ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਬੰਗਾਲੀ ਨੂੰ 'ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ' ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਭੜਕੇ

ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲੀ ਨੂੰ 'ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ' ਕਹਿਣ 'ਤੇ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਭੜਕੇ, ਇਸਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਦੱਸਿਆ। ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਮਮਤਾ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨੂੰ ਭੜਕਾਊ ਦੱਸਿਆ ਅਤੇ ਐਨਐਸਏ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਵਿਵਾਦ ਨੇ ਭਾਸ਼ਾਈ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਬਹਿਸ ਨੂੰ ਹਵਾ ਦਿੱਤੀ।

ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ: ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਤੋਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਵਾਦ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਛਾਣ, ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਮਾਣ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਦੋਸ਼-ਪ੍ਰਤੀਦੋਸ਼ ਨੂੰ ਇੱਕਠੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਇੱਕ ਕਥਿਤ ਪੱਤਰ ਵਿੱਚ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ 'ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ' ਦੱਸਣ 'ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਭੜਕ ਉੱਠੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਗੈਰ-ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਬਲਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰ-ਵਿਰੋਧੀ ਤੱਕ ਕਰਾਰ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਉੱਥੇ ਹੀ, ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇਸ ਬਿਆਨ ਨੂੰ "ਭੜਕਾਊ" ਕਹਿ ਕੇ ਪਲਟਵਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਮਤਾ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਨੂੰਨ (NSA) ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਲੈਟਰ ਤੋਂ ਉੱਠਿਆ ਬਵਾਲ

ਵਿਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਉਦੋਂ ਹੋਈ ਜਦੋਂ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਇੱਕ ਪੱਤਰ ਜਨਤਕ ਹੋਇਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਕਥਿਤ ਤੌਰ 'ਤੇ 'ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ' ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਸਿੱਧੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੀ ਤਿੱਖੀ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਐਕਸ (ਪੂਰਵ ਟਵਿੱਟਰ) 'ਤੇ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਉਹ ਲੈਟਰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਲਿਖਿਆ, 'ਇਹ ਕਿੰਨਾ ਸ਼ਰਮਨਾਕ ਹੈ ਕਿ ਬੰਗਾਲੀ ਵਰਗੀ ਅਮੀਰ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਕਹਿ ਕੇ ਅਪਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।'

ਮਮਤਾ ਦਾ ਗੁੱਸਾ: ਭਾਸ਼ਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ, ਸੰਵਿਧਾਨ 'ਤੇ ਆਘਾਤ

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਨੇ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ, 'ਬੰਗਾਲੀ ਸਾਡੀ ਮਾਤ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਇਹ ਰਵਿੰਦਰਨਾਥ ਟੈਗੋਰ, ਨੇਤਾਜੀ ਸੁਭਾਸ਼ ਚੰਦਰ ਬੋਸ ਅਤੇ ਸਵਾਮੀ ਵਿਵੇਕਾਨੰਦ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਰਾਸ਼ਟਰਗਾਨ ‘ਜਨ ਗਣ ਮਨ’ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਗੀਤ ‘ਵੰਦੇ ਮਾਤਰਮ’ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਇਸੇ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਇਸਨੂੰ ‘ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ’ ਕਹਿਣਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਹੈ, ਬਲਕਿ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਏਕਤਾ 'ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੈ।' ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਇਹ ਵੀ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਕੀ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧਤਾ 'ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਫੈਸਲਾ ਲਵੇਗੀ? ਕੀ ਇਹ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ?

ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਪਲਟਵਾਰ: ਮਮਤਾ ਦਾ ਬਿਆਨ ਭੜਕਾਊ

ਭਾਰਤੀ ਜਨਤਾ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਆਈਟੀ ਸੈੱਲ ਮੁਖੀ ਅਮਿਤ ਮਾਲਵੀਆ ਨੇ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨੂੰ 'ਗੈਰ-ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰਾਨਾ ਅਤੇ ਖ਼ਤਰਨਾਕ' ਕਰਾਰ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਕੇਵਲ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਅਸਥਿਰ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਕਦੇ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ, ਬਲਕਿ ਸੰਦਰਭ ਸਿਰਫ਼ ਗ਼ੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਸੀ। ਮਾਲਵੀਆ ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕੁੱਝ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਯੋਗ ਕੀਤੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਬੋਲੀਆਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਿਲਹਟੀ, ਜੋ ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੋਲੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਬੰਗਾਲੀ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਰਣਨੀਤਿਕ ਵੇਰਵਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾਈ ਟਿੱਪਣੀ।'

NSA ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ

ਅਮਿਤ ਮਾਲਵੀਆ ਨੇ ਇੱਕ ਕਦਮ ਅੱਗੇ ਵਧਦੇ ਹੋਏ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ 'ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਕਾਨੂੰਨ (NSA) ਦੇ ਤਹਿਤ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਦੇ ਬਿਆਨ ਨਾਲ ਭਾਸ਼ਾਈ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤਣਾਅ ਭੜਕ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ।

ਸੀਪੀਆਈ (ਐਮ) ਨੇ ਵੀ ਜਤਾਈ ਨਾਰਾਜ਼ਗੀ

ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਖੱਬੇਪੱਖੀ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਰਹੇ। ਸੀਪੀਆਈ (ਐਮ) ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਨੇਤਾ ਮੁਹੰਮਦ ਸਲੀਮ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਸਮਝ 'ਤੇ ਹੀ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ, 'ਕੀ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਅੱਠਵੀਂ ਅਨੁਸੂਚੀ ਦਾ ਗਿਆਨ ਨਹੀਂ ਹੈ? ਬੰਗਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੈ। ‘ਬੰਗਲਾਦੇਸ਼ੀ ਭਾਸ਼ਾ’ ਜਿਹਾ ਕੋਈ ਸ਼ਬਦ ਸਾਡੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।' ਸਲੀਮ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ‘ਅਸ਼ਿਕਸ਼ਿਤ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਤੰਤਰ’ ਤੱਕ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਕਿ ਇਸ ਪੱਤਰ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਹੋਵੇ।

ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭੂਚਾਲ ਜਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਚੂਕ?

ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਕਈ ਪੱਧਰਾਂ 'ਤੇ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਮਮਤਾ ਬੈਨਰਜੀ ਇਸਨੂੰ ਬੰਗਾਲੀ ਅਸਮਿਤਾ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਭਾਜਪਾ ਇਸਨੂੰ ‘ਸੁਰੱਖਿਆ ਤੰਤਰ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ’ ਕਰਾਰ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿੱਚ ਸਵਾਲ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਕੇਵਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਚੂਕ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਏਜੰਡਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਸ਼ਾਈ ਪਛਾਣ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਬਹੁਭਾਸ਼ੀ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਬੇਹੱਦ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਖਾਸਕਰ ਜਦੋਂ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਭਾਸ਼ਾ ਦੀ ਹੋਵੇ।