ਏਕ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਨੈਸ਼ਿਰਣ ਤੀਰਥ ਵਿੱਚ ਸ਼ੌਨਿਕ ਆਦਿ, ਅੱਸੀ ਹਜ਼ਾਰ ਮੁਨੀਆਂ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਸੂਤ ਜੀ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ ਪ੍ਰਭੂ! ਇਸ ਕਲਿਯੁਗ ਵਿੱਚ ਵੇਦ ਵਿਦਿਆ ਵਾਲੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਪ੍ਰਭੂ ਭਗਤੀ ਕਿਵੇਂ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ? ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਉਧਾਰ ਕਿਵੇਂ ਹੋਵੇਗਾ? ਹੈ ਮੁਨੀ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ! ਕੋਈ ਅਜਿਹਾ ਤਪ ਦੱਸੋ ਜਿਸ ਨਾਲ ਥੋੜੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੁੰਨ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੋ ਜਾਣ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ। ਸਾਰੇ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਜਾਣਕਾਰ ਸੂਤ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਵੈਸ਼ਨਵਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਜਨੀਯ! ਤੁਸੀਂ ਸਾਰਿਆਂ ਨੇ ਜੀਵਾਂ ਦੇ ਭਲੇ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਵਰਤ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਾਂਗਾ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਨਾਰਦ ਜੀ ਨੇ ਲਕਸ਼ਮੀ ਨਾਰਾਇਣ ਜੀ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਲਕਸ਼ਮੀਪਤੀ ਨੇ ਮੁਨੀ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਨਾਰਦ ਜੀ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਤੁਸੀਂ ਸਾਰੇ ਇਸਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਸੁਣੋ।
ਏਕ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ, ਯੋਗੀਰਾਜ ਨਾਰਦ ਜੀ ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਭਲੇ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਾਲ ਅਨੇਕਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਘੁੰਮਦੇ ਹੋਏ ਮ੍ਰਿਤੂਲੋਕ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ। ਇੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਨੇਕਾਂ ਜਨਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ ਸਾਰੇ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਨਾਰਦ ਜੀ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਕਿਹੋ ਜਿਹਾ ਪ੍ਰਯਾਸ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਅੰਤ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਇਸੇ ਵਿਚਾਰ ਵਿੱਚ ਮਗਨ ਹੋ ਕੇ ਉਹ ਵਿਸ਼ਨੁਲੋਕ ਵਿੱਚ ਗਏ। ਉੱਥੇ ਉਹ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੇ ਈਸ਼ਵਰ ਨਾਰਾਇਣ ਦੀ ਸਤਿਸੁਰੂਤ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਏ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੰਖ, ਚੱਕਰ, ਗਦਾ ਅਤੇ ਪਦਮ ਸਨ, ਗਲ ਵਿੱਚ ਵਰਮਾਲਾ ਪਾਈ ਹੋਈ ਸੀ।
ਸਤਿਸੁਰੂਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਨਾਰਦ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਹੈ ਭਗਵਾਨ! ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸ਼ਕਤੀ ਵਾਲੇ ਹੋ, ਮਨ ਅਤੇ ਵਾਣੀ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਾ ਸਕਦੇ। ਤੁਹਾਡਾ ਆਦਿ, ਮਧਿ ਅਤੇ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਨਿਰਗੁਣ ਸਰੂਪ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿਰਜਣਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭਗਤਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹੋ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਰਾ ਨਮਸਕਾਰ ਹੈ।
ਨਾਰਦ ਜੀ ਦੀ ਸਤਿਸੁਰੂਤ ਸੁਣ ਕੇ ਵਿਸ਼ਨੁ ਭਗਵਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਹੈ ਮੁਨੀ ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ! ਤੁਹਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਕੀ ਗੱਲ ਹੈ? ਤੁਸੀਂ ਕਿਸ ਕੰਮ ਲਈ ਆਏ ਹੋ? ਇਸਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਡਰੇ ਦੱਸੋ। ਇਸ ਉੱਤੇ ਨਾਰਦ ਮੁਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮ੍ਰਿਤੂਲੋਕ ਵਿੱਚ ਅਨੇਕਾਂ ਜਨਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘੇ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੇ ਕਰਮਾਂ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਹੈ ਨਾਥ! ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਦਇਆ ਰੱਖਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਦੱਸੋ ਕਿ ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਥੋੜੇ ਜਿਹੇ ਪ੍ਰਯਾਸ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਦੁੱਖਾਂ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਸ਼੍ਰੀਹਰਿ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਹੈ ਨਾਰਦ! ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਬਹੁਤ ਹੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਪੁੱਛੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਮਨੁੱਖ ਮੋਹ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸਾਂਗਾ, ਇਸਨੂੰ ਸੁਣੋ। ਸਵਰਗ ਅਤੇ ਮ੍ਰਿਤੂਲੋਕ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੁਰਲੱਭ, ਸ੍ਰੇਸ਼ਟ ਵਰਤ ਹੈ ਜੋ ਪੁੰਨ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰੇਮ ਨਾਲ ਇਹ ਦੱਸਦਾ ਹਾਂ।
ਸ਼੍ਰੀਸਤਿਨਾਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਇਹ ਵਰਤ ਠੀਕ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਇੱਥੇ ਸੁਖ ਭੋਗਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੋਕਸ਼ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਸ਼੍ਰੀਹਰਿ ਦੇ ਵਾਕ ਸੁਣ ਕੇ ਨਾਰਦ ਜੀ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਉਸ ਵਰਤ ਦਾ ਫਲ ਕੀ ਹੈ? ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਵਿਧਾਨ ਕੀ ਹੈ? ਇਹ ਵਰਤ ਕਿਸਨੇ ਕੀਤਾ ਸੀ? ਇਹ ਵਰਤ ਕਿਸ ਦਿਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ? ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੇਰਵੇ ਨਾਲ ਦੱਸੋ।
ਨਾਰਦ ਦੀ ਗੱਲ ਸੁਣ ਕੇ ਸ਼੍ਰੀਹਰਿ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਸੋਗ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਹ ਸਾਰੇ ਥਾਵਾਂ ’ਤੇ ਜਿੱਤ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਭਗਤੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀਸਤਿਨਾਰਾਇਣ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਧਰਮਪਾਰਾਣ ਹੋ ਕੇ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨਾਲ। ਭਗਤੀ ਭਾਵ ਨਾਲ ਨੈਵੇਦਿਯ, ਕੇਲੇ ਦਾ ਫਲ, ਘਿਓ, ਦੁੱਧ ਅਤੇ ਗੁੱਤਾਂ ਦਾ ਆਟਾ ਲਓ। ਗੁੱਤਾਂ ਦੀ ਥਾਂ ਜੌਂ ਦਾ ਆਟਾ, ਸ਼ੱਕਰ ਅਤੇ ਗੁੜ ਲੈ ਕੇ ਸਾਰੇ ਖਾਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਮਿਲਾ ਕੇ ਭਗਵਾਨ ਨੂੰ ਭੋਗ ਲਗਾਓ।
ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਸਮੇਤ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਭੋਜਨ ਕਰਾਓ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪ ਵੀ ਭੋਜਨ ਕਰੋ। ਭਜਨ, ਕੀਰਤਨ ਨਾਲ ਭਗਵਾਨ ਦੀ ਭਗਤੀ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਓ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼੍ਰੀਸਤਿਨਾਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਦਾ ਵਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਇਸ ਕਲਿਯੁਗ ਵਿੱਚ ਮ੍ਰਿਤੂਲੋਕ ਵਿੱਚ ਮੋਕਸ਼ ਦਾ ਇਹ ਇੱਕ ਸੌਖਾ ਰਸਤਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
॥ ਇਤਿ ਸ਼੍ਰੀ ਸਤਿਨਾਰਾਇਣ ਵਰਤ ਕਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਥਮ ਅਧਿਆਇ ਸੰਪੂਰਨ ॥
ਸ਼੍ਰੀਮੰਨ ਨਾਰਾਇਣ-ਨਾਰਾਇਣ-ਨਾਰਾਇਣ।
ਭਜ ਮਨ ਨਾਰਾਇਣ-ਨਾਰਾਇਣ-ਨਾਰਾਇਣ।
ਸ਼੍ਰੀ ਸਤਿਨਾਰਾਇਣ ਭਗਵਾਨ ਕੀ ਜੈ ॥
