અમેરિકા અને ઈરાન વચ્ચેનો તણાવ ફરી વધી ગયો છે. ટ્રમ્પે ઈરાનના પરમાણુ કેન્દ્રો પર હુમલો કરવાની ધમકી આપી છે. ઈરાને આને ખતરાની ‘રેડ લાઇન’ ગણાવ્યું છે અને ચેતવણી આપી છે કે અમેરિકાએ ધમકીઓની ભાષા છોડવી જોઈએ.
Iran-Trump: અમેરિકા અને ઈરાન વચ્ચે લાંબા સમયથી ચાલતો તણાવ ફરી એકવાર તીવ્ર બન્યો છે. અમેરિકાના ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે તાજેતરમાં ફરી એકવાર ઈરાનના પરમાણુ કેન્દ્રો પર હુમલો કરવાની ધમકી આપી છે, જેના પર ઈરાને કડક પ્રતિક્રિયા આપી છે. ઈરાને સ્પષ્ટ કર્યું છે કે અમેરિકાએ ધમકીઓ અને દબાણની ભાષા બંધ કરવી જોઈએ અને કુટનીતિક રીતે વાતચીતનો માર્ગ અપનાવવો જોઈએ.
ટ્રમ્પની ધમકી: ‘ઈરાનના પરમાણુ કેન્દ્રો પર હુમલો કરી શકીએ છીએ’
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પનું આ નિવેદન એવા સમયે આવ્યું છે જ્યારે અમેરિકા અને ઈરાન વચ્ચે પરમાણુ કરાર (Nuclear Deal) ને લઈને વાતચીત ચાલી રહી છે. ટ્રમ્પે કહ્યું કે જો કુટનીતિ નિષ્ફળ જાય, તો તેઓ ઈરાનના પરમાણુ કેન્દ્રોને નાશ કરવા માટે લશ્કરી કાર્યવાહી કરવામાં પાછળ નહીં હટશે. તેમણે કહ્યું, "અમે ઈચ્છીએ છીએ કે નિરીક્ષકોને પરમાણુ કેન્દ્રો પર સંપૂર્ણ પ્રવેશ મળે, જેથી તેઓ ગમે તે કરી શકે. જો જરૂરી બને, તો અમે લેબ ઉડાવી શકીએ છીએ, પરંતુ તેમાં લોકો ન હોવા જોઈએ."
ઈરાનની કડક ચેતવણી: ‘ધમકીઓની ભાષા બંધ કરે અમેરિકા’
ઈરાનના એક વરિષ્ઠ અધિકારીએ કહ્યું, "જો અમેરિકા ખરેખર કોઈ ઉકેલ ઈચ્છે છે, તો તેણે ધમકીઓ અને પ્રતિબંધોની ભાષા છોડવી પડશે. આવા નિવેદનો ઈરાનના રાષ્ટ્રીય હિતો સામે ખુલ્લી દુશ્મની છે." ઈરાન માને છે કે અમેરિકા વારંવાર ધમકીઓનો સહારો લઈને દબાણ બનાવવા માંગે છે, પરંતુ તેનાથી સમસ્યાનો ઉકેલ નહીં આવે.
ઈરાને એ પણ સ્પષ્ટ કર્યું કે જો અમેરિકાએ કોઈપણ પ્રકારની લશ્કરી કાર્યવાહી કરી, તો તેનો જવાબ કડક અને નિર્ણાયક રહેશે. ઈરાનના અધિકારીઓએ કહ્યું, "અમે અમારા રાષ્ટ્રીય હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે ગમે તે હદે જવા માટે તૈયાર છીએ."
પરમાણુ કરારને લઈને વિવાદની જડ
ઈરાન અને અમેરિકા વચ્ચેનો આ વિવાદ નવો નથી. 2015માં ઈરાન અને 6 વૈશ્વિક શક્તિઓ વચ્ચે ‘Joint Comprehensive Plan of Action’ (JCPOA) નામનો પરમાણુ કરાર થયો હતો. તેનો હેતુ ઈરાનના પરમાણુ કાર્યક્રમ પર અંકુશ લગાવવાનો હતો. પરંતુ 2018માં ટ્રમ્પ પ્રશાસને આ કરારમાંથી અમેરિકાને બહાર કાઢી અને ઈરાન પર કડક પ્રતિબંધો લગાવ્યા.
આ પછી ઈરાને પણ પોતાના પરમાણુ કાર્યક્રમને ફરીથી ઝડપી બનાવ્યો, જેનાથી પશ્ચિમી દેશોની ચિંતા વધી ગઈ. હવે અમેરિકા ઈચ્છે છે કે ઈરાન ફરી કરારની શરતો પર પાછો આવે, પરંતુ ઈરાનનું કહેવું છે કે પહેલા અમેરિકાએ પોતાની ભૂલો માટે માફી માંગવી જોઈએ અને પ્રતિબંધો દૂર કરવા જોઈએ.
સાઉદી અરેબિયાની ચેતવણી
આ સમગ્ર વિવાદ વચ્ચે સાઉદી અરેબિયાએ પણ ઈરાનને ચેતવણી આપી છે. રિપોર્ટ્સ મુજબ, સાઉદી અરેબિયાના રક્ષામંત્રી પ્રિન્સ ખાલિદ બિન સલમાને ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા અયાતુલ્લા અલી ખામનેઈ સાથે મુલાકાત દરમિયાન કહ્યું કે ટ્રમ્પ પ્રશાસન સાથે પરમાણુ કરાર પર ગંભીરતાથી વાતચીત કરો, નહીંતર ઇઝરાયેલ સાથે યુદ્ધ માટે તૈયાર રહો.
ટ્રમ્પનો બેવડો વલણ
એક તરફ ટ્રમ્પ ઈરાનને પરમાણુ કેન્દ્રો પર હુમલાની ધમકી આપી રહ્યા છે, તો બીજી તરફ તેમણે એ પણ કહ્યું છે કે ‘નજીકના ભવિષ્યમાં’ ઈરાન સાથે કરાર શક્ય છે. ટ્રમ્પનું કહેવું છે કે તેઓ એવો કરાર ઈચ્છે છે જે અમેરિકાના હિતોને સંપૂર્ણ રીતે સુરક્ષિત રાખે. પરંતુ ઈરાનને લાગે છે કે અમેરિકાનો ઈરાદો માત્ર પોતાની શરતો લાદવાનો છે, નહીં કે સમાન સન્માનના આધારે કોઈ ઉકેલ શોધવાનો.
```
