કોરોના વાયરસ પછી ચીનમાં બીજા એક નવા બેટ વાયરસના શોધથી વૈજ્ઞાનિકોની ચિંતા વધી ગઈ છે. આ વાયરસનું નામ HKU5-CoV-2 રાખવામાં આવ્યું છે, જે SARS-CoV-2 (કોવિડ-19) અને MERS-CoV જેવું જ છે.
નવી દિલ્હી: કોરોના વાયરસ પછી ચીનમાં એક નવા બેટ વાયરસના શોધથી વૈજ્ઞાનિકોની ચિંતા વધી ગઈ છે. આ વાયરસનું નામ HKU5-CoV-2 રાખવામાં આવ્યું છે, જે SARS-CoV-2 (કોવિડ-19) અને MERS-CoV જેવું જ છે. વૈજ્ઞાનિકો માને છે કે આ વાયરસ પણ માણસોને સંક્રમિત કરી શકે છે, જોકે તેની સંક્રામક ક્ષમતા કોવિડ-19 જેટલી નથી. છતાં સંશોધકો તેને સંભવિત મહામારીના જોખમ તરીકે જોઈ રહ્યા છે અને તેના પર ઊંડાણપૂર્વક અભ્યાસ કરી રહ્યા છે.
કેવી રીતે થયું વાયરસની ઓળખ?
HKU5-CoV-2 ની શોધ ચીનના વુહાન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ વાયરોલોજીના વૈજ્ઞાનિકોએ કરી છે. આ અભ્યાસનું નેતૃત્વ તે જ વૈજ્ઞાનિક શી ઝેંગલી (બેટવુમન) કરી રહ્યા છે, જેમણે કોવિડ-19 પર પણ સંશોધન કર્યું હતું. સંશોધનમાં જાણવા મળ્યું છે કે આ વાયરસ ચામાચીડિયામાં મળી આવેલો એક કોરોનાવાયરસ છે, જે માણસો અને અન્ય સ્તનધારી જીવોના કોષોના ACE2 રીસેપ્ટર સાથે જોડાઈ શકે છે. આ તે જ પ્રક્રિયા છે જેના દ્વારા કોવિડ-19 વાયરસે માણસોમાં ચેપ ફેલાવ્યો હતો.
શું આ વાયરસ માણસો માટે ખતરો બની શકે છે?
વૈજ્ઞાનિકોના મતે, હાલમાં આ વાયરસનો કોઈ પણ કેસ માણસોમાં સામે આવ્યો નથી, પરંતુ તેની શક્યતાને સંપૂર્ણપણે નકારી શકાય નહીં. HKU5-CoV-2 ના અભ્યાસથી ખબર પડી છે કે—
* તે માણસોના ફેફસાં અને આંતરડાના કોષોને સંક્રમિત કરી શકે છે.
* તે સીધા ચામાચીડિયામાંથી માણસોમાં ફેલાઈ શકે છે અથવા કોઈ અન્ય સ્તનધારી પ્રાણી દ્વારા માણસો સુધી પહોંચી શકે છે.
* SARS-CoV-2 (કોવિડ-19) ની સરખામણીમાં તેની સંક્રામક ક્ષમતા ઓછી છે, પરંતુ મ્યુટેશન થવા પર તે વધુ ખતરનાક બની શકે છે.
HKU5-CoV-2 ના સંભવિત લક્ષણો
કારણ કે આ વાયરસ SARS-CoV-2 (કોવિડ-19) અને MERS-CoV સાથે મેળ ખાય છે, તેથી તેના લક્ષણો પણ મળતા-જુલતા હોઈ શકે છે:
* તાવ અને ઉધરસ
* શ્વાસ લેવામાં તકલીફ
* ગળામાં ખરાશ અને નાક વહેવું
* થાક અને સ્નાયુઓમાં દુખાવો
* ગંભીર કિસ્સાઓમાં ફેફસામાં ચેપ
કેવી રીતે ફેલાઈ શકે છે આ વાયરસ?
આ વાયરસ પણ કોવિડ-19 ની જેમ સીધા માણસોમાં અથવા અન્ય પ્રાણીઓ દ્વારા ફેલાઈ શકે છે. સંભવિત ચેપના માર્ગો, જો કોઈ વ્યક્તિ સંક્રમિત ચામાચીડિયા અથવા તેના શરીરના પ્રવાહી (જેમ કે લાળ, પેશાબ, મળ) ના સંપર્કમાં આવે છે. જો આ વાયરસ પહેલા કોઈ સ્તનધારી પ્રાણી (જેમ કે સિવેટ કેટ, પેંગોલિન, અથવા અન્ય વન્યજીવ) માં પહોંચે છે અને પછી માણસોમાં ફેલાય છે.
નિષ્ણાતોનું કહેવું છે કે HKU5-CoV-2 હજુ માણસોમાં ચેપ ફેલાવવામાં સંપૂર્ણપણે સક્ષમ નથી. જોકે, વાયરસના કુદરતી મ્યુટેશન થવા પર તે ભવિષ્યમાં મહામારીનું સ્વરૂપ લઈ શકે છે. વૈજ્ઞાનિકો સતત તેના પર અભ્યાસ કરી રહ્યા છે જેથી જો આ વાયરસ માણસો માટે ખતરો બને છે, તો સમયસર રોકથામના પગલાં લઈ શકાય.
શું WHO કરશે હસ્તક્ષેપ?
વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO) અને અન્ય આંતરરાષ્ટ્રીય એજન્સીઓ આ નવા વાયરસ પર નજર રાખી રહ્યા છે. જોકે, હજુ સુધી તેને મહામારી જાહેર કરવા જેવી કોઈ સ્થિતિ નથી બની. વૈજ્ઞાનિકો સૂચવે છે કે આ વાયરસ પર સતત દેખરેખ અને વન્યજીવોના સંપર્કને મર્યાદિત કરવાની જરૂર છે જેથી ભવિષ્યમાં સંભવિત જોખમને ટાળી શકાય.
