ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੈਂਸੈਕਸ ਅਤੇ ਨਿਫਟੀ ਲਗਭਗ 1.5% ਹੇਠਾਂ ਡਿੱਗ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ 5 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਸਿਰਫ ਅਮਰੀਕੀ ਵੀਜ਼ਾ ਫੀਸ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਡਾਲਰ ਦੀ ਮਜ਼ਬੂਤੀ, ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁੱਲ ਘਟਣਾ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ, ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਸਟਾਕਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਵੀ ਹੈ।
ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ: ਸਤੰਬਰ 2025 ਦੇ ਦੂਜੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਆਈ ਤੇਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਰਤੀ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਦਬਾਅ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 18 ਅਤੇ 24 ਸਤੰਬਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ, ਸੈਂਸੈਕਸ 1,298 ਅੰਕ ਅਤੇ ਨਿਫਟੀ 366 ਅੰਕ ਡਿੱਗ ਗਿਆ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਦੇ H1B ਵੀਜ਼ਾ ਫੀਸ ਵਧਾਉਣ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਅਤੇ ਟੈਰਿਫਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾਵਾਂ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹੇਠਲਾ ਪੱਧਰ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਪੂੰਜੀ ਦਾ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣਾ, ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਵਧਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਆਈਟੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਧਣ ਦੇ ਖਦਸ਼ੇ ਨੇ ਵੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਖਿੱਚਿਆ ਹੈ।
ਟਰੰਪ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ H1B ਵੀਜ਼ਾ ਫੀਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਆਈਟੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ H1B ਵੀਜ਼ਾ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਨੇ ਉੱਥੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਭਾਰਤੀ ਤਕਨੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਵਾਧੂ ਬੋਝ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਫੈਸਲੇ ਨੇ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਵਿੱਚ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਭਾਵਿਤ ਵਪਾਰਕ ਸਮਝੌਤੇ ਬਾਰੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਜੀਐਸਟੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਘੱਟ ਹੋਇਆ
ਸਤੰਬਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਜੀਐਸਟੀ ਕੌਂਸਲ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਸਲੈਬਾਂ ਵਿੱਚ ਕਟੌਤੀ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਾਰਨ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਨੇ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਉਛਾਲ ਲਿਆ ਸੀ। 2 ਸਤੰਬਰ ਤੋਂ 18 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ, ਸੈਂਸੈਕਸ 3.56% ਅਤੇ ਨਿਫਟੀ 3.43% ਵਧਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੇਜ਼ੀ ਦੌਰਾਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਕਾਫੀ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਇਆ ਸੀ। ਪਰ, ਵੀਜ਼ਾ ਫੀਸ ਵਾਧੇ ਅਤੇ ਵਪਾਰਕ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਇਹ ਗਤੀ ਬਰਕਰਾਰ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕੀ ਅਤੇ ਅੱਧਾ ਮੁਨਾਫਾ ਗੁਆਉਣਾ ਪਿਆ।
ਆਈਟੀ ਸਟਾਕਾਂ 'ਤੇ ਦਬਾਅ
ਟੀਸੀਐਸ, ਇਨਫੋਸਿਸ, ਵਿਪਰੋ, ਟੈਕ ਮਹਿੰਦਰਾ ਅਤੇ ਐਚਸੀਐਲ ਟੈਕ ਵਰਗੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭਾਰਤੀ ਆਈਟੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਸ਼ੇਅਰ ਲਗਾਤਾਰ ਡਿੱਗ ਰਹੇ ਹਨ। ਵੀਜ਼ਾ ਫੀਸਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਧੇਗੀ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦਨੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਆਈਟੀ ਸਟਾਕਾਂ ਵਿੱਚ ਮੁਨਾਫਾ ਬੁੱਕ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਬਾਜ਼ਾਰ ਡਿੱਗਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਫੰਡ ਵਾਪਸ ਲੈਣਾ ਹੈ। ਸਤੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ 11,582 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਕੱਢ ਲਏ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ, ਇਸ ਸਾਲ ਕੁੱਲ 1,42,217 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪੂੰਜੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਦੁਆਰਾ ਲਗਾਤਾਰ ਵਿਕਰੀ ਨੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਰਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਰੁਪਇਆ ਇਤਿਹਾਸਕ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ
ਡਾਲਰ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਰੁਪਇਆ ਲਗਾਤਾਰ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ, ਇਸਦਾ ਪੱਧਰ 88.75 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ 89 ਅਤੇ 90 ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਲ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁੱਲ 5% ਤੋਂ ਵੱਧ ਘਟ ਗਿਆ ਹੈ। ਕਮਜ਼ੋਰ ਰੁਪਇਆ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਅਤੇ ਆਯਾਤ ਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਹੋਰ ਦਬਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ।
ਡਾਲਰ ਅਤੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ
ਹਾਲ ਹੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡਾਲਰ ਸੂਚਕਾਂਕ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਵਪਾਰਕ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ 0.50% ਵਧਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਮਿਆਦ ਵਿੱਚ 0.70% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਡਾਲਰ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਉੱਭਰ ਰਹੇ ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਤੋਂ ਪੈਸਾ ਕੱਢਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਮੁੜ $70 ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਦੇ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿੱਚ ਵਧਦੇ ਤਣਾਅ ਨੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਆਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਜੀਐਸਟੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟਾਕ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਦੇਖੀ ਗਈ ਸੀ। ਪਰ, ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ ਮੁਨਾਫਾ ਬੁੱਕ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਚੱਲ ਰਹੇ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਵਪਾਰ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਨੇ ਇਸ ਮੁਨਾਫੇ ਦੀ ਬੁਕਿੰਗ ਨੂੰ ਹੋਰ ਤੇਜ਼ ਕੀਤਾ। ਯੂਰਪ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਨੀਤੀਗਤ ਤਬਦੀਲੀਆਂ ਵੀ ਬਾਜ਼ਾਰ 'ਤੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ
ਪਿਛਲੇ ਚਾਰ ਵਪਾਰਕ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਝਟਕਾ ਲੱਗਾ ਹੈ। 18 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ, ਬੀਐਸਈ ਦਾ ਮਾਰਕੀਟ ਪੂੰਜੀਕਰਣ ₹4,65,73,486.22 ਕਰੋੜ ਸੀ। 24 ਸਤੰਬਰ ਤੱਕ, ਇਹ ਘਟ ਕੇ ₹4,60,56,946.88 ਕਰੋੜ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ₹5,16,539.34 ਕਰੋੜ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੀਐਸਟੀ ਸੁਧਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਨਿਵੇਸ਼ਕਾਂ ਨੇ 12 ਲੱਖ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਮੁਨਾਫਾ ਕਮਾਇਆ ਸੀ।
