RBI MPC સભ્ય નાગેશ કુમારનો દાવો છે કે ભારત વર્તમાન પરિસ્થિતિમાં 6.5%થી વધુનો GDP ગ્રોથ હાંસલ કરી શકે છે. તેમણે રોકાણ, મોંઘવારી અને વૈશ્વિક મંદી પર પણ ટિપ્પણી કરી.
India Growth Forecast: ભારતીય રિઝર્વ બેંકની મૌદ્રિક નીતિ સમિતિ (Monetary Policy Committee - MPC)ના સભ્ય નાગેશ કુમારે ભરોસો વ્યક્ત કર્યો છે કે ભારતની અર્થવ્યવસ્થા વર્તમાન વૈશ્વિક પડકારો છતાં નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં 6.5%થી વધુનો વૃદ્ધિ દર આસાનીથી હાંસલ કરી શકે છે. તેમણે ભારતને વિશ્વ અર્થવ્યવસ્થા માટે એક "બ્રાઇટ સ્પોટ" ગણાવ્યું છે.
ભારતની મજબૂતાઈ ઘરેલુ વપરાશ
નાગેશ કુમારે કહ્યું કે ભારતની આર્થિક વૃદ્ધિ મુખ્યત્વે ઘરેલુ વપરાશ (consumption) અને રોકાણ (investment) પર આધારિત છે. આ જ કારણ છે કે વૈશ્વિક વેપાર અથવા નિકાસમાં ઘટાડાની ભારત પર મર્યાદિત અસર થાય છે. તેમણે જણાવ્યું કે જ્યારે દુનિયાભરમાં ઘણી અર્થવ્યવસ્થાઓ દેવાના સંકટ અને મંદીનો સામનો કરી રહી છે, ત્યારે ભારત પોતાની આંતરિક માંગને કારણે સ્થિર છે.
ગ્રોથ દર 7%થી વધુ હોવાનો અંદાજ
નાગેશ કુમારે આશા વ્યક્ત કરી કે ભારત માત્ર 6.5%નો વૃદ્ધિ દર જાળવી રાખશે એટલું જ નહીં, પરંતુ આવનારા વર્ષોમાં આ દર 7%થી 7.5% સુધી પણ પહોંચી શકે છે. આની પાછળ મજબૂત ઘરેલું માળખાકીય સુવિધાઓ, સરકારની નીતિઓ અને પ્રાઇવેટ ઇન્વેસ્ટમેન્ટનો વધતો ટ્રેન્ડ છે.
મોંઘવારી દર નિયંત્રણમાં, પરંતુ વ્યાજ દરો પર જલ્દી નહીં
રિટેલ મોંઘવારી દર (CPI) હાલમાં RBIના લક્ષ્ય 4%થી નીચે એટલે કે 2.1% પર છે. આ મૌદ્રિક નીતિની સફળતા દર્શાવે છે. જો કે, વ્યાજ દરોમાં ઘટાડા અંગે નાગેશ કુમારે સ્પષ્ટતા કરી કે માત્ર એક મહિનાના મોંઘવારી દરના આધારે નિર્ણય લઈ શકાય નહીં. તેમણે કહ્યું કે રેટ કટનો નિર્ણય વ્યાપક મેક્રોઇકોનોમિક સંકેતો પર આધારિત હોવો જોઈએ.
આગામી મૌદ્રિક સમીક્ષા બેઠક ઓગસ્ટ 2025માં યોજાવાની છે, અને બજારમાં અપેક્ષા છે કે મોંઘવારી નિયંત્રણમાં રહેવા પર વ્યાજ દરોમાં ઘટાડો થઈ શકે છે.
ભારત-અમેરિકા વેપાર કરારથી નવી સંભાવનાઓ
ભારત અને અમેરિકા વચ્ચે પ્રસ્તાવિત દ્વિપક્ષીય વેપાર કરાર (Bilateral Trade Agreement - BTA) પણ ભારત માટે એક મોટી તક હોઈ શકે છે. કુમારે કહ્યું કે આનાથી ભારતને શ્રમ પ્રધાન ક્ષેત્રો જેવા કે ટેક્સટાઇલ, ફૂટવેર, ફર્નિચર અને અન્ય ઉત્પાદનો માટે અમેરિકી બજારમાં મોટી પહોંચ મળી શકે છે. ભારત પાસે સસ્તી શ્રમ શક્તિની ઉપલબ્ધતા છે, જેનાથી આ ક્ષેત્રોની સ્પર્ધાત્મક ક્ષમતા વધુ છે.
જો કે, તેમણે એ પણ કહ્યું કે કૃષિ અને ડેરી સેક્ટરને લઈને ભારતની કેટલીક ચિંતાઓ છે. એવામાં તેમણે સૂચન કર્યું કે મર્યાદિત માત્રામાં બજાર પહોંચ આપવા માટે ક્વોટા સિસ્ટમ (Quota System) જેવા વિકલ્પો પર વિચાર કરી શકાય છે.
FDIને લઈને આશાવાદ, નેટ અને ગ્રોસનો ફરક સમજાવ્યો
નાગેશ કુમારે જણાવ્યું કે 2024-25માં ગ્રોસ FDI વધીને 81 અબજ ડોલર સુધી પહોંચી ગયો છે, જ્યારે ગયા વર્ષે તે 71 અબજ ડોલર હતો. નેટ FDI ઓછું દેખાવાનું કારણ એ છે કે વિદેશોમાં કરેલા રોકાણથી પાછા આવેલા ધનને ઘટાડવા પર નેટ આંકડો નીકળે છે. તેમણે જોર દઈને કહ્યું કે અસલી તસવીર ગ્રોસ ઇનફ્લોથી મળે છે, જે હાલમાં ભારતના પક્ષમાં મજબૂત છે.
તેમણે UNCTADના રિપોર્ટનો હવાલો આપતા કહ્યું કે 2024માં વૈશ્વિક FDI ફ્લોમાં 11%નો ઘટાડો થયો છે અને તે 1.5 ટ્રિલિયન ડોલર રહી ગયો છે. તેમ છતાં ભારત જેવા વિકાસશીલ દેશોમાં રોકાણકારોની રુચિ જળવાઈ રહી છે.
ભારત વૈશ્વિક રોકાણકારો માટે આકર્ષણનું કેન્દ્ર
નાગેશ કુમારનું માનવું છે કે ભારતની રાજકીય સ્થિરતા, મજબૂત નીતિગત માળખું અને વિકાસ માટે અનુકૂળ વાતાવરણ વિદેશી રોકાણકારોને આકર્ષિત કરી રહ્યું છે. FDIમાં આ રુચિ આવનારા વર્ષોમાં વધુ વધી શકે છે, ખાસ કરીને મેન્યુફેક્ચરિંગ, ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને ટેક્નોલોજી જેવા ક્ષેત્રોમાં.
