અટલ બિહારી વાજપેયીનો જીવન પરિચય
અટલ બિહારી વાજપેયી એક કવિ, વિચારક, રાજકારણી અને બહુમુખી પ્રતિભાના ધની હતા. ભારતના દસમા વડા પ્રધાન અટલજીનો જન્મ ૨૫ ડિસેમ્બર ૧૯૨૪ ના રોજ મધ્ય પ્રદેશના ગ્વાલિયર જિલ્લામાં થયો હતો, જેને "બડા દિવસ" તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. તેમની માતાનું નામ કૃષ્ણા દેવી અને પિતાનું નામ કૃષ્ણ બિહારી વાજપેયી હતું. તેમના પિતા એક શાળામાં શિક્ષક અને કવિ હતા, અને માતા એક આદર્શ ગૃહિણી હતી. અટલજી આજીવન અવિવાહિત રહ્યા અને દેશની સેવામાં પોતાનો જીવન સમર્પિત કર્યો. તેમણે બે પુત્રીઓ, નમિતા અને નંદિતા,ને દત્તક લીધી હતી.
શૈક્ષણિક જીવન
અટલજી બાળપણથી જ મનનશીલ અને પ્રતિભાશાળી હતા. તેમની પ્રાથમિક શિક્ષા સરસ્વતી શિક્ષા મંદિર, ગોરખી, બાડા, સ્કૂલમાં થઈ. તેમણે વિક્ટોરિયા કોલેજ (હવે લક્ષ્મીબાઈ કોલેજ) માંથી બીએની પરીક્ષા પાસ કરી અને દયાનંદ એંગ્લો વૈદિક કોલેજ, કાનપુરમાંથી અર્થશાસ્ત્રમાં એમએ કર્યું. ત્યારબાદ તેમણે કાયદામાં પ્રવેશ કર્યો, પરંતુ તેમનો મન રસ પકડી શક્યો નહીં. ૧૯૩૯માં તેઓ આર.એસ.એસ. સાથે જોડાયા અને ૧૯૪૭માં તેના પૂર્ણ સમયના પ્રચારક બન્યા.
રાજકીય જીવન
સ્વાતંત્ર્ય સેનાની તરીકેના પોતાના રાજકીય પ્રવાસની શરૂઆત કર્યા પછી અટલજીએ ૧૯૫૫માં પ્રથમ વખત લોકસભા ચૂંટણી લડેલ, પરંતુ સફળતા મળી ન હતી. ૧૯૫૭માં બલરામપુર (જિલ્લો - ગોંડા, ઉ.પ્ર.)માંથી જનસંઘના ઉમેદવાર તરીકે ચૂંટણી જીતી.
વડા પ્રધાન તરીકેનો કાર્યકાળ
અટલ બિહારી વાજપેયી ભારતના ત્રણ વખત વડા પ્રધાન રહ્યા. પ્રથમ વખત ૧૬ મે ૧૯૯૬ થી ૧ જૂન ૧૯૯૬ સુધી, બીજી વખત ૧૯ માર્ચ ૧૯૯૮ થી ૧૩ ઓક્ટોબર ૧૯૯૯ સુધી અને ત્રીજી વખત ૧૩ ઓક્ટોબર ૧૯૯૯ થી ૨૧ મે ૨૦૦૪ સુધી. આમ, તે પાંચ વર્ષનો કાર્યકાળ પૂર્ણ કરનાર પ્રથમ બિન-કાંગ્રેસી વડા પ્રધાન બન્યા.
રાજનીતિના ક્ષેત્રમાં અન્ય સિદ્ધિઓ
બે વાર રાજ્યસભાના સભ્ય અને કુલ ૯ વાર લોકસભાના સભ્ય રહ્યા.
ચાર અલગ-અલગ પ્રાંતો (ઉ.પ્ર., મ.પ્ર., ગુજરાત, દિલ્હી)માંથી સાંસદ તરીકે ચૂંટાયા.
૧૯૬૮ થી ૧૯૭૩ સુધી ભારતીય જનસંઘના અધ્યક્ષ રહ્યા.
૧૯૭૭ થી ૧૯૭૯ સુધી મોરારજી દેસાઈની સરકારમાં વિદેશ મંત્રી રહ્યા.
૬ એપ્રિલ ૧૯૮૦ ના રોજ લલ્લન કૃષ્ણ આડવાણી અને ભૈરો સિંહ શેખાવત સાથે ભારતીય જનતા પાર્ટીની સ્થાપના કરી.
૧૯૯૮માં પોખરણમાં પરમાણુ પરીક્ષણ અટલ સરકારની મહત્વપૂર્ણ સિદ્ધિ હતી.
૨૦૦૧માં સર્વશિક્ષા અભિયાનની શરૂઆત કરી.
૨૦૦૧માં પરવેઝ મુશર્રફને ભારત આવવાનું આમંત્રણ આપ્યું અને બંને દેશો વચ્ચે બસ સેવા શરૂ કરી.
સન્માન અને પુરસ્કાર
૧૯૯૨માં પદ્મ વિભૂષણથી સન્માનિત.
૧૯૯૪માં લોકમાન્ય ટિળક પુરસ્કાર અને પં. ગોવિંદ વલ્લભ પંત પુરસ્કારથી સન્માનિત.
૧૯૯૪માં શ્રેષ્ઠ સાંસદનો પુરસ્કાર પ્રાપ્ત કર્યો.
૨૦૧૪માં ભારત રત્નથી સન્માનિત.
ભારત સરકારે ૨૫ ડિસેમ્બરને સુશાસન દિવસ તરીકે ઉજવવાની જાહેરાત કરી.
મૃત્યુ
અટલ બિહારી વાજપેયીનું નિધન ૧૬ ઓગસ્ટ ૨૦૧૮ ના રોજ દિલ્હીના એમ્સમાં થયું. તેમની દત્તક પુત્રી નમિતા કૌલ ભટ્ટાચાર્યે ૧૭ ઓગસ્ટ ૨૦૧૮ ના રોજ હિન્દુ રીત-રિવાજ મુજબ તેમને મુખાગ્નિ આપી. તેમની અસ્થિનું વિસર્જન હરિદ્વારના હરકી પૌડી અને ભારતની અન્ય મુખ્ય નદીઓમાં કરવામાં આવ્યું. તેમની સમાધિ રાજઘાટ પાસેના શાંતિ વનમાં બનાવવામાં આવી.
અટલજીની મુખ્ય વિશેષતાઓ
ઉદારવાદી વ્યક્તિત્વ: અટલ બિહારી વાજપેયીએ પોતાને કોઈ ચોક્કસ વિચારધારાના રક્ષક તરીકે સ્થાપિત ન થવા દીધા. તેમના વડા પ્રધાનપદ દરમિયાન કાશ્મીરથી લઈને પાકિસ્તાન સુધી વાતચીત શરૂ થઈ.
વિરોધીઓને સાથે લેવાની કળા: અટલ બિહારી વાજપેયીને એક એવા નેતા તરીકે યાદ રાખવામાં આવશે, જેમણે વિરોધી વિચારધારાવાળા લોકોને પણ સાથે લીધા અને ગઠબંધન સરકાર બનાવી.
કુશળ વક્તા: તેમને શબ્દોના જાદુગર ગણવામાં આવતા હતા. વિરોધીઓ પણ તેમની વાણીની કુશળતા અને તર્કના ચાહક રહ્યા.
અટલ બિહારી વાજપેયીનું જીવન દેશભક્તિ, કર્તવ્યપરાયણતા અને નેતૃત્વનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે. તેમના યોગદાન અને સેવા માટે તેમને હંમેશાં યાદ રાખવામાં આવશે.
