૨૬/૧૧ ના મુંબઈ હુમલાએ દેશને ઘેરો આંચકો આપ્યો હતો. આ હુમલામાં ૧૭૪ નિર્દોષ લોકો માર્યા ગયા હતા અને ૩૦૦ થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ હુમલો પાકિસ્તાન સ્થિત આતંકવાદી સંગઠન લશ્કર-એ-તૈયબા દ્વારા કરવામાં આવ્યો હતો.
નવી દિલ્હી: ૨૬/૧૧ મુંબઈ આતંકી હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ અને પાકિસ્તાનના લશ્કર-એ-તૈયબાના નજીકના સહયોગી તહવ્વુર હુસૈન રાણાની કોર્ટમાં હાજરી સોમવારે થઈ હતી. નેશનલ ઇન્વેસ્ટિગેશન એજન્સી (NIA) એ રાણાની કસ્ટડી ૧૨ દિવસ વધારવા માટે કોર્ટમાં અરજી કરી હતી, જેને કોર્ટ દ્વારા સુનાવણી બાદ સ્વીકારવામાં આવી છે.
૧૮ દિવસની કસ્ટડી પૂર્ણ થયા બાદ રાણાને ફરી કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો, જ્યાં કડક સુરક્ષા વ્યવસ્થા વચ્ચે તેમને ન્યાયાધીશ ચંદ્રજીત સિંહ સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા.
૨૬/૧૧ ના હુમલામાં રાણાની ભૂમિકા
૨૬ નવેમ્બર, ૨૦૦૮ના રોજ મુંબઈમાં થયેલા આતંકી હુમલાઓએ માત્ર ભારત જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર વિશ્વને હચમચાવી દીધું હતું. આ હુમલામાં કુલ ૧૭૪ લોકો માર્યા ગયા હતા અને ૩૦૦ થી વધુ લોકો ઘાયલ થયા હતા. આ ભયાનક હુમલાને પાકિસ્તાન સ્થિત આતંકવાદી સંગઠન લશ્કર-એ-તૈયબાએ અંજામ આપ્યો હતો, અને તહવ્વુર રાણાનું નામ આ ષડયંત્રમાં મુખ્ય રીતે ઉભરી આવ્યું હતું.
રાણા પર આરોપ છે કે તેણે હુમલાની ષડયંત્ર રચવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી, જેના કારણે હુમલાખોર આતંકવાદીઓ ભારતીય રાજધાનીમાં તેમના દુષ્કર્મોને અંજામ આપી શક્યા હતા.
રાણાની ૧૮ દિવસની કસ્ટડી
રાણાની કસ્ટડી ૧૧ એપ્રિલે શરૂ થઈ હતી, જ્યારે કોર્ટે તેમને ૧૮ દિવસ માટે NIA ની કસ્ટડીમાં મોકલી દીધા હતા. આ દરમિયાન NIA એ રાણા પાસેથી મુંબઈ હુમલાઓની સમગ્ર ષડયંત્ર અંગે કડક પૂછતાછ કરી હતી, જેથી હુમલાની યોજના બનાવવા અને તેને અમલમાં મૂકવા પાછળના ષડયંત્રને સંપૂર્ણપણે ઉજાગર કરી શકાય.
રાણા અંગે એવું માનવામાં આવે છે કે તેણે આ હુમલાને અંજામ આપનારા આતંકવાદીઓની મદદ કરી હતી, અને તેના દ્વારા લશ્કર-એ-તૈયબાને આ હુમલાને અંજામ આપવા માટે જરૂરી સંસાધનો ઉપલબ્ધ કરાવવામાં આવ્યા હતા.
અમેરિકાથી પ્રત્યાર્પણ અને ભારતમાં હાજરી
તહવ્વુર રાણાને અમેરિકાથી ભારત લાવવામાં આવ્યા હતા, જ્યાં તેમણે પહેલા તેમની ધરપકડ સામે લાંબી કાનૂની લડાઈ લડી હતી. તેમની ૨૦૦૯ માં અમેરિકામાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી અને ત્યારબાદ ૨૦૧૧ માં ભારતીય અદાલતે તેમને દોષી ઠેરવ્યા હતા. જોકે, તે સમયે રાણા અમેરિકામાં હતા, અને અમેરિકાના સુપ્રીમ કોર્ટે ૨૦૨૩ માં તેમના પ્રત્યાર્પણને મંજૂરી આપી હતી.
ત્યારબાદ, ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૫ માં અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તેમના ભારત પરત ફરવાના નિર્ણય પર અંતિમ મહોર લગાવી હતી. NIA ની ખાસ ટીમે રાણાને અમેરિકાથી ભારત લાવવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી, અને આ માટે ઝારખંડ કેડરના IPS અધિકારી આશિષ બત્રા, પ્રભાત કુમાર અને જયા રોય જેવા અધિકારીઓએ ખાસ પ્રયાસો કર્યા હતા.
તહવ્વુર હુસૈન રાણાનો જીવન પરિચય
તહવ્વુર હુસૈન રાણા પાકિસ્તાનમાં જન્મેલા એક પાકિસ્તાની-કેનેડિયન નાગરિક છે, જેમણે ૧૯૯૦ ના દાયકામાં કેનેડામાં સ્થાયી નિવાસ કર્યો હતો અને ત્યારબાદ કેનેડાની નાગરિકતા મેળવી હતી. પહેલા તેઓ પાકિસ્તાન સેનામાં એક ડોક્ટર તરીકે કાર્યરત હતા, પરંતુ ત્યારબાદ તેમણે શિકાગોમાં ઇમિગ્રેશન કન્સલ્ટન્સીનો વ્યવસાય શરૂ કર્યો હતો.
રાણાના લશ્કર-એ-તૈયબા સાથેના સંબંધોનો આરોપ ઘણી વખત સામે આવ્યો છે, અને તેમને પાકિસ્તાની આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ હોવા બદલ દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા છે. ૨૬/૧૧ મુંબઈ હુમલાઓના મુખ્ય ષડયંત્રકારોમાંથી એક તરીકે તેમનું નામ સામે આવ્યું હતું, અને ત્યારબાદ તેઓ ભારતીય અધિકારીઓ માટે એક મોટો ટાર્ગેટ બની ગયા હતા.
ભારતમાં રાણાનો ટ્રાયલ
રાણાનો ટ્રાયલ ભારતમાં શરૂ થઈ ગયો છે, અને NIA એ તેમને અદાલતમાં રજૂ કર્યા છે. NIA નો દાવો છે કે રાણાને ૧૨ દિવસ સુધી તેમની કસ્ટડીમાં રાખવા જોઈએ, જેથી તેમની પાસેથી વધુ પૂછતાછ કરી શકાય અને મુંબઈ હુમલાઓની ષડયંત્ર વિશે વધુ માહિતી મેળવી શકાય. આ ઉપરાંત, NIA એ એમ પણ કહ્યું છે કે રાણા પાસેથી વધુ સવાલ-જવાબની જરૂર છે, જેથી હુમલાના અન્ય ષડયંત્રકારો અને તેમના નેટવર્કની ઓળખ કરી શકાય.
વિશેષ સરકારી એડવોકેટ નરેન્દ્ર માને NIA નું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું હતું, જ્યારે રાણાના વકીલ પિયુષ સચદેવાએ તેમની તરફેણમાં પક્ષ રાખ્યો હતો. રાણા પર આરોપ છે કે તેમણે લશ્કર-એ-તૈયબાના આતંકવાદીઓની મદદ કરી હતી અને હુમલા માટે તેમને નાણાકીય અને ભૌતિક સહાય પૂરી પાડી હતી. કોર્ટે હવે આ પર નિર્ણય સુરક્ષિત રાખ્યો છે, અને આશા છે કે ટૂંક સમયમાં આ મામલામાં કોઈ મહત્વનો નિર્ણય લેવામાં આવશે.
આતંકવાદ સામે ભારતની સખ્તાઈ
તહવ્વુર રાણાની ધરપકડ અને ભારત લાવ્યા પછી એ સ્પષ્ટ થઈ ગયું છે કે ભારત આતંકવાદ સામેના પોતાના સંઘર્ષમાં કોઈપણ ષડયંત્રકારને માફ કરવાનો મનસૂબો નથી. ભારતમાં રાણાનો ટ્રાયલ અને તેમને સજા ફક્ત ૨૬/૧૧ હુમલાના પીડિતોને ન્યાય અપાવવાનું એક પગલું જ નહીં, પરંતુ એ પણ દર્શાવશે કે ભારત આતંકવાદ સામેના પોતાના સંઘર્ષમાં સંપૂર્ણ રીતે પ્રતિબદ્ધ છે.
