નાસા અને બોઇંગના સંયુક્ત પ્રોજેક્ટ સ્ટારલાઇનરને લઈને એક મોટું અપડેટ સામે આવ્યું છે. નાસાએ જાહેરાત કરી છે કે બોઇંગ CST-100 સ્ટારલાઇનરને 2026 સુધી માટે ગ્રાઉન્ડ કરી દેવામાં આવ્યું છે. એટલે કે, હવે આ ક્રૂ મિશન માટે ઉડાન નહીં ભરે. જૂન 2024માં તેના ક્રૂ ટેસ્ટ દરમિયાન ઘણી ગંભીર તકનીકી સમસ્યાઓ સામે આવી હતી, જેના પછી નાસાએ આ નિર્ણય લીધો.
ગયા વર્ષે મિશન દરમિયાન આવી હતી મુશ્કેલીઓ
બોઇંગ સ્ટારલાઇનર ગયા વર્ષે એક મહત્વપૂર્ણ મિશન પર ગયું હતું, જેમાં ભારતીય મૂળની અવકાશયાત્રી સુનીતા વિલિયમ્સ સહિત અન્ય એસ્ટ્રોનોટ્સ સામેલ હતા. આ મિશન ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) માટે હતું. પરંતુ મિશન દરમિયાન અચાનક કેપ્સૂલમાં મુશ્કેલી આવી ગઈ અને તેને પાછું લાવવું પડ્યું. ત્યારે નાસાએ સુરક્ષાને પ્રાથમિકતા આપતા નિર્ણય લીધો કે એસ્ટ્રોનોટ્સને ISS પર જ રહેવા દેવામાં આવે અને કેપ્સૂલને ક્રૂ વિના ધરતી પર મોકલવામાં આવે.
હિલિયમ લીકેજ અને થ્રસ્ટર ફેઇલિયર બન્યા પરેશાનીનું મૂળ
બોઇંગ સ્ટારલાઇનરની તકનીકી ખામીનું સૌથી મોટું કારણ હતું હિલિયમ ગેસનું લીકેજ. નાસાના જણાવ્યા મુજબ, ફ્લાઇટ ટેસ્ટ દરમિયાન કેપ્સૂલની અંદરથી સતત હિલિયમ લીક થઈ રહ્યું હતું. આ ઉપરાંત, થ્રસ્ટર એટલે કે કંટ્રોલ એન્જિનમાં પણ ખામી જોવા મળી. 28માંથી 5 કંટ્રોલ થ્રસ્ટરે કામ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું, જેનાથી કેપ્સૂલને નિયંત્રિત કરવું મુશ્કેલ થઈ ગયું હતું.
ફ્લાઇટ પછી વધ્યું રિસર્ચ અને સુધારાનું કામ
આ દુર્ઘટના પછી નાસા અને બોઇંગે સંયુક્ત રીતે તપાસ શરૂ કરી. દરેક સિસ્ટમને ફરીથી ચેક કરવામાં આવી અને ડિટેલમાં રિપોર્ટ તૈયાર કરવામાં આવ્યો. પરંતુ તપાસ દરમિયાન ઘણી વધુ ખામીઓ સામે આવી. સ્ટારલાઇનરના ઘણા કમ્પોનન્ટ્સમાં સુધારાની જરૂર જણાવાઈ. આમાં સોફ્ટવેરથી લઈને હાર્ડવેર સુધી, દરેક ભાગમાં તકનીકી બદલાવની આવશ્યકતા અનુભવાઈ.
ક્રૂ વિના કરવામાં આવશે આગામી ઉડાન
નાસાના અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, હવે જ્યાં સુધી બોઇંગ સ્ટારલાઇનરની તમામ તકનીકી ખામીઓ દૂર નહીં થાય, ત્યાં સુધી તેને માનવ મિશન માટે ઉપયોગમાં લેવામાં નહીં આવે. આગામી ટેસ્ટ ફ્લાઇટમાં તેને ક્રૂ વિના મોકલવામાં આવશે. જો આ ઉડાન સંપૂર્ણ રીતે સફળ થાય છે, તો જ તેને ફરીથી માણસો માટે મંજૂરી આપવામાં આવશે.
2026 સુધી લાગી શકે છે સુધારામાં સમય
હાલની સ્થિતિને જોતા નાસાનું માનવું છે કે સ્ટારલાઇનરને પૂરી રીતે દુરસ્ત કરવામાં 2026 સુધીનો સમય લાગી શકે છે. આમાં નવા પાર્ટ્સનું ટેસ્ટિંગ, સિસ્ટમ અપગ્રેડ અને ફુલ-સ્કેલ સિમ્યુલેશન જેવી ઘણી તકનીકી પ્રક્રિયાઓ સામેલ છે. સાથે જ, સુરક્ષા માપદંડોને લઈને પણ ઘણી વાર રિવ્યૂ કરવામાં આવશે.
બોઇંગની સ્પેસ યાત્રામાં ફરી અડચણ
બોઇંગ લાંબા સમયથી નાસા સાથે મળીને સ્પેસ મિશનમાં સક્રિય છે. પરંતુ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં સ્ટારલાઇનર પ્રોજેક્ટમાં સતત વિલંબ અને તકનીકી ગરબડોએ આ મિશનની શાખ પર અસર કરી છે. આ પહેલા પણ આ સ્પેસ કેપ્સૂલની કેટલીક ટેસ્ટ ઉડાનો અસફળ રહી હતી. હવે આ તાજા ઘટનાક્રમે કંપનીની સ્પેસ યાત્રાને ફરીથી પાટા પરથી ઉતારી દીધી છે.
નાસાની સુરક્ષા પ્રાથમિકતામાં કોઈ સમાધાન નહીં
નાસાના જણાવ્યા મુજબ, અવકાશયાત્રીઓની સુરક્ષા સર્વોપરી છે. આ જ કારણે કોઈ પણ પ્રકારનું સમાધાન કરવામાં નહીં આવે. ભલે એક પ્રોજેક્ટમાં વિલંબ થાય, પરંતુ જ્યાં સુધી તમામ પાસાઓથી સુરક્ષાની ગેરંટી નહીં મળી જાય, ત્યાં સુધી માનવ મિશનને મંજૂરી આપવામાં નહીં આવે.
સ્પેસક્રાફ્ટનું ભવિષ્ય ટેસ્ટ પર નિર્ભર
હવે સ્ટારલાઇનરનો આગામી ટ્રાયલ ક્રૂ વિના કરવામાં આવશે. નાસાની યોજના છે કે તમામ સિસ્ટમ્સની ટેસ્ટિંગ પછી તેને 2025ના અંત સુધીમાં અથવા 2026ની શરૂઆતમાં એક વાર ફરી સ્પેસમાં મોકલવામાં આવે. આ ટ્રાયલ જ નક્કી કરશે કે ભવિષ્યમાં આ ક્રૂ મિશન માટે ફરીથી ઉપયોગ કરવામાં આવશે કે નહીં.
નાસા અને બોઇંગનો સહયોગ ચાલુ રહેશે
જો કે આ પડકારો છતાં નાસા અને બોઇંગનો સંબંધ બની રહેશે. બંને સંસ્થાઓ મળીને આવનારા વર્ષોમાં સ્ટારલાઇનરને એક ભરોસાપાત્ર સ્પેસ વ્હીકલ બનાવવાની દિશામાં કામ કરી રહી છે. જ્યાં સુધી તકનીકી ખામીઓ પૂરી રીતે દૂર નહીં થઈ જાય, ત્યાં સુધી આ પ્રોજેક્ટ તેની ઉડાન નહીં ભરે.
