SEBI ના સમાચાર: સેબી અનુસાર, હાલમાં ઓપ્શન લિવરેજને કેશ પોઝિશન સાથે જોડવાની કોઈ યોજના નથી અને તેના પર કોઈ સ્તરે વિચાર પણ ચાલી રહ્યો નથી.
સવારમાં જેવું શેર બજારનું કામકાજ શરૂ થયું, તે જ સમયે રોકાણકારો અને ટ્રેડર્સની વચ્ચે એક મોટા સમાચાર ચર્ચામાં રહ્યા. આ સમાચાર ઓપ્શન ટ્રેડિંગ સાથે સંબંધિત હતા. કેટલાક મીડિયા અહેવાલોમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે સેબી ઓપ્શન સેગમેન્ટમાં લિવરેજને સીધા કેશ માર્કેટની સ્થિતિ સાથે જોડવા પર વિચાર કરી રહી છે. જો કે, આ અહેવાલોને લઈને બજારમાં ગૂંચવણની સ્થિતિ સર્જાઈ હતી. આ બાબતને ધ્યાનમાં રાખીને, સિક્યોરિટીઝ એન્ડ એક્સચેન્જ બોર્ડ ઓફ ઈન્ડિયા (SEBI) એ તરત જ સ્પષ્ટતા કરી છે.
સેબીએ અફવાઓને પાયાવિહોણી ગણાવી
SEBI એ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે હાલમાં તેમની પાસે એવો કોઈ પ્રસ્તાવ નથી, જેમાં ઓપ્શન ટ્રેડિંગમાં મળતા લિવરેજને કેશ સેગમેન્ટની સ્થિતિ સાથે જોડવાની વાત હોય. ન તો આ સંબંધમાં કોઈ આંતરિક ચર્ચા કે યોજના છે. સેબીએ આ વાત પર ભાર મૂક્યો છે કે કોઈપણ નિયમમાં ફેરફાર કરતા પહેલા પારદર્શિતા અને જાહેર સલાહ-સૂચનની નીતિ અપનાવવામાં આવે છે.
મીડિયા અહેવાલો પર સવાલો ઉઠ્યા
ગત કેટલાક દિવસોમાં કેટલાક મીડિયા સંસ્થાઓએ દાવો કર્યો હતો કે SEBI એક એવા માળખા પર વિચાર કરી રહ્યું છે, જેનાથી ઓપ્શન ટ્રેડિંગમાં છૂટક રોકાણકારોની ભૂમિકા મર્યાદિત કરી શકાય અને સટ્ટાબાજી પર લગામ લગાવી શકાય. આ અહેવાલોમાં એ પણ કહેવામાં આવ્યું હતું કે કેશ સેગમેન્ટની લિક્વિડિટી વધારવાના ઉદ્દેશ્યથી ઓપ્શનમાં ટ્રેડિંગ કરવા માટે કેશ માર્કેટમાં પોઝિશન રાખવી ફરજિયાત કરી શકાય છે.
સેબીએ કહ્યું નિયમો બદલતા પહેલા વ્યાપક ચર્ચા થશે
SEBI એ સ્પષ્ટ કર્યું છે કે જો ભવિષ્યમાં કોઈપણ પ્રકારના ફેરફારની આવશ્યકતા જણાય છે, તો તેના માટે નિયમનકારી પ્રક્રિયાનું પાલન કરવામાં આવશે. તેમાં તમામ હિતધારકોના અભિપ્રાય લેવામાં આવશે અને દરખાસ્તને જાહેર અભિપ્રાય માટે ઉપલબ્ધ કરવામાં આવશે. સેબીએ એ પણ પુનરોચ્ચાર કર્યો કે કોઈપણ સર્ક્યુલર અથવા માર્ગદર્શિકામાં ફેરફાર કરતા પહેલા તેનો મુસદ્દો બધા સાથે શેર કરવામાં આવે છે.
ડેરિવેટિવ્ઝમાં વધી રહેલી પ્રવૃત્તિઓ પર પહેલેથી જ નજર
ગત કેટલાક મહિનાઓમાં F&O એટલે કે ફ્યુચર્સ અને ઓપ્શન્સ માર્કેટમાં છૂટક રોકાણકારોની ભાગીદારી ઝડપથી વધી છે. તેનો ફાયદો ઉઠાવતા કેટલાક નાના રોકાણકારોએ ભારે નફો કર્યો, પરંતુ મોટી સંખ્યામાં લોકો નુકસાનમાં પણ ગયા. સેબીએ અગાઉથી જ આ સેગમેન્ટમાં કડક પગલાં લીધાં છે, જેમાં મુખ્ય છે:
- કોન્ટ્રાક્ટ સાઈઝ વધારવી
- પ્રીમિયમની અગાઉથી વસૂલાત
- પોઝિશન લિમિટ પર દેખરેખ
- બ્રોકર્સ દ્વારા રોકાણકારોને ચોક્કસ માહિતી આપવી
આ પગલાંનો ઉદ્દેશ બજારમાં બિનજરૂરી જોખમને ઓછું કરવાનો અને લાંબા ગાળામાં સ્થિરતા જાળવવાનો છે.
રોકાણકારોની સુરક્ષા સેબીની પ્રાથમિકતા
સેબીએ તેના નિવેદનમાં એ પણ કહ્યું કે છૂટક રોકાણકારોની સુરક્ષા તેના કામકાજની મૂળ નીતિ છે. તેથી, બધા નિયમો અને નિર્દેશો આ વિચાર સાથે બનાવવામાં આવે છે કે બજારમાં પારદર્શિતા જળવાઈ રહે અને રોકાણકારો કોઈપણ પ્રકારના અજાણ્યા જોખમથી બચી શકે.
ટ્રેડિંગના નિયમોમાં ઉતાવળથી બચાવ
નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે આ પ્રકારના મોટા ફેરફારો, જેમ કે ઓપ્શન લિવરેજને કેશ પોઝિશન સાથે જોડવું, બજારમાં અસ્થિરતા લાવી શકે છે અને છૂટક રોકાણકારોને ટ્રેડિંગથી દૂર કરી શકે છે. તેથી સેબીનું આ સ્પષ્ટ અને સંતુલિત વલણ બજારમાં સ્થિરતા જાળવી રાખવાની દિશામાં સકારાત્મક પગલાં તરીકે જોવામાં આવી રહ્યું છે.
પરંતુ સેબી તરફથી આવેલું તાજેતરનું નિવેદન આ આશંકાઓને દૂર કરનારું છે. આનાથી એ સ્પષ્ટ થયું છે કે હાલમાં આ પ્રકારનો કોઈ ફેરફાર થઈ રહ્યો નથી અને તેની કોઈ યોજના પણ નથી.
