પ્રદેશમાં એક રાજ્ય સ્તરીય અને બે મંડળ સ્તરીય સંગ્રહાલયોના નિર્માણની ઘોષણા કરવામાં આવી છે. આ સાથે જ દરેક જિલ્લામાં સભાગૃહો બનાવવામાં આવશે. સરકારે વૃદ્ધ અને અસ્વસ્થ કલાકારો માટે મોટી રાહતની ઘોષણા કરતા તેમની માસિક પેન્શન ત્રણ હજાર રૂપિયાથી વધારીને છ હજાર રૂપિયા કરવાનો નિર્ણય લીધો છે.
Uttarakhand Silver Jubilee: ઉત્તરાખંડ રાજ્ય સ્થાપનાની રજત જયંતિ (Silver Jubilee) ના અવસરે આયોજિત નિનાદ મહોત્સવ 2025 માં મુખ્યમંત્રી પુષ્કર સિંહ ધામીએ રાજ્યના કલાકારો, લેખકો અને સાંસ્કૃતિક વારસાના હિતમાં અનેક મહત્વપૂર્ણ ઘોષણાઓ કરી. આ દરમિયાન તેમણે વૃદ્ધ અને આર્થિક રીતે નબળા કલાકારો તથા લેખકોની માસિક પેન્શનમાં ₹3000 નો વધારો કરતા તેને ₹6000 પ્રતિ માસ કરવાની ઘોષણા કરી.
મુખ્યમંત્રી ધામીએ કહ્યું કે ઉત્તરાખંડની સંસ્કૃતિ, સંગીત અને લોકકલા રાજ્યનો આત્મા છે, અને કલાકારો આ વારસાના અસલી સંરક્ષક છે. “અમારી સરકાર કલાકારોને સન્માન અને સ્થાયિત્વ બંને આપવા માટે પ્રતિબદ્ધ છે,” તેમણે કહ્યું.
કલાકારોની પેન્શનમાં વૃદ્ધિ — સાંસ્કૃતિક સન્માનની નવી દિશા
કાર્યક્રમ દરમિયાન સીએમ ધામીએ કહ્યું કે રાજ્ય સરકારે વૃદ્ધ અને અસ્વસ્થ કલાકારોની પેન્શનને ₹3000 થી વધારીને ₹6000 કરી દીધી છે. આ નિર્ણય એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે ઘણા વરિષ્ઠ લોક કલાકારો અને સાહિત્યકારો આર્થિક પડકારોનો સામનો કરી રહ્યા છે. આ યોજના રાજ્યની સાંસ્કૃતિક નીતિ હેઠળ “કલાકાર સન્માન યોજના (Artist Welfare Scheme)” ને વધુ મજબૂત બનાવશે. સરકારનું માનવું છે કે કલાકારો ફક્ત મનોરંજન નથી કરતા, પરંતુ તેઓ સમાજની આત્મા અને ઓળખને સંરક્ષિત કરે છે.
મુખ્યમંત્રીએ એ પણ ઘોષણા કરી કે સંસ્કૃતિ વિભાગ (Department of Culture, Uttarakhand) માં સૂચિબદ્ધ સાંસ્કૃતિક કલાકારોને હવે નોર્થ ઝોન કલ્ચરલ સેન્ટર (NZCC) ની તર્જ પર માનદેય (honorarium) આપવામાં આવશે. આનો અર્થ છે કે કલાકારોને હવે કેન્દ્રીય ધોરણો અનુસાર ચુકવણી અને સુવિધાઓ મળશે.
આ પગલું ફક્ત કલાકારોના આર્થિક સશક્તિકરણની દિશામાં નથી, પરંતુ તે તેમને રાજ્ય અને રાષ્ટ્રીય સ્તરે પ્રદર્શન માટે વધુ સારા અવસર પણ પ્રદાન કરશે.
રાજ્ય અને મંડળ સ્તરીય સંગ્રહાલયોનું નિર્માણ
મુખ્યમંત્રી ધામીએ પ્રદેશમાં એક રાજ્ય સ્તરીય સંગ્રહાલય (State Museum) તથા કુમાઉં અને ગઢવાલ મંડળોમાં એક-એક મંડળ સ્તરીય સંગ્રહાલય (Regional Museums) સ્થાપિત કરવાની પણ ઘોષણા કરી. આ સંગ્રહાલયોમાં ઉત્તરાખંડની લોકકલા, શિલ્પ, વાદ્ય, વેશભૂષા અને લોકકથાઓ સાથે જોડાયેલી વિરાસતને પ્રદર્શિત કરવામાં આવશે. આ ઉપરાંત, દરેક જિલ્લામાં એક આધુનિક સભાગૃહ (Auditorium) બનાવવામાં આવશે, જેથી સ્થાનિક કલાકારોને પોતાની પ્રતિભા પ્રદર્શિત કરવા માટે મંચ મળી શકે.
સંસ્કૃતિ વિભાગના અધિકારીઓ અનુસાર, આ પરિયોજનાઓથી ફક્ત સ્થાનિક રોજગારનું સર્જન નહીં થાય, પરંતુ સાંસ્કૃતિક પર્યટન (Cultural Tourism) ને પણ પ્રોત્સાહન મળશે.
નિનાદ મહોત્સવ: સંસ્કૃતિ, સંગીત અને એકતાનો સંગમ
દેહરાદૂનના નિંબુવાલામાં આયોજિત નિનાદ મહોત્સવમાં ઉત્તરાખંડના વિવિધ જિલ્લાઓમાંથી આવેલા કલાકારોએ લોક સંગીત, નૃત્ય અને પરંપરાગત વાદ્ય યંત્રોની પ્રસ્તુતિઓથી દર્શકોને મંત્રમુગ્ધ કરી દીધા. મુખ્યમંત્રી ધામીએ આ અવસરે કહ્યું,
'આ સાંસ્કૃતિક સંગમ એ વાતનો પુરાવો છે કે ભૌગોલિક સીમાઓ આપણને વિભાજિત કરી શકતી નથી. આપણે બધા એક સમાન વારસા અને સમાન હિમાલયી ચેતનાથી જોડાયેલા છીએ. આપણી સાંસ્કૃતિક ઓળખ આપણી અસલી શક્તિ છે.'
તેમણે રાજ્ય આંદોલનકારીઓને શ્રદ્ધાંજલિ આપતા કહ્યું કે ઉત્તરાખંડની સ્થાપના લાખો લોકોના બલિદાન અને જનસમર્પણથી થઈ છે. “તેમના સંઘર્ષને નવી પેઢી સુધી પહોંચાડવો એ આપણું નૈતિક કર્તવ્ય છે,' તેમણે ઉમેર્યું. મુખ્યમંત્રી ધામીની ઘોષણાઓને રાજ્યના કલાકારોએ “સાંસ્કૃતિક પુનરુત્થાન (Cultural Renaissance)” ની દિશામાં ઐતિહાસિક પગલું ગણાવ્યું છે.
