હવે IIT માં પ્રવેશ મેળવવા માટે માત્ર JEE સ્કોર જ એકમાત્ર માધ્યમ રહ્યું નથી. જો તમારી પાસે કોઈ ખાસ ક્ષેત્રમાં અસાધારણ પ્રતિભા છે, તો તમે સ્પેશિયલ કોટા હેઠળ પણ IIT માં પ્રવેશ મેળવી શકો છો.
દેશના પ્રતિષ્ઠિત ઇન્જિનિયરિંગ સંસ્થાનોમાંથી એક, ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ ટેકનોલોજી (IIT)માં હવે માત્ર JEE (જોઇન્ટ એન્ટ્રન્સ એક્ઝામિનેશન) દ્વારા જ પ્રવેશ શક્ય નહીં રહે. શૈક્ષણિક સત્ર 2025-26થી દેશના પાંચ મુખ્ય IITs એ કેટલાક ખાસ ચેનલો મારફતે ડાયરેક્ટ એડમિશનની સુવિધાની જાહેરાત કરી છે. આ ચેનલો હેઠળ જે વિદ્યાર્થીઓ પાસે રમત, ઓલિમ્પિયાડ અથવા કલાના ક્ષેત્રમાં ઉલ્લેખનીય સિદ્ધિઓ છે, તેઓ JEE રેન્ક વગર પણ આ પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થાઓમાં અભ્યાસ કરી શકશે.
IITsનો નવો પ્રયોગ: શિક્ષણમાં વિવિધતા અને સમાવેશિતાની પહેલ
આ નિર્ણય નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (NEP 2020)ના તે લક્ષ્ય અનુરૂપ છે, જેમાં પ્રતિભાને ઓળખવા અને તેના આધારે તકો આપવાની વાત કરવામાં આવી છે. IITs હવે શિક્ષણને માત્ર પરીક્ષા પરિણામ સુધી મર્યાદિત રાખવા માંગતા નથી, પરંતુ તે વિદ્યાર્થીઓને પણ પ્રવેશ આપવા માંગે છે જેમણે અન્ય ક્ષેત્રોમાં ઉત્કૃષ્ટતા દર્શાવી છે. આ પહેલ માત્ર પ્રતિભાશાળી વિદ્યાર્થીઓને આગળ લાવવામાં મદદ કરશે, પરંતુ IIT જેવી સંસ્થાઓમાં વિવિધતા અને નવાચારને પણ પ્રોત્સાહન આપશે.
IIT મદ્રાસ: ત્રણ ખાસ ચેનલો મારફતે પ્રવેશની સુવિધા
IIT મદ્રાસે સૌથી મોટી પહેલ કરતાં ત્રણ અલગ-અલગ ચેનલો લોન્ચ કરી છે
સ્પોર્ટ્સ એક્સેલન્સ એડમિશન (SEA): જે વિદ્યાર્થીઓએ રાષ્ટ્રીય અથવા આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે રમતોમાં ભાગ લીધો છે, તેઓ આ ચેનલ મારફતે અરજી કરી શકે છે. આ માટે રજીસ્ટ્રેશનની પ્રક્રિયા વેબસાઇટ ugadmissions.iitm.ac.in/sea પર કરી શકાય છે.
ફાઇન આર્ટ્સ એન્ડ કલ્ચર એક્સેલન્સ (FACE): સંગીત, નૃત્ય, નાટક, ચિત્રકલા અથવા અન્ય સાંસ્કૃતિક ક્ષેત્રોમાં ઉત્કૃષ્ટતા ધરાવતા વિદ્યાર્થીઓ આ ચેનલ દ્વારા IIT મદ્રાસના અંડરગ્રેજ્યુએટ પ્રોગ્રામ્સમાં પ્રવેશ મેળવી શકે છે. માહિતી માટે વેબસાઇટ ugadmissions.iitm.ac.in/face જુઓ.
સાયન્સ ઓલિમ્પિયાડ એક્સેલન્સ (SCOPE): જે વિદ્યાર્થીઓએ વિજ્ઞાન વિષયોમાં રાષ્ટ્રીય અથવા આંતરરાષ્ટ્રીય ઓલિમ્પિયાડમાં ભાગ લીધો છે અને ઉત્કૃષ્ટ પ્રદર્શન કર્યું છે, તેઓ આ ચેનલ મારફતે અરજી કરી શકે છે. માહિતી માટે વેબસાઇટ ugadmissions.iitm.ac.in/scope પર જાઓ.
IIT કાનપુર: ઓલિમ્પિયાડ મારફતે નવી રાહ
IIT કાનપુરએ પણ ઓલિમ્પિયાડ ચેનલ મારફતે દાખલો આપવાનો નિર્ણય લીધો છે. આ ચેનલ તે વિદ્યાર્થીઓ માટે છે, જેમણે વિજ્ઞાન, ગણિત અથવા અન્ય તકનીકી વિષયોમાં રાષ્ટ્રીય સ્તરના ઓલિમ્પિયાડમાં સારું પ્રદર્શન કર્યું છે.
અરજી અને માહિતી માટે વેબસાઇટ: pingala.iitk.ac.in/OL_UGADM/login
પાત્રતા શરતો:
- અરજી ફક્ત તે વિદ્યાર્થીઓ કરી શકે છે જેઓ 2024 અથવા તે પહેલાં કોઈપણ IITમાં પ્રવેશ લઈ ચૂક્યા નથી.
- જો કોઈ વિદ્યાર્થીને JEE અથવા અન્ય ચેનલ મારફતે સીટ મળી ગઈ છે, તો તેણે આમાંથી એક વિકલ્પ પસંદ કરવો પડશે.
- અરજદારોએ IIT કાનપુર દ્વારા યોજાતી કમ્પ્યુટર આધારિત પરીક્ષા પાસ કરવી પડશે.
- IIT ગાંધીનગર: ઓલિમ્પિયાડ ચેનલ મારફતે તકનીકી પ્રતિભાની શોધ
IIT ગાંધીનગર પણ હવે ઓલિમ્પિયાડ ચેનલ મારફતે અંડરગ્રેજ્યુએટ પાઠ્યક્રમોમાં પ્રવેશ આપશે. સંસ્થાનો ઉદ્દેશ્ય તે વિદ્યાર્થીઓ સુધી પહોંચવાનો છે જે તકનીકી અને વૈજ્ઞાનિક ક્ષેત્રોમાં ઊંડી રુચિ અને પ્રતિભા ધરાવે છે.
અરજી પોર્ટલ: iitgn.ac.in/admissions/btech-olympiad
IIT બોમ્બે: ગણિત ઓલિમ્પિયાડથી પ્રવેશની પહેલ
IIT બોમ્બેએ ભારતીય ગણિત ઓલિમ્પિયાડ (Indian National Mathematical Olympiad) દ્વારા પોતાના BS (ગણિત) પ્રોગ્રામમાં ડાયરેક્ટ એડમિશનની સુવિધા આપી છે.
વધુ માહિતી માટે વેબસાઇટ: math.iitb.ac.in/Academics/bs_programme.php
આ તે વિદ્યાર્થીઓ માટે ખાસ તક છે, જેઓ ગણિતમાં ઊંડી પકડ ધરાવે છે પરંતુ JEEમાં ઇચ્છિત સ્કોર લાવી શક્યા નથી.
IIT ઇન્દોર: રમતોમાં પારંગત વિદ્યાર્થીઓ માટે સુવર્ણ તક
IIT ઇન્દોરએ સ્પોર્ટ્સ એક્સેલન્સ એડમિશન (SEA) હેઠળ રમત પ્રતિભા ધરાવતા વિદ્યાર્થીઓને સીધા અંડરગ્રેજ્યુએટ કોર્ષમાં પ્રવેશ આપવાની યોજના બનાવી છે. આમાં રાષ્ટ્રીય અથવા રાજ્ય સ્તરના રમતોમાં પ્રદર્શન કરનારા વિદ્યાર્થીઓને પ્રાથમિકતા આપવામાં આવશે.
અરજી પોર્ટલ: academic.iiti.ac.in/sea/
શું સમાન હશે પાત્રતા શરતો
જોકે પ્રવેશ માટે JEE ફરજિયાત નહીં હોય, પરંતુ ઉંમર, 12મું પાસ કરવાનો વર્ષ અને અન્ય શૈક્ષણિક યોગ્યતાઓ તે જ રહેશે જે સામાન્ય JEE (એડવાન્સ્ડ) પ્રવેશ પ્રક્રિયામાં હોય છે. સાથે જ એ પણ ફરજિયાત છે કે અરજદારે કોઈ પણ પૂર્વ સત્રમાં IITમાં પ્રવેશ ન લીધો હોય.
આ પહેલનો વ્યાપક પ્રભાવ
આ પહેલ ભારતીય તકનીકી શિક્ષણ વ્યવસ્થાના ઇતિહાસમાં એક નવું અધ્યાય ઉમેરે છે. અત્યાર સુધી માત્ર JEE સ્કોરના આધારે વિદ્યાર્થીઓ IITsમાં પ્રવેશ મેળવતા હતા, પરંતુ આ નવા મોડેલ હેઠળ કલા, રમત અને વિજ્ઞાન જેવા વિવિધ ક્ષેત્રોમાંથી આવેલા પ્રતિભાશાળી વિદ્યાર્થીઓ પણ આ સંસ્થાઓનો ભાગ બની શકશે.
આથી ગ્રામીણ અને મર્યાદિત સંસાધનો ધરાવતા વિદ્યાર્થીઓને નવું મંચ મળશે
વિવિધતા વધશે, જેથી સંસ્થાઓમાં નવાચાર અને સર્જનાત્મકતાને બળ મળશે
દેશની પ્રતિભાઓને એક જ પરીક્ષાના બંધનમાં બાંધ્યા વગર તકો આપવામાં આવશે
```
