ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਮਲਟੀ ਕਮੋਡਿਟੀ ਐਕਸਚੇਂਜ (MCX) ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ₹1,01,210 ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਦੇ ਰਿਕਾਰਡ ਉੱਚੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਇਹ ਕੀਮਤ ਅਗਸਤ ਫਿਊਚਰਜ਼ ਕੰਟਰੈਕਟ ਲਈ ਹੈ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੋਮੇਕਸ (COMEX) ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ $3,430 ਪ੍ਰਤੀ ਔਂਸ ਦੇ ਭਾਅ 'ਤੇ ਵਿਕ ਰਿਹਾ ਸੀ।
ਵਰਤਮਾਨ ਵਾਧੇ ਲਈ ਕਈ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਕਾਰਕਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਆਰਥਿਕ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੇ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੁਆਰਾ ਵਿਆਜ ਦਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਏ ਗਏ ਨਵੇਂ ਟੈਰਿਫਾਂ ਕਾਰਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕ ਸੋਨੇ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਹੋਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਦੀਵਾਲੀ ਤੱਕ ਭਾਅ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹਨ
ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਰਿਸਰਚ ਏਜੰਸੀ ਐਮਕੇ ਗਲੋਬਲ ਫਾਈਨੈਂਸ਼ੀਅਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਦੀ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਕ ਰੀਆ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਹੋਰ ਵੀ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ, ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਵੇਸ਼ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਸੋਨੇ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਰੀਆ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਦੀਵਾਲੀ ਦੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਸੋਨਾ ₹1,10,000 ਤੋਂ ₹1,12,000 ਪ੍ਰਤੀ 10 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਚਾਂਦੀ ₹1,20,000 ਤੋਂ ₹1,25,000 ਪ੍ਰਤੀ ਕਿਲੋਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ 'ਤੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਅਸਰ
ਪਰੰਪਰਾਗਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾਲੀ ਅਤੇ ਧਨਤੇਰਸ ਵਰਗੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੀ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪਰ, ਇਸ ਵਾਰ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਕਾਰਨ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੱਧ ਵਰਗੀ ਗਾਹਕ ਉੱਚੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੁਚੇਤ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਹਾਲਾਂਕਿ, 9-ਕੈਰੇਟ ਅਤੇ ਘੱਟ ਵਜ਼ਨ ਵਾਲੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਾਹਕਾਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਵਧ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਹਾਲਮਾਰਕਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤਾਜ਼ਾ ਬਦਲਾਅ ਨੇ ਹਲਕੇ ਪਰ ਸਟਾਈਲਿਸ਼ ਗਹਿਣਿਆਂ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਵਧਾਈ ਹੈ।
ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਖਰੀਦ
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ, ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕ ਸੋਨੇ ਦੀ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਖਰੀਦ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਤੁਰਕੀ, ਕਜ਼ਾਕਿਸਤਾਨ, ਭਾਰਤ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਮੁਦਰਾ ਭੰਡਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵਧਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਲਗਾਤਾਰ ਵਾਧਾ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਤਿਆਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।
ਚੀਨ ਵਿੱਚ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਸੰਕਟ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਉੱਥੋਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਰੀਅਲ ਅਸਟੇਟ ਦੀ ਬਜਾਏ ਗੋਲਡ ਈਟੀਐਫ (Gold ETFs) ਅਤੇ ਭੌਤਿਕ ਸੋਨੇ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਮੰਗ ਵਧੀ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਦਾ ਭਾਅ ਕਿਉਂ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ?
ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਵੱਡਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। 2019 ਤੋਂ, ਲਗਭਗ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ 200 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ, ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਅਤੇ ਸੈਂਟਰਲ ਬੈਂਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਜ਼ੋਰਦਾਰ ਖਰੀਦ ਵਰਗੇ ਕਈ ਕਾਰਕ ਹਨ।
2022 ਵਿੱਚ ਰੂਸ ਅਤੇ ਯੂਕਰੇਨ ਵਿੱਚ ਯੁੱਧ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰੂਸੀ ਸੰਪਤੀ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ। ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਡਾਲਰ ਅਧਾਰਤ ਭੰਡਾਰ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸੋਨੇ ਦਾ ਭੰਡਾਰ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਰਣਨੀਤਕ ਸੰਪਤੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸੋਨੇ ਦੀ ਖਰੀਦ ਹੁਣ ਨਿਵੇਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੋਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਗਹਿਣਿਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਖਰੀਦਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ, ਪਰ ਹੁਣ ਲੋਕ ਇਸਨੂੰ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਲੱਗੇ ਹਨ। ਗੋਲਡ ਈਟੀਐਫ (Gold ETFs), ਸਾਵਰੇਨ ਗੋਲਡ ਬਾਂਡਸ (Sovereign Gold Bonds) ਅਤੇ ਡਿਜੀਟਲ ਗੋਲਡ (Digital Gold) ਵਰਗੇ ਵਿਕਲਪਾਂ ਕਾਰਨ, ਲੋਕ ਹੁਣ ਸੋਨੇ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਜੋਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਾਲ ਮੰਗ ਲਗਾਤਾਰ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਕੀਮਤ ਕਿੰਨੀ ਵੀ ਉੱਚੀ ਹੋਵੇ।
ਸੋਨੇ ਦੀ ਕੀਮਤ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਆਰਥਿਕ ਸੂਚਕਾਂ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਥਿਰਤਾ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸੰਯੁਕਤ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਵਿਆਜ ਦਰ ਬਾਰੇ ਫੈਡਰਲ ਰਿਜ਼ਰਵ ਦੀ ਆਗਾਮੀ ਮੀਟਿੰਗ, ਚੀਨ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਯੂਰੋਪ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦਾ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਕੀਮਤ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕਰਨਗੀਆਂ।
