പാകിസ്താനും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി തർക്കമാണ് ഡ്യൂറൻഡ് രേഖ. ഇത് ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിൽ സംഘർഷത്തിന് കാരണമാകുന്നു. ഇതിന് ഒരുപാട് ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യമുണ്ട്. താലിബാൻ-പാകിസ്താൻ പിന്തുണ സംഘർഷം സ്ഥിതിഗതികൾ കൂടുതൽ വഷളാക്കാൻ സാധ്യതയുണ്ട്.
ഡ്യൂറൻഡ് രേഖ: പാകിസ്താനിലും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലും വീണ്ടും സംഘർഷം ഉടലെടുക്കുന്നു. അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ താലിബാൻ പോരാളികൾ ഡ്യൂറൻഡ് രേഖ മറികടന്ന് പാകിസ്താനിലേക്ക് പ്രവേശിച്ച് പാകിസ്താൻ സൈനികരുടെ പരിശോധനാ കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ആക്രമണം നടത്തുന്നു. ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കുമിടയിലുള്ള 2640 കിലോമീറ്റർ അതിർത്തി തർക്കങ്ങൾക്ക് കാരണമായിട്ടുണ്ട്. ഡ്യൂറൻഡ് രേഖ എന്താണെന്നും ഈ വിഷയത്തിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കും എന്തുകൊണ്ടാണ് തർക്കമുള്ളതെന്നും ഈ ലേഖനത്തിൽ നമുക്ക് പരിശോധിക്കാം.
ഡ്യൂറൻഡ് രേഖയുടെ ചരിത്രം
1893-ൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനും തമ്മിൽ അതിർത്തി രേഖയായിട്ടാണ് ഡ്യൂറൻഡ് രേഖ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. ബ്രിട്ടീഷ് സാമ്രാജ്യത്തിലെ വിദേശകാര്യ സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന സർ ഹെൻറി ഡ്യൂറൻഡിന്റെ പേരിലാണ് ഈ അതിർത്തി അറിയപ്പെടുന്നത്. ബ്രിട്ടീഷുകാരുടെ തന്ത്രപരമായ താൽപ്പര്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ഈ അതിർത്തിയുടെ ലക്ഷ്യം. ഡ്യൂറൻഡ് രേഖയുടെ വലിയൊരു ഭാഗം പാക് അധീന കാശ്മീരിലൂടെയാണ് (പിഒകെ) കടന്നുപോകുന്നത്. ഈ അതിർത്തി അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലെ പഷ്തൂൺ, ബലൂച് ഗോത്രങ്ങളെ രണ്ട് രാജ്യങ്ങളിലായി വിഭജിക്കുന്നു.
ബ്രിട്ടീഷുകാർ ഈ അതിർത്തി രേഖ നിർമ്മിച്ചപ്പോൾ പ്രാദേശിക ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരെയും ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായ സാഹചര്യങ്ങളെയും അവഗണിച്ചു. ഇത് തർക്കവിഷയമായി മാറാൻ കാരണമായി. അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ ഡ്യൂറൻഡ് രേഖയെ അംഗീകരിക്കുന്നില്ല എന്ന് പ്രഖ്യാപിക്കുകയും ഇതിനെ "കെട്ടിച്ചമച്ച രേഖ" എന്ന് വിശേഷിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ പങ്ക്
അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ ഡ്യൂറൻഡ് രേഖയെ പാകിസ്താന്റെ അതിർത്തിയായി അംഗീകരിക്കുന്നില്ലെന്ന് അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ പ്രതിരോധ മന്ത്രാലയ വക്താവ് ഖ്വാർസാമി അടുത്തിടെ പറഞ്ഞിരുന്നു. അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ ഈ അതിർത്തി ഔദ്യോഗികമായി അംഗീകരിച്ചിട്ടില്ല. താലിബാൻ ഇതിനെ അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ പരമാധികാരത്തിന്റെ ലംഘനമായി കണക്കാക്കുന്നു.
ഡ്യൂറൻഡ് രേഖ കാരണമുണ്ടാകുന്ന തർക്കങ്ങൾ
ഡ്യൂറൻഡ് രേഖ കാരണം പാകിസ്താനിലും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിലും വളരെക്കാലമായി തർക്കം നിലനിൽക്കുന്നു. പഷ്തൂൺ, ബലൂച് ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാർ ഈ അതിർത്തി കാരണം ദുരിതത്തിലായി. കാരണം അവരുടെ ജനസംഖ്യ ഇരു രാജ്യങ്ങളിലായി വിഭജിക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. പാകിസ്താനും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനും തങ്ങളുടെ അതിർത്തികൾ സ്വന്തമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടുന്നു. ഈ തർക്കം എപ്പോഴും സംഘർഷത്തിലേക്ക് വഴി തെളിയിക്കുന്നു. അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിൽ താലിബാൻ ഭരണം വന്നതിനുശേഷം ഈ സംഘർഷം കൂടുതൽ ശക്തമായി.
താലിബാൻ-പാകിസ്താൻ സംഘർഷം
താലിബാൻ ഡ്യൂറൻഡ് രേഖയെ അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ പരമാധികാരത്തിന്റെ ലംഘനമായി കണക്കാക്കുന്നു. പാകിസ്താനിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഭീകരവാദ ഗ്രൂപ്പുകളെ പാകിസ്താൻ പിന്തുണയ്ക്കുന്നുവെന്നും താലിബാൻ ആരോപിക്കുന്നു. അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിൽ താലിബാൻ അധികാരത്തിൽ വന്നതിനുശേഷം കാബൂളിൽ ഒരു സൗഹൃദ സർക്കാർ രൂപീകരിക്കുമെന്നും അത് ഡ്യൂറൻഡ് രേഖയെ അംഗീകരിക്കുമെന്നും പാകിസ്താൻ പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്നു. എന്നാൽ, താലിബാൻ അധികാരത്തിൽ വന്നതോടെ ഈ പ്രതീക്ഷകളെല്ലാം തെറ്റി. നിലവിൽ ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം വർധിച്ചു.
താലിബാന്റെ സൈനിക ശക്തിയും പാകിസ്താന്റെ പങ്കും
താലിബാന്റെ സൈനിക ശക്തി, പ്രത്യേകിച്ച് അവരുടെ പൊതുശക്തി, ഗോത്രവർഗ്ഗ മേഖലകളിൽ താമസിക്കുന്ന ഗോത്രവർഗ്ഗക്കാരും തീവ്ര മത സംഘടനകളിൽ നിന്നുമാണ് വരുന്നത്. ഇതുകൂടാതെ പാകിസ്താൻ സൈന്യത്തിന്റെയും ഐഎസ്ഐയുടെയും (ഇന്റർ-സർവീസസ് ഇന്റലിജൻസ്) രഹസ്യ പിന്തുണ താലിബാനെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിൽ ഒരു പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ചു. ഈ സംഘർഷത്തിൽ പാകിസ്താൻ സൈന്യവും അഫ്ഗാനിസ്ഥാനും തമ്മിലുള്ള സംഘർഷം വർധിച്ചു. ഈ സാഹചര്യം ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കും ഒരു വലിയ വെല്ലുവിളിയാണ്.
താലിബാന്റെ സ്വാധീനം
അഫ്ഗാനിസ്ഥാന്റെ ആദ്യത്തെ വൈസ് പ്രസിഡന്റ് പറഞ്ഞതനുസരിച്ച് താലിബാന്റെ പക്കൽ ഏകദേശം 80,000 സൈനികരുണ്ട്. എന്നാൽ അഫ്ഗാനിസ്ഥാൻ സൈന്യത്തിൽ 500,000 മുതൽ 600,000 വരെ സൈനികരുണ്ട്. എന്നിരുന്നലും താലിബാന്റെ ശക്തിയും പാകിസ്താന്റെ പിന്തുണയും അവരെ ഒരു വലിയ ശക്തിയാക്കി മാറ്റി. അമേരിക്കൻ രഹസ്യാന്വേഷണ ഏജൻസിയുടെ വിലയിരുത്തൽ അനുസരിച്ച് അമേരിക്കൻ സൈന്യം അഫ്ഗാനിസ്ഥാനിൽ നിന്ന് പിൻവാങ്ങുന്നതുവരെ താലിബാന് അധികാരം നേടാൻ കഴിയില്ലായിരുന്നു. എന്നാൽ 2021 ൽ അമേരിക്കൻ സൈന്യം പിൻവാങ്ങിയ ശേഷം താലിബാൻ കാബൂൾ പിടിച്ചെടുത്തു.
```
