ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਮਾਂ ਕੰਪਨੀ ਮੈਟਾ ਤੇ ਐਪਲ ਉੱਤੇ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਐਂਟੀਟਰੱਸਟ ਰੈਗੂਲੇਟਰਾਂ ਨੇ ਭਾਰੀ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਮੈਟਾ ਉੱਤੇ 200 ਮਿਲੀਅਨ ਯੂਰੋ (ਲਗਪਗ 1947 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਐਪਲ ਉੱਤੇ 500 ਮਿਲੀਅਨ ਯੂਰੋ (ਲਗਪਗ 4866 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਐਪਲ ਅਤੇ ਮੈਟਾ: ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਟੈਕਨੋਲੋਜੀ ਦੀਆਂ ਦੋ ਦਿੱਗਜ ਕੰਪਨੀਆਂ, ਐਪਲ ਅਤੇ ਮੈਟਾ (ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਮਾਂ ਕੰਪਨੀ) ਉੱਤੇ ਵੱਡਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ। ਐਪਲ ਉੱਤੇ 500 ਮਿਲੀਅਨ ਯੂਰੋ (ਲਗਪਗ 4866 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਅਤੇ ਮੈਟਾ ਉੱਤੇ 200 ਮਿਲੀਅਨ ਯੂਰੋ (ਲਗਪਗ 1947 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ) ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਜੁਰਮਾਨਾ ਡਿਜੀਟਲ ਮਾਰਕੀਟਸ ਐਕਟ (DMA) ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕਰਨ ਕਰਕੇ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਖਿਲਾਫ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਇੱਕ ਸਾਲ ਲੰਬੀ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੇ ਯੂਰੋਪ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਮਾਰਕੀਟਸ ਐਕਟ ਦੀ ਉਲੰਘਣਾ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਖ਼ਬਰ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ, ਸਗੋਂ ਸਮੁੱਚੀ ਟੈਕ ਇੰਡਸਟਰੀ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਡਿਜੀਟਲ ਮਾਰਕੀਟਸ ਐਕਟ (DMA) ਕੀ ਹੈ?
ਡਿਜੀਟਲ ਮਾਰਕੀਟਸ ਐਕਟ (DMA) ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੁਆਰਾ ਇੱਕ ਕਾਨੂੰਨ ਵਜੋਂ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਵੱਡੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਦਾ ਮਕਸਦ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਵੱਡੇ ਡਿਜੀਟਲ ਪਲੇਟਫਾਰਮ (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਗੂਗਲ, ਐਪਲ ਅਤੇ ਮੈਟਾ) ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਗਲਤ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਸਮਾਨ ਮੌਕੇ ਮਿਲ ਸਕਣ।
ਇਹ ਐਕਟ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ 'ਤੇ ਧਿਆਨ ਕੇਂਦ੍ਰਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਡਿਜੀਟਲ ਈਕੋਸਿਸਟਮ ਵਿੱਚ ਇੱਕ 'ਗੇਟਕੀਪਰ' ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ।
ਐਪਲ ਉੱਤੇ ਕੀ ਦੋਸ਼ ਹੈ?
ਐਪਲ ਉੱਤੇ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੇ ਆਪਣੇ ਐਪ ਸਟੋਰ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਹੇਠ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਐਪਲ ਨੇ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਨੂੰ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਐਪਸ ਰਾਹੀਂ ਯੂਜ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਐਪ ਸਟੋਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸਸਤੇ ਆਫਰ ਜਾਂ ਡੀਲਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰ ਸਕਣ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਐਪਲ ਦੇ ਐਪ ਸਟੋਰ ਉੱਤੇ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਐਪਸ ਦੇ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਲਈ ਇੱਕ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਫ਼ੀਸ ਦੇਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਡਿਵੈਲਪਰ ਆਪਣੇ ਐਪਸ ਲਈ ਦੂਜੇ ਡਿਸਟ੍ਰੀਬਿਊਸ਼ਨ ਚੈਨਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਐਪਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਸਦੇ ਲਈ ਵੀ ਚਾਰਜ ਵਸੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੁੱਚੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਐਪਲ ਦਾ ਨਿਯੰਤਰਣ ਐਪ ਸਟੋਰ ਉੱਤੇ ਬਣਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕਣ।
ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਐਪਲ ਉੱਤੇ ਇਹ ਜੁਰਮਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮੈਟਾ ਉੱਤੇ ਕੀ ਦੋਸ਼ ਹੈ?
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਮੈਟਾ ਉੱਤੇ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਲੇਟਫਾਰਮਾਂ (ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ) ਉੱਤੇ ਯੂਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿਖਾਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ 'ਪੇ-ਔਰ-ਕਨਸੈਂਟ' ਮਾਡਲ ਅਪਣਾਇਆ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਤਹਿਤ, ਫੇਸਬੁੱਕ ਅਤੇ ਇੰਸਟਾਗ੍ਰਾਮ ਯੂਜ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਾਂ ਲਈ ਸਹਿਮਤੀ ਦੇਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਾਡਲ ਮੁਕਾਬਲੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਗੈਰਕਾਨੂੰਨੀ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਮੈਟਾ ਉੱਤੇ ਦੋਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੇ ਇਸ ਮਾਡਲ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰਬਾਜ਼ਾਂ ਲਈ ਭਾਰੀ ਆਮਦਨੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਯੂਜ਼ਰਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਸੰਬੰਧੀ ਢੁਕਵੀਂ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਗਈ। ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਨੇ ਮੈਟਾ ਨੂੰ ਇਹ ਚੇਤਾਵਨੀ ਵੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਸਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਵਪਾਰਕ ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਹੋਰ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਮੈਟਾ ਨੇ ਇਸ ਜੁਰਮਾਨੇ ਨੂੰ ਨਕਾਰਦਿਆਂ ਇਸਨੂੰ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਰੁਕਾਵਟ ਦੱਸਿਆ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਇਸਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਚੀਨੀ ਅਤੇ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਨਿਯਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਜੁਰਮਾਨੇ ਕਾਰਨ ਅਮਰੀਕੀ-ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਸੰਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ?
ਇਸ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਸਿਰਫ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਹੀ ਨਹੀਂ ਪਵੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਯੂਰੋਪ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਕਾਰ ਵਪਾਰਕ ਸੰਬੰਧਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਤਣਾਅ ਵਧਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉੱਤੇ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਜੁਰਮਾਨੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪੂਰਵ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ 'ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਏ ਹਨ, ਅਤੇ ਹੁਣ ਇਸ ਜੁਰਮਾਨੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਤਣਾਅ ਵਧਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ।
ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਜੁਰਮਾਨੇ ਨਾਲ ਇਹ ਵਿਵਾਦ ਹੋਰ ਡੂੰਘਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਇਸ ਕਦਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਮਰੀਕੀ ਸਰਕਾਰ ਵੀ ਇਸ ਸੰਬੰਧ ਵਿੱਚ ਜਵਾਬੀ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਐਪਲ ਅਤੇ ਮੈਟਾ ਦੁਆਰਾ ਜੁਰਮਾਨੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ
ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਦੋਨੋਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਸ ਜੁਰਮਾਨੇ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦੇਣ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਐਪਲ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਸ ਜੁਰਮਾਨੇ ਖਿਲਾਫ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅਪੀਲ ਕਰੇਗਾ। ਐਪਲ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾਂ ਆਪਣੇ ਐਪ ਸਟੋਰ ਰਾਹੀਂ ਡਿਵੈਲਪਰਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਜੁਰਮਾਨੇ ਨਾਲ ਇਸਦੀ ਵਪਾਰਕ ਨੀਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਉੱਥੇ, ਮੈਟਾ ਨੇ ਵੀ ਯੂਰੋਪੀਅਨ ਯੂਨੀਅਨ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਕਦਮ ਅਮਰੀਕੀ ਕਾਰੋਬਾਰਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਸਮਝਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੈਟਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਜੁਰਮਾਨੇ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਇਸਦੇ ਕਾਰੋਬਾਰੀ ਮਾਡਲ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦਾ ਹੈ।
```
