્ય રાજ્યોમાં પણ પ્રતિબંધ
કોલ્ડ્રિફ કફ સિરપ પર હવે માત્ર મધ્યપ્રદેશમાં જ નહીં પરંતુ દિલ્હી, કેરળ, ઉત્તર પ્રદેશ અને તમિલનાડુમાં પણ પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. ડ્રગ કંટ્રોલ ઓથોરિટીએ તમામ રાજ્યોને શ્રી સોન ફાર્માસ્યુટિકલ્સના કોઈપણ ઉત્પાદનોનું વેચાણ, વિતરણ કે ઉપયોગ ન કરવા નિર્દેશ આપ્યો છે. કંપનીના અન્ય ઉત્પાદનોમાં પણ જોખમી ઘટકો છે કે કેમ તે નક્કી કરવા માટે તપાસ ચાલી રહી છે.
આરોગ્ય વિભાગની ચેતવણી
આરોગ્ય વિભાગે જનતાને અપીલ કરી છે કે કોઈ પણ વ્યક્તિ કે મેડિકલ સ્ટોરે કોલ્ડ્રિફ સિરપ અથવા શ્રી સોન ફાર્માસ્યુટિકલ્સના કોઈપણ સિરપનો ઉપયોગ ન કરવો. વધુમાં, જે પરિવારોએ તાજેતરમાં આ સિરપનો ઉપયોગ કર્યો છે તેમણે તાત્કાલિક નજીકની સરકારી હોસ્પિટલની મુલાકાત લઈ તબીબી તપાસ કરાવવી જોઈએ. જો બાળકોમાં પેશાબ ન થવો, ઉલટી થવી અથવા પેટમાં દુખાવો જેવા લક્ષણો દેખાય, તો તે કિડનીની ઝેરી અસરની નિશાની હોઈ શકે છે.
ડાયેથિલિન ગ્લાયકોલનો ખતરો
ડાયેથિલિન ગ્લાયકોલ (DEG) એક ઝેરી રસાયણ છે જેનો સામાન્ય રીતે બ્રેક ફ્લુઈડ, પેઇન્ટ્સ અને ઔદ્યોગિક ક્લીનર્સમાં ઉપયોગ થાય છે. જો તે શરીરમાં પ્રવેશે તો કિડની, લીવર અને નર્વસ સિસ્ટમને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ રસાયણ બાળકોના શરીરમાં ઝડપી અસર કરે છે, જે મૃત્યુ તરફ પણ દોરી શકે છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WHO) એ અગાઉ ચેતવણી આપી હતી કે ઘણા દેશોમાં નકલી અથવા હલકી ગુણવત્તાવાળા સિરપમાં DEG જોવા મળ્યું છે, જેના કારણે ડઝનેક બાળકોના મોત થયા છે.
