भारतमा निर्मित पहिलो एआई स्मार्ट चश्मा ‘हम्बल’ सार्वजनिक

भारतको प्राविधिक दुनियाँमा अर्को ठूलो फड्को बेंगलुरु स्थित डीप-टेक स्टार्टअप QWR (Question What's Real) ले मारेको छ। कम्पनीले हालै एआई-संचालित स्मार्ट चश्मा ‘हम्बल’ को अनावरण गरेको छ, जुन भारतमा बनेको पहिलो यस्तो चश्मा हो, जुन आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) बाट संचालित हुन्छ। यसको प्रतिस्पर्धा सिधै अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा पहिलेदेखि नै रहेको Ray-Ban Meta Smart Glasses सँग भइरहेको छ।

के हो ‘हम्बल’ स्मार्ट ग्लास?

‘हम्बल’ लाई साधारण घामको चश्माझैँ लगाउन सकिन्छ, तर यसको असली शक्ति यसमा लुकेको एआई सहायकमा छ। प्रयोगकर्ताले जस्तै “Hey Humble” भन्नासाथ यो चश्मा सक्रिय हुन्छ र त्यसपछि धेरै स्मार्ट कामहरू गर्न थाल्छ — त्यो पनि हातै नलगाई, केवल आवाजको आदेशबाट।

यो चश्मा:

• POV (प्वाइन्ट अफ भ्यू) भिडियो रेकर्ड गर्न सक्छ
• कुराकानी र बैठकहरूको सारांश दिन सक्छ
• वास्तविक समय नेभिगेसनमा मद्दत गर्छ
• संगीत बजाउन सक्छ
• र सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा, रियल टाइम ट्रान्सलेसन (अनुवाद) पनि गर्न सक्छ

एआईको शक्ति: कुराकानी बुझ्ने र सारांश दिने

QWR का अनुसार, ‘हम्बल’ मा जडान गरिएको एआई सहायकले अडियो मात्र होइन, भिडियो इनपुटलाई पनि प्रोसेस गर्न सक्छ। यसको अर्थ यो चश्मा वरिपरिका वस्तुहरू हेरेर वस्तु पहिचान (अब्जेक्ट रिकग्निसन) पनि गर्न सक्छ। उदाहरणका लागि, यदि तपाईं कुनै शहरमा घुमफिर गर्दै हुनुहुन्छ भने, यो चश्माले तपाईंलाई आफ्नो गन्तव्यमा पुग्न नेभिगेसनमा आधारित सुझाव दिन सक्छ। यसबाहेक, यसले कुनै बैठक वा कुराकानी सुनेर त्यसको संक्षिप्त सारांश पनि दिन सक्छ — यो सुविधा विशेष गरी व्यवसायिक पेशेवरहरूका लागि धेरै उपयोगी साबित हुन सक्छ।

हार्डवेयरको बारेमा कति जानकारी?

स्टार्टअपले हाल उपकरणको हार्डवेयर स्पेसिफिकेशनको बारेमा धेरै जानकारी साझा गरेको छैन। विशेष गरी, हम्बललाई पावर दिन कुन Large Language Model (LLM) वा कुन चिपसेट प्रयोग गरिएको छ भन्ने खुलाइएको छैन। तर, यसमा एकीकृत क्यामेरा, स्पिकर, र माइक्रोफोन हुनेछन्, जसले एआई सहायकलाई प्रयोगकर्ताको वरिपरिको वातावरणको बुझाइ दिन सक्षम बनाउनेछन्।

लन्च र उपलब्धताको स्थिति

QWR ले जुलाईको अन्त्यसम्म ‘हम्बल’ लाई आधिकारिक रूपमा लन्च गर्ने योजना बनाएको बताएको छ। तर उपकरणको डेलिभरी २०२५ को अन्तिम त्रैमासिकसम्म सुरु हुनेछैन। यसको मतलब, यदि तपाईं यो उपकरण किन्ने सोचमा हुनुहुन्छ भने, तपाईंले अक्टोबर-डिसेम्बर २०२५ सम्म पर्खनुपर्ने हुन्छ। यद्यपि, यो रोचक छ कि QWR को वेबसाइटमा यो उपकरणको अहिलेसम्म कुनै उल्लेख छैन। केवल कम्पनीको सोशल मिडिया च्यानलहरूमा प्रचार भिडियोहरू उपलब्ध छन्।

QWR को यात्रा: VR बाट एआईसम्म

QWR को स्थापना सन् २०१७ मा सूरज अय्यरले गरेका थिए। कम्पनी सुरुदेखि नै AR (Augmented Reality), VR (Virtual Reality), र XR (Extended Reality) को क्षेत्रमा सक्रिय रहँदै आएको छ। यसअघि QWR ले:

• दुई VR हेडसेटहरू
• र Aurl नामक अडियो स्मार्ट चश्मा लन्च गरेको थियो।

Aurl मा केवल स्पिकरहरू थिए, तर हम्बलमा क्यामेरा, माइक्रोफोन र एआईको संयोजनले यसलाई एक पूर्ण इन्टेलिजेन्ट पहिरन योग्य उपकरण बनाउँछ।

भारतका लागि के छ यसको महत्त्व?

अहिलेसम्म यस्ता प्रविधिहरू केवल अमेरिकी कम्पनीहरू जस्तै Meta (Ray-Ban Meta Glasses) सँग मात्र थिए। तर अब भारतमा निर्मित हम्बलले यो प्रमाणित गर्छ कि भारतीय स्टार्टअपहरू पनि ग्लोबल इनोवेशनको दौडमा तीव्र गतिमा अघि बढिरहेका छन्।

हम्बल विशेष गरी ती प्रयोगकर्ताहरूका लागि धेरै उपयोगी हुन सक्छन् जो:

• लगातार बैठकहरूमा भाग लिन्छन्
• कन्टेंट क्रिएटर हुन्
• यात्रा गर्छन्
• वा प्राविधिक सुविधाहरू मन पराउँछन्

QWR को ‘हम्बल’ स्मार्ट ग्लास भारतीय प्रविधि उद्योगको लागि एउटा ठूलो कदम हो। यसले न केवल ‘मेड इन इन्डिया’ प्रविधिलाई विश्वव्यापी स्तरमा पहिचान दिलाउने प्रयास गर्छ, तर यो पहिरन योग्य प्रविधि (Wearable Tech) को क्षेत्रमा स्वदेशी क्रान्तिको संकेत पनि हो।