कहां नेहरूजी, अटलजी और कहां आज के राजनेताओं की भाषा
लेकिन इन नेताओं को कोई फ़र्क़ नहीं पड़ता। कोर्ट ने पंडित नेहरू और अटलजी के भाषणों का उदाहरण भी दिया। कहा- एक वे नेता थे जिनके भाषण सुनने लोग दूर- दूर से आते थे। विपक्षी नेता भी चुपके से सभाओं में उन्हें सुनने आया करते थे और दूसरी तरफ़ आज के नेता हैं।
कोर्ट का कहना है कि राजनीति से धर्म को अलग कर दिया जाए तो इस तरह की हेट स्पीच अपने आप ख़त्म हो जाएँगी।
धार्यते इति धर्म:। मतलब जो धारण किया जा सके, वही धर्म है। फिर हमारे नेता क्यों लड़ते - फिरते हैं? मैं मुसलमान, तू हिन्दू। वो ईसाई, वो सिख और जाने क्या- क्या?
ધાર્યતે ઇતિ ધર્મઃ। એટલે કે જે ધારણ કરી શકાય તે ધર્મ છે. પછી આપણા નેતાઓ શા માટે લડતા ફરતા રહે છે? હું મુસ્લિમ, તું હિન્દુ, તે ખ્રિસ્તી, તે શીખ અને બીજું શું શું?
કોર્ટનું કહેવું છે કે રાજકારણ અને ધર્મને જુદા કરી દેવામાં આવે તો આ પ્રકારની હેટ સ્પીચ આપોઆપ પૂર્ણ થઈ જશે.
પરંતુ આ નેતાઓને કોઈ ફરક પડતો નથી. કોર્ટે પંડિત નહેરુ અને અટલજીના ભાષણોનો ઉદાહરણ પણ આપ્યો. કહ્યું- એક એવા નેતા હતા જેમના ભાષણો સાંભળવા માટે લોકો દૂર દૂરથી આવતા. વિરોધ પક્ષના નેતાઓ પણ ગુપ્ત રીતે તેમના ભાષણો સાંભળવા આવતા અને બીજી તરફ આજના નેતાઓ છે.
ક્યાં નેહરુજી, અટલજી અને ક્યાં આજના રાજકારણીઓની ભાષા?
धारणेस केवळ धर्म म्हणता येतो. म्हणजे, जे धारण करता येते ते धर्म आहे. मग आमचे नेते कायम लढता-फिरता का आहेत? मी मुसलमान, तू हिंदू. तो ख्रिश्चन, तो सिक्ख, आणि इतकेच नाहीत का?
न्यायालयाचे मत आहे की राजकारण आणि धर्म यांना वेगळे केल्यास या प्रकारची हेट स्पीच स्वतःच थांबेल.
पण या नेत्यांना काही फरक पडत नाही. न्यायालयाने पंडित नेहरू आणि अटलजींच्या भाषणांचाही उल्लेख केला. म्हटले की, एकेकाळी असे नेते होते की, त्यांची भाषण ऐकण्यासाठी लोक दूरवरून येत असत. विरोधी पक्षीय नेतेही चुपचाप सभांमध्ये त्यांना ऐकण्यासाठी येत असत. तर दुस
नेहरूजी आणि अटलजी यांच्या भाषेचा विचार केला की, आजच्या राजकारण्यांच्या भाषेचा विचार केला, तर त्यातील फरक स्पष्ट दिसून येतो.
धारणتے اتی دھرم:۔ مطلب جو धारण کیا جا سکے وہی دھرم ہے۔ پھر ہمارے نےتا کیوں لڑتے پھرتے ہیں؟ میں مسلمان، تو ہندو، وہ عیسائی، وہ سکھ اور جانے کیا کیا؟
عدالت کا کہنا ہے کہ سیاست سے مذہب کو علیحدہ کر دیا جائے تو اس طرح کی نفرت انگیز تقریریں خود بخود ختم ہو جائیں گی۔
لیکن ان رہنماؤں کو کوئی فرق نہیں پڑتا۔ کورٹ نے پنڈت نہرو اور اٹل جی کے تقریروں کا مثال بھی دیا۔ کہا ایک وہ رہنما تھے جن کی تقریریں سننے لوگ دور دور سے آتے تھے۔ مخالفین رہنما بھی چپکے سے جلسوں میں انہیں سننے آتے تھے اور دوسری طرف آج کے رہنما ہیں۔
کہاں نہرو جی، اتل جی اور کہاں آج کے سیاستدانوں کی زبان۔
ଧାର୍ଯ୍ୟତେ ଇତି ଧର୍ମ:। ଅର୍ଥାତ୍ ଯାହା ଧାରଣ କରି ହୁଏ, ସେହି ହେଉଛି ଧର୍ମ। ତା’ହେଲେ ଆମର ନେତାମାନେ କାହିଁକି ଲଢ଼ି ବୁଲୁଛନ୍ତି? ମୁଁ ମୁସଲମାନ, ତୁମ୍ଭେ ହିନ୍ଦୁ। ସେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ, ସେ ସିଖ ଏବଂ ଆଉ କେତେ କେତେ?
ଆଦାଲତ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ରାଜନୀତିକୁ ଧର୍ମରୁ ଅଲଗା କରିଦେଲେ ଏହିପରି ଘୃଣା-ଭାଷଣ ନିଜର ନିଜେ ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ।
କିନ୍ତୁ ଏହି ନେତାମାନେ ଏହାକୁ କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉନାହାନ୍ତି। କୋର୍ଟ ପଣ୍ଡିତ ନେହେରୁ ଓ ଆଟଲ୍ଜୀଙ୍କ ଭାଷଣର ଉଦାହରଣ ମଧ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି। କହିଛନ୍ତି, ଏକ ସମୟରେ ଏପରି ନେତା ଥିଲେ, ଯେଉଁମାନଙ୍କ ଭାଷଣ ଶୁଣିବାକୁ ଲୋକେ ଦୂରଦେଶରୁ ଆସୁଥିଲେ। ବିରୋଧୀ ନେତାମାନେ ମଧ୍ୟ ଗୋପନରେ ସଭାରେ ଶୁଣିବାକୁ ଆସୁଥିଲେ। କିନ
ନେହେରୁଜୀ, ଆଟଲଜୀ କେତେ ଭିନ୍ନ, ଆଜିର ରାଜନୀତିର ଭାଷା କେତେ ଭିନ୍ନ।
ধার্যতে ইতি ধর্মঃ। অর্থাৎ, যা ধারণ করা যায়, তাই ধর্ম। তাহলে আমাদের নেতারা কেন একে অপরের সাথে লড়াই করেন? আমি মুসলমান, তুমি হিন্দু, সে খ্রিস্টান, আরও কত কী!
আদালতের মতে, রাজনীতি থেকে ধর্মকে আলাদা করা হলে এই ধরণের ঘৃণাপূর্ণ বক্তৃতা স্বয়ংক্রিয়ভাবে বন্ধ হয়ে যাবে।
কিন্তু এই নেতাদের কোনও তোয়াক্কা নেই। কোর্ট পণ্ডিত নেহেরু এবং অটলজির ভাষণের উদাহরণও দিয়েছে। বলেছে- একদিকে ছিলেন এমন নেতা যাঁদের ভাষণ শুনতে দূর-দূরান্ত থেকে মানুষ আসত। বিরোধী দলের নেতারাও গোপনে তাঁদের সভায় শুনতে আসতেন এবং অন্যদিকে আজকের নেতারা।
কোথায় নেহেরুজী, অটলজী এবং কোথায় আজকের রাজনীতিবিদদের ভাষা!
धारणीय तत्व नै धर्म हो भनेर बुझाइएको छ। यदि धारण गर्न सकिने कुरा नै धर्म हो भने, त्यसपछि हाम्रा नेताहरू किन लडिरहेका छन्? म मुस्लिम, तू हिन्दू, उ ईसाई, उ सिख र अरू अनेकौँ।
अदालतले भनेको छ कि राजनीति र धर्मलाई अलग राखियो भने यस्तो घृणावादी वक्तव्य आफैं हट्नेछन्।
तर यी नेताहरूलाई कुनै फरक पर्दैन। अदालतले पण्डित नेहरू र अटलजीका भाषणहरूको उदाहरण पनि दिएको छ। भनिएको छ, एक जमानामा नेता थिए जसका भाषण सुन्नका लागि मानिसहरू टाढा टाढाबाट आउँथे। विपक्षी नेताहरू पनि चुपचाप सभामा उहाँहरूलाई सुन्न आउँथे, तर आजका नेताहरू भन
नेहरूजी र अटलजीको भाषण र आजका राजनीतिज्ञहरूको भाषा कति फरक छ।
ധാര്യതേ ഇതി ധർമ്മഃ. അതായത്, എന്ത് ധരിക്കാൻ കഴിയുമോ അതാണ് ധർമ്മം. എന്നിട്ടും നമ്മുടെ നേതാക്കന്മാർ എന്തിനാണ് വഴക്കടിക്കുന്നത്? ഞാൻ മുസൽമാൻ, നീ ഹിന്ദു. അവൻ ക്രിസ്ത്യാനി, അവൻ സിഖ് എന്നിങ്ങനെ എന്തൊക്കെയോ?
രാഷ്ട്രീയത്തിൽ നിന്ന് മതം വേർപെടുത്തിയാൽ ഇത്തരം വിദ്വേഷ പ്രസംഗങ്ങൾ സ്വയമേവ ഇല്ലാതാകുമെന്ന് കോടതി അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.
എന്നാൽ ഈ രാഷ്ട്രീയക്കാർക്ക് ഇതൊന്നും ബാധകമല്ല. പണ്ഡിറ്റ് നെഹ്റുവിന്റെയും അടൽജിയുടെയും പ്രസംഗങ്ങൾ കോടതി ഉദാഹരണമായി ചൂണ്ടിക്കാട്ടി. ഒരു കാലത്ത്, അവരുടെ പ്രസംഗങ്ങൾ കേൾക്കാൻ ദൂരെ ദിക്കുകളിൽ നിന്ന് പോലും ആളുകൾ വരുമായിരുന്നു. പ്രതിപക്ഷ നേതാക്കൾ പോലും രഹസ്യമ
നെഹ്റുജിയും അടൽജിയുമൊക്കെ എവിടെ, ഇന്നത്തെ രാഷ്ട്രീയ നേതാക്കളുടെ ഭാഷ എവിടെ!