નવા આવકવેરા બિલ 2025ની સમીક્ષા રિપોર્ટ સોમવારે લોકસભામાં રજૂ થશે. તેમાં 285 ફેરફારો, ઓછી કલમો અને સરળ ભાષા શામેલ છે. નવું બિલ જૂના 1961ના અધિનિયમનું સ્થાન લેશે.
નવું આવકવેરા બિલ 2025: ભારતમાં ટેક્સ સિસ્ટમમાં મોટો બદલાવ આવવા જઈ રહ્યો છે. છ દાયકા જૂના આવકવેરા કાયદા 1961ની જગ્યાએ હવે નવું અને સરળ 'નવું આવકવેરા બિલ 2025' લાવવામાં આવી રહ્યું છે. સોમવારે લોકસભામાં તેની સંસદીય સમીક્ષા રિપોર્ટ રજૂ કરવામાં આવશે. આ નવા બિલમાં 285 મહત્વપૂર્ણ બદલાવ શામેલ છે. તેની ભાષા પહેલાં કરતાં સરળ અને સ્પષ્ટ હશે, જેનાથી કરદાતાઓને રાહત મળવાની આશા છે.
નવું ટેક્સ બિલ શા માટે જરૂરી છે?
દેશમાં વર્તમાન આવકવેરા કાયદો 1961 છેલ્લાં 60 વર્ષથી લાગુ છે. સમયની સાથે દેશની આર્થિક સંરચના, વ્યાપાર મોડેલ, ડિજિટલ લેવડ-દેવડ અને વૈશ્વિક ટેક્સ નિયમોમાં ભારે બદલાવ થયા છે. એવામાં જૂના કાયદામાં વારંવાર સંશોધનથી તે જટિલ અને ભારે થઈ ગયો છે. સરકારે આ સ્થિતિને બદલવા માટે એક નવું બિલ તૈયાર કર્યું છે જે ન માત્ર સરળ હશે, પરંતુ કરદાતાઓ માટે પણ વધારે પારદર્શક અને સમજવા યોગ્ય હશે.
નવું બિલ પહેલાંથી કેટલું અલગ છે?
કલમોની સંખ્યામાં ઘટાડો: વર્તમાન આવકવેરા અધિનિયમમાં જ્યાં 819 કલમો હતી, ત્યાં નવા ટેક્સ બિલમાં હવે ફક્ત 536 કલમો હશે. એટલે કે લગભગ 35%નો ઘટાડો કરવામાં આવ્યો છે. આ ટેક્સ નિયમોને સરળ કરવાનો સંકેત આપે છે.
શબ્દોની સંખ્યા અડધી: આવકવેરા વિભાગ દ્વારા જાહેર કરાયેલા વિવરણ અનુસાર, જૂના કાયદામાં લગભગ 5.12 લાખ શબ્દો હતા, જ્યારે નવા બિલમાં તેને ઘટાડીને 2.6 લાખ શબ્દો કરવામાં આવ્યા છે. આથી ભાષામાં સ્પષ્ટતા અને સરળતા સુનિશ્ચિત થશે.
અધ્યાયોની સંખ્યા પણ ઘટી: વર્તમાન કાયદામાં 47 અધ્યાય છે, જ્યારે નવા બિલમાં હવે ફક્ત 23 અધ્યાય હશે.
285 બદલાવોનું શું છે મહત્વ?
31 સભ્યોની પ્રવર સમિતિ, જેનું નેતૃત્વ ભાજપના સાંસદ બૈજયંત પાંડા કરી રહ્યા છે, તેમણે આ બિલની ગહન સમીક્ષા કરી છે. આ રિપોર્ટમાં કુલ 285 સૂચનો અને બદલાવ શામેલ કરવામાં આવ્યા છે. આ બદલાવ ટેક્સ સ્ટ્રક્ચરને વધારે અસરકારક, સરળ અને મુકદ્દમાબાજીથી મુક્ત બનાવવા માટે સૂચવવામાં આવ્યા છે.
આ સમિતિ લોકસભા અધ્યક્ષ ઓમ બિરલા દ્વારા 13 ફેબ્રુઆરીએ ગઠિત કરવામાં આવી હતી, જ્યારે નાણાં મંત્રી નિર્મલા સીતારમને નવું વિધેયક સંસદમાં રજૂ કર્યું હતું. સમિતિનો રિપોર્ટ હવે સંસદના મોન્સૂન સત્રમાં સોમવારે રજૂ કરવામાં આવશે.
ટેક્સપેયર્સ માટે શું બદલાશે?
ટેક્સ યરની અવધારણા: સૌથી મોટો બદલાવ 'Assessment Year' અને 'Previous Year'ની જગ્યાએ 'Tax Year'ને લાગુ કરવાનું છે. અત્યાર સુધી પાછલા નાણાકીય વર્ષની આવક પર આગામી નાણાકીય વર્ષમાં ટેક્સ ભરવાનો હોય છે. નવા નિયમો હેઠળ ટેક્સ નિર્ધારણ એક જ વર્ષમાં થશે, જેનાથી ટેક્સ પ્રણાલી અને ચુકવણી પ્રક્રિયામાં પારદર્શિતા આવશે.
TDS/TCS અને ટેક્સ બેનિફિટ્સ: નવા બિલમાં TDS (Tax Deducted at Source) અને TCS (Tax Collected at Source)ને સ્પષ્ટ કરવા માટે 57 ટેબલ્સ જોડવામાં આવી છે. વર્તમાન કાયદામાં ફક્ત 18 ટેબલ્સ હતી. આથી કરદાતાઓને સરળતાથી એ સમજાશે કે કઈ સ્થિતિઓમાં ટેક્સ કપાશે અને કેટલી દર પર કપાશે.
કાનૂની વ્યાખ્યામાં ઘટાડો: નવા વિધેયકમાં 1,200 જોગવાઈઓ અને 900 સ્પષ્ટીકરણો હટાવવામાં આવ્યા છે. આથી કાનૂની જટિલતાઓ ઓછી થશે અને મુકદ્દમાબાજીના કેસોમાં પણ ઘટાડો થવાની આશા છે.
સંસદમાં રિપોર્ટ રજૂ થયા બાદ શું?
નવા ટેક્સ બિલ પર સમિતિનો રિપોર્ટ 21 જુલાઈએ લોકસભામાં રાખવામાં આવશે, જે સંસદના મોન્સૂન સત્રનો પહેલો દિવસ છે. આ સત્ર 21 જુલાઈથી શરૂ થઈને 21 ઓગસ્ટ 2025 સુધી ચાલશે. રિપોર્ટના આધાર પર હવે સંસદમાં આગળની કાર્યવાહી થશે, જેમાં ચર્ચા, સંશોધન અને પછી વિધેયકને પસાર કરવાનું શામેલ છે. જો આ બિલ બંને ગૃહોમાંથી પસાર થઈ જાય છે, તો 2026-27થી નવી ટેક્સ પ્રણાલી લાગુ થઈ શકે છે.
ટેક્સપેયર્સને શું થશે ફાયદો?
- ઓછી કલમો અને શબ્દોની સંખ્યાથી કાયદાને સમજવો સરળ થશે.
- વિવાદોની સંખ્યા ઘટશે અને મુકદ્દમાબાજીમાં રાહત મળશે.
- ટેક્સ યરની અવધારણાથી પેમેન્ટ અને ફાઈલિંગ પ્રોસેસમાં સ્પષ્ટતા આવશે.
- TDS અને TCSથી જોડાયેલા નિયમો વધુ પારદર્શક અને સ્પષ્ટ થશે.
