केरळ आणि मुंबईत वेळेआधीच आगमन झाल्यानंतर आता मान्सूनची गती मंदावली आहे. भारतीय हवामान विभागाच्या (IMD) मते, बंगालच्या उपसागरात निर्माण झालेल्या कमी दाबाच्या पट्ट्यामुळे मान्सूनच्या पुढील प्रवासावर परिणाम झाला आहे.
मध्य प्रदेशात मान्सून: मध्य प्रदेशात जोरदार पावसाची वाट पाहणाऱ्या लोकांसाठी मान्सूनची गती निराशाजनक असली तरी, उशिराने असले तरीही राज्यभर तो वेळेवर पोहोचण्याची शक्यता कायम आहे. हवामान विभागाच्या (IMD) मते, बंगालच्या उपसागरात निर्माण झालेल्या कमी दाबाच्या पट्ट्यामुळे मान्सूनची गती सध्या थांबली आहे, ज्यामुळे उत्तर आणि मध्य भारताकडे त्याच्या प्रवासाची गती मंदावली आहे.
केरळ ते मुंबई पर्यंत वेगाने होता मान्सून
या वर्षी दक्षिण भारतात मान्सूनने वेळेआधीच आपली उपस्थिती नोंदवली. २४ मे रोजी केरळमध्ये आगमन झाल्यानंतर मान्सूनने गोवा, कर्नाटक, तेलंगणा, आंध्र प्रदेश आणि महाराष्ट्राच्या काही भागांत वेगाने प्रवास केला. मुंबईत तर तो १६ दिवस आधीच पोहोचला होता, ज्याने हवामानतज्ज्ञांनाही आश्चर्यचकित केले होते. परंतु तो पूर्वोत्तर भारत आणि पश्चिम बंगालच्या डोंगर प्रदेशात पोहोचला की त्याची गती कमी झाली.
भारतीय हवामानशास्त्र विभागाच्या मते, बंगालच्या उपसागरात निर्माण झालेला नवीन कमी दाबाचा पट्टा मान्सूनच्या पुढील प्रवासातील प्रमुख अडथळा बनला आहे. हा दाबाचा पट्टा मान्सूनच्या वार्षिक वाराच्या सामान्य मार्गावर अडथळा निर्माण करत आहे, ज्यामुळे त्याचा प्रभाव छत्तीसगढ, झारखंड आणि मध्य भारतातील राज्यांपर्यंत हळूहळू पोहोचेल.
मध्य प्रदेशात मान्सूनचा विलंब - पण चिंतेची गोष्ट नाही
भोपाळपासून सुमारे ७९४ किलोमीटर अंतरावर मान्सूनची सीमा सध्या थांबली आहे, परंतु तज्ज्ञांचे मत आहे की येणाऱ्या ८ ते १० दिवसांत मान्सून पुन्हा सक्रिय होऊ शकतो. जर परिस्थिती अनुकूल राहिली तर १५ जूनपर्यंत मध्य प्रदेशात मान्सूनचा आगमन होऊ शकतो, जो सामान्य तारीख मानला जातो. हवामानतज्ज्ञांच्या मते, जरी यावेळी मान्सूनची गती मंद आहे, परंतु हे काही असामान्य नाही. बहुतेकदा बदलत्या हवामाना आणि दाबाच्या क्षेत्रांनुसार मान्सूनची गती कमी जास्त होत असते. चांगली गोष्ट म्हणजे, आतापर्यंत मिळालेले संकेत हेच आहेत की एमपीमध्ये मान्सून वेळेवर पोहोचेल.
१७ राज्यांत आधीच पोहोचला आहे मान्सून
IMD च्या अलीकडील अहवालानुसार, मान्सून आतापर्यंत देशातील १७ राज्यांत पोहोचला आहे. यामध्ये केरळ, तामिळनाडू, कर्नाटक, तेलंगणा, आंध्र प्रदेश, गोवा आणि पूर्वोत्तरची सर्व सात राज्ये पूर्णपणे समाविष्ट आहेत. महाराष्ट्र, ओडिशा आणि छत्तीसगढच्या काही भागांतही मान्सूनचा पाऊस सुरू झाला आहे. मध्य प्रदेश हे एक प्रमुख कृषीप्रधान राज्य आहे, जिथे खरीप पिकांचे पेरणी मान्सूनच्या पावसावर अवलंबून असते. मान्सूनच्या उशिरामुळे शेतकरी चिंताग्रस्त आहेत, परंतु हवामान विभागाच्या आश्वासनाने काहीशी आराम मिळाला आहे. राज्यातील शेतकरी आता वेळेवर पेरणी करण्यासाठी पावसाची वाट पाहत आहेत.
छिंदवाडा, जबलपूर, रीवा, सागर, होशंगाबाद आणि बैतूल जिल्ह्यांमध्ये धान, सोयाबीन, मका आणि शेंगा मोठ्या प्रमाणात पिकवली जातात. जर १५ जूनपर्यंत पाऊस सुरू झाला तर शेतकऱ्यांना नुकसान होणार नाही. परंतु मान्सूनमध्ये आणखी विलंब झाल्यास सरकारला पर्यायी योजनांच्या आधारे सिंचनाच्या साधनांची तयारी करावी लागू शकते.
