भारतातील महिला मुख्यमंत्र्यांचा इतिहास

प्रत्येक वर्षी ८ मार्च रोजी जगभरात आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला जातो, जो महिलांच्या कामगिरी आणि त्यांच्या योगदानाला श्रद्धांजली वाहण्याचा एक प्रसंग आहे.

नवी दिल्ली: प्रत्येक वर्षी ८ मार्च रोजी जगभरात आंतरराष्ट्रीय महिला दिन साजरा केला जातो, जो महिलांच्या कामगिरी आणि त्यांच्या योगदानाला श्रद्धांजली वाहण्याचा एक प्रसंग आहे. भारतानेही महिला सबलीकरणात मागे नाही राहिले आहे. राजकारणाच्या क्षेत्रातही महिलांनी आपली प्रभावी उपस्थिती नोंदवली आहे. विशेषतः मुख्यमंत्री पदाची वाढती सहभागिता याचीच खातरी देते की भारतीय राजकारणात त्यांचा प्रभाव वाढला आहे. चला जाणून घेऊया की आतापर्यंत भारतात किती महिला मुख्यमंत्री झाल्या आहेत आणि कोणत्या राज्यांमध्ये त्यांनी सत्तेची सूत्रे हाती घेतली आहेत.

भारताच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री: सुचेता कृपलानी

भारतीय राजकारणात महिलांच्या सहभागाला सुचेता कृपलानी यांनी सुरुवात केली. त्या १९६३ मध्ये उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्री झाल्या आणि १९६७ पर्यंत या पदावर राहिल्या. त्या भारताच्या पहिल्या महिला मुख्यमंत्री होत्या. त्यांच्यानंतर अनेक महिलांनी ही जबाबदारी पार पाडली आणि राज्याच्या राजकारणाला एक नवी दिशा दिली. आतापर्यंत भारतात १६ पेक्षा जास्त महिला मुख्यमंत्री झाल्या आहेत. यापैकी काहींनी दीर्घकाळ सत्ता हाती घेतली, तर काहींनी कमी कालावधीतही आपले ठसा उमटवला.

महिला मुख्यमंत्र्यांची संपूर्ण यादी

सर्वात दीर्घकाळ मुख्यमंत्री राहिलेल्या महिला

शीला दीक्षित – १५ वर्षे २५ दिवस (दिल्ली)
जयललिता – १४ वर्षे १२४ दिवस (तामिळनाडू)
ममता बनर्जी – १३ वर्षे २७५ दिवस (सध्याही चालू) (पश्चिम बंगाल)
वसुंधरा राजे – १० वर्षे ९ दिवस (राजस्थान)
राबडी देवी – ८ वर्षांपेक्षा जास्त (बिहार)
मायावती – चार वेळा यूपीच्या मुख्यमंत्री

महिलांच्या वाढत्या सहभागीचा संकेत

भारतीय राजकारणात महिलांच्या वाढत्या सहभाग दर्शविते की महिला नेतृत्वाला स्वीकारले जात आहे. जिथे कधीकाळी राजकारणात महिलांची संख्या मर्यादित होती, तिथे आता त्या राज्य सत्तेची सूत्रे हाती घेत आहेत आणि आपल्या प्रभावी निर्णयांनी इतिहास घडवत आहेत. सध्या ममता बनर्जी आणि रेखा गुप्ता मुख्यमंत्री म्हणून कार्यरत आहेत.

``` ```