પોલેન્ડના રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીમાં વિપક્ષી ઉમેદવાર કરોલ નવરોકીએ અત્યંત સાંકડા અંતરથી જીત મેળવી છે. તેમને કુલ 50.89 ટકા મત મળ્યા, જ્યારે સત્તાધારી પક્ષના ઉમેદવાર રાફાલ ટ્રઝાસ્કોવસ્કીને 49.11 ટકા મત મળ્યા.
વાર્સો: પોલેન્ડની રાજનીતિમાં મોટો ઉથલપાથલ જોવા મળ્યો છે, જ્યાં વિપક્ષી રાષ્ટ્રવાદી ઉમેદવાર કરોલ નવરોકીએ રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીમાં અત્યંત ઓછા અંતરથી જીત મેળવી લીધી છે. તેમણે 50.89 ટકા મત મેળવીને સત્તા પક્ષના ઉમેદવાર રાફાલ ટ્રઝાસ્કોવસ્કીને હરાવ્યા, જેમને 49.11 ટકા મત મળ્યા. આ ચૂંટણી પરિણામે દેશમાં સંભવિત રાજકીય અસ્થિરતા અને નીતિગત ગતિરોધની આશંકાઓ વધી ગઈ છે, કારણ કે નવરોકી હવે પ્રધાનમંત્રી ડોનાલ્ડ ટસ્કની ઉદારવાદી નીતિઓને રાષ્ટ્રપતિના વીટો દ્વારા રોકી શકે છે.
ટસ્ક માટે મોટો ઝટકો
પ્રધાનમંત્રી ડોનાલ્ડ ટસ્કના નેતૃત્વવાળી સિવિક કોએલિશન સરકાર, જે 2023માં સત્તામાં આવી હતી, પૂર્વવર્તી દક્ષિણપંથી લો એન્ડ જસ્ટિસ પાર્ટી (પીઆઇએસ)ની ન્યાયિક અને સંસ્થાકીય નીતિઓને ઉલટાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી હતી. પરંતુ નવરોકીની જીતથી આ પ્રયાસો પર બ્રેક લાગી શકે છે. રાષ્ટ્રપતિ પાસે વીટોનો અધિકાર હોય છે અને જો સંસદમાં બહુમત હોવા છતાં રાષ્ટ્રપતિ કાયદાઓને મંજૂરી ન આપે, તો નીતિગત અમલીકરણ મુશ્કેલ બની જાય છે.
રવિવારે થયેલા મતદાન બાદ પ્રારંભિક એક્ઝિટ પોલમાં એવું લાગી રહ્યું હતું કે વાર્સોના મેયર અને ઉદારવાદી નેતા રાફાલ ટ્રઝાસ્કોવસ્કી જીતી શકે છે. પરંતુ જ્યારે અંતિમ પરિણામ આવ્યા, ત્યારે કરોલ નવરોકી સાંકડા અંતરથી વિજેતા જાહેર થયા. આ જીતથી સ્પષ્ટ સંકેત મળ્યો છે કે પોલેન્ડમાં એક મોટો વર્ગ હજુ પણ રૂઢિચુસ્ત અને રાષ્ટ્રવાદી મૂલ્યોના સમર્થનમાં ઊભો છે.
કરોલ નવરોકી: એક ઇતિહાસકારથી રાષ્ટ્રપતિ સુધી
42 વર્ષીય કરોલ નવરોકી રસપ્રદ પૃષ્ઠભૂમિમાંથી આવે છે. તેઓ એક પૂર્વ મુક્કેબાજ છે અને ઇતિહાસકાર તરીકે પ્રતિષ્ઠિત રહ્યા છે. તેમણે લાંબા સમય સુધી નેશનલ સ્મૃતિ સંસ્થાન (Institute of National Remembrance)માં કાર્ય કર્યું છે. તેઓ પીઆઇએસ પાર્ટીના નજીક માનવામાં આવે છે અને વર્તમાન રાષ્ટ્રપતિ આંદ્રેજ ડુડાની વિચારધારાથી પ્રભાવિત છે. ડુડાના કાર્યકાળમાં જે રીતે ઉદારવાદી સુધારાઓને અવરોધિત કરવામાં આવ્યા હતા, નવરોકી તે જ રસ્તા પર આગળ વધી શકે છે.
રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીમાં પોતાના પક્ષના ઉમેદવારની હાર બાદ પ્રધાનમંત્રી ડોનાલ્ડ ટસ્કે સોમવારે એક મોટો રાજકીય દાવ ખેલ્યો છે. તેમણે કહ્યું કે તેઓ સંસદમાં વિશ્વાસ મત પ્રસ્તાવ રજૂ કરશે જેથી તે સાબિત કરી શકાય કે તેમની ગઠબંધન સરકારને જનતાનો પૂર્ણ સમર્થન છે. જોકે તેમણે આ વિશ્વાસ મતની તારીખ હજુ જાહેર કરી નથી, પરંતુ આ પગલાને તેમની રાજકીય મજબૂતી દર્શાવવાનો પ્રયાસ માનવામાં આવી રહ્યો છે.
યુરોપિયન યુનિયન સાથે સંબંધો પર પ્રભાવ
નવરોકીની જીતથી યુરોપિયન યુનિયન સાથે પોલેન્ડના સંબંધો પર પણ અસર પડી શકે છે. ટસ્ક સરકાર યુરોપિયન મૂલ્યોના પક્ષમાં ઊભી હતી, જ્યારે નવરોકીની વિચારધારા પીઆઇએસ જેવી સાર્વભૌમત્વ અને પરંપરાગત મૂલ્યો પર કેન્દ્રિત છે. તેનો અર્થ એ થઈ શકે છે કે પોલેન્ડ ફરી એકવાર યુરોપિયન યુનિયનના કેટલાક નીતિગત દબાણો સામે મુખર વલણ અપનાવી શકે છે.
કરોલ નવરોકીની જીતથી પોલેન્ડના રાજકીય દ્રશ્યમાં અસ્થિરતા આવવાની આશંકા ગહન બની છે. એક તરફ ડોનાલ્ડ ટસ્કની સરકાર સુધારાઓની દિશામાં આગળ વધવા માંગે છે, તો બીજી તરફ રાષ્ટ્રપતિ નવરોકીના વીટો અધિકાર આ યોજનાઓને રોકી શકે છે. જો બંને નેતાઓ વચ્ચે સમજૂતી ન થાય, તો પોલેન્ડ આવનારા વર્ષોમાં સતત નીતિગત ટકરાવ અને રાજકીય સંઘર્ષનો સાક્ષી બની શકે છે.
