ઓડિશા સરકાર ઇલેક્ટ્રિક વાહનોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ટુ-વ્હીલર પર સબસિડી ₹20,000 થી વધારીને ₹30,000 કરવા જઈ રહી છે. નવી ડ્રાફ્ટ EV નીતિ 2025 હેઠળ ચાર પૈડાવાળા વાહનો અને ટેક્સીઓ પર પણ પ્રોત્સાહન વધારવામાં આવશે. આ લાભ ફક્ત ઓડિશાના કાયમી રહેવાસીઓને મળશે અને તેનો ઉદ્દેશ રાજ્યમાં EV નો ઉપયોગ વધારવાનો છે.
ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર પર સબસિડી: ઓડિશા સરકારે ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર વાહનો માટે સબસિડી વધારવાનો નિર્ણય કર્યો છે. હવે રાજ્યમાં ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર ખરીદવા પર ₹30,000 સુધીની સબસિડી મળશે, જ્યારે પહેલા તે ₹20,000 હતી. ડ્રાફ્ટ EV નીતિ 2025 હેઠળ ચાર પૈડાવાળા હળવા વાહનો અને ટેક્સીઓ પર પણ પ્રોત્સાહન વધારીને ₹2 લાખ કરવામાં આવશે. આ નીતિ રાજ્યના કાયમી રહેવાસીઓ માટે લાગુ પડશે અને તેનો લક્ષ્યાંક 2030 સુધી નવા રજીસ્ટ્રેશનમાં EV નો હિસ્સો 50% સુધી વધારવાનો છે.
ડ્રાફ્ટ EV નીતિ 2025 ની મુખ્ય વાતો
નવી ડ્રાફ્ટ EV નીતિ અનુસાર, ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર વાહનના રજીસ્ટ્રેશન પર બેટરી ક્ષમતાના આધારે પ્રતિ kWh 5,000 રૂપિયાનું પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે. આ સબસિડીની મહત્તમ મર્યાદા 30,000 રૂપિયા નક્કી કરવામાં આવી છે. નીતિમાં સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું છે કે લાભ ફક્ત ઓડિશાના કાયમી રહેવાસીઓને મળશે અને દરેક લાભાર્થી દરેક ઇલેક્ટ્રિક વાહન સેગમેન્ટમાં ફક્ત એકવાર જ સબસિડીનો લાભ ઉઠાવી શકશે.
આ ઉપરાંત નીતિમાં એ પણ પ્રસ્તાવિત કરવામાં આવ્યો છે કે રાજ્યમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહન સંબંધિત સંશોધન અને વિકાસ (R&D) માટે 15 કરોડ રૂપિયાનો એક સમર્પિત ભંડોળ બનાવવામાં આવશે. તેનાથી ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની ટેક્નોલોજીમાં સુધારો અને નવી શોધોને પ્રોત્સાહન મળશે.
ચાર પૈડાવાળા અને ટેક્સી વાહનો માટે પણ વધાર્યું પ્રોત્સાહન
ફક્ત ટુ-વ્હીલર વાહનો જ નહીં, પરંતુ નવી નીતિમાં ચાર-પૈડાવાળા હળવા વાહનો, ટેક્સીઓ, ટ્રકો અને બસો માટે પણ પ્રોત્સાહન રાશિ વધારવામાં આવી છે. અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, હવે ચાર-પૈડાવાળા હળવા વાહનો અને ટેક્સીઓ માટે મળતું પ્રોત્સાહન ₹1.50 લાખથી વધારીને ₹2 લાખ કરી દેવામાં આવ્યું છે. જ્યારે, ઇલેક્ટ્રિક બસોના રજીસ્ટ્રેશન પર ₹20 લાખ સુધીનું પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે. આ પગલું રાજ્યમાં મોટા વાહનોના ઇલેક્ટ્રિફિકેશનને પણ પ્રોત્સાહન આપશે.
પાછલી નીતિ અને નવું લક્ષ્યાંક
સપ્ટેમ્બર 2021 માં લાગુ થયેલી ઓડિશા ઇલેક્ટ્રિક નીતિ 2021 નું લક્ષ્યાંક હતું કે નવા રજીસ્ટ્રેશનમાં EV નો હિસ્સો આગામી ચાર વર્ષમાં 20% થાય. જોકે, આ લક્ષ્યાંક પૂરો થયો નથી અને આ સમયગાળામાં ફક્ત 9% રજીસ્ટ્રેશન ઇલેક્ટ્રિક વાહનનો હિસ્સો રહ્યા. નવી ડ્રાફ્ટ EV નીતિ 2025 હેઠળ સરકારે લક્ષ્યાંક નક્કી કર્યો છે કે 2030 સુધી નવા રજીસ્ટ્રેશનમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોનો હિસ્સો 50% સુધી પહોંચવો જોઈએ.
રાજ્યમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહન બજારને પ્રોત્સાહન
ઓડિશા સરકારનું માનવું છે કે વધેલી સબસિડીથી ઇલેક્ટ્રિક ટુ-વ્હીલર વાહન ખરીદવાની રુચિ વધશે. અધિકારીઓના જણાવ્યા અનુસાર, બજારમાં હવે વધારે બેટરી ક્ષમતાવાળા ઇલેક્ટ્રિક સ્કૂટર અને ટુ-વ્હીલર વાહનો ઉપલબ્ધ છે, તેથી સબસિડીની રકમ વધારવી જરૂરી બની ગઈ હતી. આ નીતિથી રાજ્યમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના ઉત્પાદન અને વેચાણ બંનેને પ્રોત્સાહન મળશે.
ડ્રાફ્ટ નીતિ અનુસાર, સબસિડીનો લાભ ફક્ત ઓડિશાના કાયમી નિવાસીઓ ઉઠાવી શકે છે. આ ઉપરાંત દરેક લાભાર્થી દરેક ઇલેક્ટ્રિક વાહન સેગમેન્ટમાં એક વાર જ સબસિડીનો લાભ લઈ શકે છે. આ વ્યવસ્થા સુનિશ્ચિત કરે છે કે સબસિડીનો લાભ વ્યાપકપણે રાજ્યના લોકો સુધી પહોંચે અને તેને મર્યાદિત રૂપમાં ઉપયોગ કરનારાઓ પર કેન્દ્રિત ન થાય.
પર્યાવરણ અને ઊર્જા સુરક્ષા પર અસર
નવી ડ્રાફ્ટ EV નીતિનો ઉદ્દેશ ફક્ત વાહન ખરીદીને પ્રોત્સાહન આપવાનો જ નથી, પરંતુ પર્યાવરણીય સુધાર અને ઊર્જા સુરક્ષાને પણ સુનિશ્ચિત કરવાનો છે. ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના વધતા ઉપયોગથી તેલ પર નિર્ભરતા ઘટશે અને વાયુ પ્રદૂષણમાં ઘટાડો આવશે. તેની સાથે જ રાજ્યમાં નવી ટેક્નોલોજીના વિકાસ અને રોકાણની તકો પણ વધશે.
