અમેરિકી વૈજ્ઞાનિકો મિશેલ ડેવોરેટ, જોન ક્લાર્ક અને જોન માર્ટિનિસને 2025નો ફિઝિક્સ નોબેલ પુરસ્કાર મળ્યો. તેમના પ્રયોગોએ દર્શાવ્યું કે ક્વોન્ટમ અસરો માત્ર સૂક્ષ્મ સ્તર સુધી સીમિત નથી, પરંતુ મોટા પાયે પણ કામ કરી શકે છે. આ શોધ મોબાઇલ, ફાઇબર ઓપ્ટિક અને ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટર જેવી અદ્યતન ડિજિટલ તકનીકોના વિકાસનો પાયો નાખે છે.
ક્વોન્ટમ મિકેનિક્સ: અમેરિકી વૈજ્ઞાનિકો મિશેલ ડેવોરેટ, જોન ક્લાર્ક અને જોન માર્ટિનિસને તેમના નવીન પ્રાયોગિક કાર્ય માટે 2025નો ફિઝિક્સ નોબેલ પુરસ્કાર એનાયત કરવામાં આવ્યો. આ પુરસ્કાર અમેરિકામાં આપવામાં આવ્યો અને તેમના પ્રયોગોએ દર્શાવ્યું કે ક્વોન્ટમ અસરો માત્ર સૂક્ષ્મ સ્તર સુધી જ નહીં પરંતુ મોટા પાયે પણ દેખાઈ શકે છે. 1984-85ના સુપરકન્ડક્ટર સર્કિટ પ્રયોગો અને ક્વોન્ટમ ટનલિંગની શોધે મોબાઇલ, ફાઇબર ઓપ્ટિક અને ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટર જેવી અદ્યતન ટેકનોલોજીના વિકાસ માટે માર્ગ મોકળો કર્યો.
ક્વોન્ટમ મિકેનિક્સ અને અદ્યતન ટેકનોલોજીનું ભવિષ્ય
મિશેલ ડેવોરેટ, જોન ક્લાર્ક અને જોન માર્ટિનિસને તેમના અદ્ભુત પ્રાયોગિક કાર્ય માટે 2025નો ફિઝિક્સ નોબેલ પુરસ્કાર આપવામાં આવ્યો છે. તેમના સંશોધનોએ દર્શાવ્યું કે ક્વોન્ટમ અસરો ફક્ત સૂક્ષ્મ સ્તર સુધી જ સીમિત નથી, પરંતુ મોટા પાયે પણ દેખાઈ શકે છે. આ શોધે મોબાઇલ ફોન, ફાઇબર ઓપ્ટિક અને ભવિષ્યના ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટર જેવી અદ્યતન ટેકનોલોજીનો માર્ગ મોકળો કર્યો.
નોબેલ કમિટીના અધ્યક્ષ ઓલે એરિક્સને જણાવ્યું કે આજે કોઈ પણ અદ્યતન ટેકનોલોજી ક્વોન્ટમ મિકેનિક્સ પર આધારિત નથી, અને વિજેતાઓની શોધે ડિજિટલ તકનીકોમાં નવા યુગનો પાયો નાખ્યો છે.
1984-1985ના પ્રયોગો અને ક્વોન્ટમ ટનલિંગ
વૈજ્ઞાનિકોએ 1984 અને 1985માં સુપરકન્ડક્ટરને જોડીને એક સર્કિટ બનાવ્યું, જેમાં એક પાતળા સ્તરે વીજળીના પ્રવાહને રોક્યો. આ પ્રયોગે બે ક્વોન્ટમ ઘટનાઓના અસ્તિત્વને સાબિત કર્યું. આનાથી એ સાબિત થયું કે ક્વોન્ટમ ફિઝિક્સ મોટા પાયે પણ કામ કરી શકે છે.
તેમણે ક્વોન્ટમ ટનલિંગની પ્રક્રિયા પણ દર્શાવી, જેમાં કોઈપણ કણ પૂરતી ઊર્જા વિના અવરોધને પાર કરી શકે છે. તે સાથે, એક વિશિષ્ટ ચિપનો અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો જે વિદ્યુત અવરોધ વિના પ્રવાહ પસાર કરી શકતી હતી.
સબએટોમિક પાર્ટિકલ્સ અને ઊર્જાનું ક્વોન્ટાઈઝેશન
સબએટોમિક પાર્ટિકલ્સ એ સૂક્ષ્મ કણ હોય છે જેમ કે પ્રોટોન, ઇલેક્ટ્રોન અને ન્યુટ્રોન. તેમના દ્વારા પરમાણુઓ બને છે. સંશોધનમાં એ પણ સાબિત થયું કે આ કણો ફક્ત નિશ્ચિત માત્રામાં ઊર્જા ઉત્સર્જિત અને શોષી શકે છે, જેને ઊર્જાનું ક્વોન્ટાઈઝેશન કહેવાય છે.
વિજેતાઓએ પ્રથમ વખત ક્વોન્ટમ ટનલિંગને મેક્રોસ્કોપિક સ્તરે જોયું, એટલે કે એટલી મોટી સિસ્ટમમાં જેને કોઈ હાથથી સ્પર્શી શકે. આ શોધ ક્વોન્ટમ કમ્પ્યુટર્સ અને ભવિષ્યની ડિજિટલ તકનીકોના વિકાસ માટે સીમાચિહ્નરૂપ સાબિત થઈ શકે છે.
