ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਈ ਸਿਖ਼ਰ ਵਾਰਤਾ ਕਿਸੇ ਠੋਸ ਸਮਝੌਤੇ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਗਈ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਇਸ ਬੈਠਕ ਨੂੰ "ਬਹੁਤ ਹੀ ਫਲਦਾਇਕ" ਕਿਹਾ, ਜਦਕਿ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਇਸ ਬੈਠਕ ਨੂੰ ਆਪਸੀ ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਹੋਈ ਚਰਚਾ ਦੱਸਿਆ।
ਅਲਾਸਕਾ: ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਡੋਨਾਲਡ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਰੂਸ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਵਲਾਦੀਮੀਰ ਪੁਤਿਨ ਵਿਚਕਾਰ ਅਲਾਸਕਾ ਵਿੱਚ ਆਯੋਜਿਤ ਬਹੁ-ਉਡੀਕੀ ਸਿਖ਼ਰ ਵਾਰਤਾ ਕਿਸੇ ਠੋਸ ਸਿੱਟੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੀ। ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਚੱਲੀ ਇਸ ਬੈਠਕ ਦਾ ਮੁੱਖ ਏਜੰਡਾ ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਦਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਗਤੀ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਡੂੰਘੀ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਦੋਵੇਂ ਨੇਤਾ ਕਿਸੇ ਸਮਝੌਤੇ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕੇ। ਇਸ ਅਸਫਲਤਾ ਨੇ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਲਈ ਵੀ ਨਵੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਖੜ੍ਹੀਆਂ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਵਾਰਤਾ ਵਿੱਚ ਦਿਖਾਈ ਦਿੱਤਾ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਮਾਹੌਲ
ਅਮਰੀਕੀ ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਬੈਠਕ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਸੀ। ਫੌਕਸ ਨਿਊਜ਼ ਦੀ ਵ੍ਹਾਈਟ ਹਾਊਸ ਪੱਤਰਕਾਰ ਜੈਕੀ ਹੈਨਰੀਕੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, 'ਕਮਰੇ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪੁਤਿਨ ਸਿੱਧੇ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਆਏ, ਆਪਣੀ ਬੇਨਤੀ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਸ ਨਾਲ ਵਾਰਤਾ ਕੇਵਲ ਰਸਮੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੀਮਤ ਰਹਿਣ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ।'
ਸਾਂਝੀ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਦੌਰਾਨ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਰਚਨਾਤਮਕ ਅਤੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦਾ ਆਦਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਦੱਸਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਟਰੰਪ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੁੰਦੇ, ਤਾਂ ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਕਦੇ ਵੀ ਸ਼ੁਰੂ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਟਰੰਪ ਨੇ ਬੈਠਕ ਨੂੰ "ਬਹੁਤ ਹੀ ਉਤਪਾਦਕ" ਕਿਹਾ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਅੰਤਿਮ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾ ਹੋਣ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ।
ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੋਵੇਂ ਨੇਤਾ
ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਯੋਜਿਤ ਪ੍ਰੈੱਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਵਿੱਚ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਸੀ ਕਿ ਵਾਰਤਾ ਜਿੰਨੀ ਸਫਲ ਹੋਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ, ਓਨੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, "ਕੁਝ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਸਹਿਮਤੀ ਹੋਈ ਹੈ", ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਟਰੰਪ ਨੇ ਵੀ ਉਹੀ ਕਿਹਾ ਕਿ, "ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਕੋਈ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।"
ਟਰੰਪ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਬਹੁਤੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਦੋਵੇਂ ਧਿਰਾਂ ਸਹਿਮਤ ਹਨ, ਪਰ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਬਿੰਦੂਆਂ 'ਤੇ ਮਤਭੇਦ ਕਾਇਮ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਯੂਕਰੇਨ ਜੰਗ ਪਿਛਲੇ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੁੱਦਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਰੂਸ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਰੂਸ ਆਪਣੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਜੰਗਬੰਦੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਸ ਪਿਛੋਕੜ ਵਿੱਚ ਟਰੰਪ-ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਕੁਝ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਸੀ। ਪਰ ਨਤੀਜੇ ਦੀ ਕਮੀ ਇਹ ਸੰਕੇਤ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਯੂਕਰੇਨ ਸੰਕਟ ਦਾ ਹੱਲ ਅਜੇ ਵੀ ਦੂਰ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਕੀ ਹੋਵੇਗਾ ਪ੍ਰਭਾਵ?
ਇਸ ਅਸਫਲ ਵਾਰਤਾ ਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਸਰ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ 'ਤੇ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦੱਖਣੀ ਏਸ਼ੀਆ ਮਾਮਲਿਆਂ ਦੇ ਅਮਰੀਕੀ ਮਾਹਰ ਮਾਈਕਲ ਕੁਗੇਲਮੈਨ ਨੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਪਲੇਟਫਾਰਮ "ਐਕਸ" 'ਤੇ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, "ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਝੌਤੇ ਦਾ ਐਲਾਨ ਨਾ ਹੋਣਾ ਇਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਖ਼ਰ ਸੰਮੇਲਨ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਇਸ ਨਾਲ ਅਮਰੀਕਾ-ਭਾਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਤਣਾਅ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ।"
ਦਰਅਸਲ, ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਅਰਥ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤੇ ਸਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਪੁਤਿਨ ਦੀ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਕੋਈ ਠੋਸ ਨਤੀਜਾ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਅਮਰੀਕੀ ਟੈਰਿਫ ਵੱਧ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਰੂਸ ਤੋਂ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਸਮਝੌਤੇ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਦਬਾਅ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਵਾਰਤਾ ਅਸਫਲ ਹੋ ਗਈ, ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਕਾਰ ਸੰਤੁਲਨ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣਾ ਹੋਰ ਵੀ ਔਖਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕੀ ਸੰਕੇਤ?
ਇਸ ਸਿਖ਼ਰ ਸੰਮੇਲਨ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਸਿੱਧ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ, ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਟਰੰਪ ਅਤੇ ਪੁਤਿਨ ਨੇ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਪ੍ਰਤੀ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਜਦੋਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਹਿੱਤ ਅਤੇ ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਮੀਕਰਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਹਿਮਤੀ ਕਰਨੀ ਸੌਖੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ, ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਿਚਕਾਰ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਸਮਝੌਤਾ ਤਦ ਹੀ ਸੰਭਵ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਦੋਵਾਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਰਣਨੀਤਕ ਹਿੱਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਿਲਣ ਵਾਲੇ ਮੁੱਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਅਜਿਹਾ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਅਲਾਸਕਾ ਬੈਠਕ ਤੋਂ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਅਨਿਸ਼ਚਿਤਤਾ ਕਾਇਮ ਰਹੇਗੀ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵਿਦੇਸ਼ ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।
