સુપ્રીમ કોર્ટે મહારાષ્ટ્રના જયકવાડી બંધ પર નવીકરણીય ઊર્જા યોજનાનો વિરોધ કરનાર એક NGO ને કડક ચેતવણી આપી છે. ન્યાયાધીશ સૂર્યકાંત અને ન્યાયાધીશ એન કોટીશ્વર સિંહની ખંડપીઠે જણાવ્યું કે દરેક યોજનાનો વિરોધ કરવો એ દેશના વિકાસમાં અવરોધ છે.
નવી દિલ્હી: સુપ્રીમ કોર્ટે મહારાષ્ટ્રના જયકવાડી બંધમાં નવીકરણીય ઊર્જા યોજનાનો વિરોધ કરવા બદલ એક બિન-સરકારી સંસ્થા (NGO) ને કડક ફટકાર લગાવી છે. કોર્ટે સવાલ ઉઠાવ્યો કે જો દરેક યોજનાનો વિરોધ કરવામાં આવશે, તો દેશ કેવી રીતે પ્રગતિ કરશે? જયકવાડી બંધ ક્ષેત્ર એક અનામત પક્ષી અભયારણ્ય અને પર્યાવરણ-સંવેદનશીલ ક્ષેત્ર તરીકે નામિત કરવામાં આવ્યું છે.
કોર્ટે એમ પણ જણાવ્યું કે નવીકરણીય ઊર્જા યોજનાઓનો ઉદ્દેશ પર્યાવરણને અનુકૂળ વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. આવામાં આવા વિરોધથી વિકાસ કાર્યોમાં અવરોધ ઊભો થઈ શકે છે.
NGOની પ્રામાણિકતા પર સવાલ
ખંડપીઠે NGO 'કાહાર સમાજ પંચ સમિતિ'ની પ્રામાણિકતા પર પણ સવાલ ઉઠાવ્યા અને પૂછ્યું કે આ સંસ્થાને કોણે ઉભી કરી અને કોણે ફંડિંગ કર્યું? કોર્ટે કહ્યું, 'શું ટેન્ડર મેળવવામાં નિષ્ફળ રહેલી કંપનીએ તમને નાણાં પૂરા પાડ્યા છે?' કોર્ટે આ કેસને 'તુચ્છ મુકદ્દમો' ગણાવ્યો અને કહ્યું કે આવી પ્રવૃત્તિઓ ફક્ત યોજનામાં અવરોધ ઉભા કરવાના ઉદ્દેશથી કરવામાં આવી રહી છે.
સૌર ઊર્જા યોજનાથી પણ વાંધો?
NGOએ દલીલ કરી કે જયકવાડી બંધ ક્ષેત્ર પર્યાવરણની દ્રષ્ટિએ સંવેદનશીલ છે અને 'તરતું સૌર ઊર્જા સંયંત્ર' ત્યાંની જૈવવિવિધતાને કાયમી નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ પર કોર્ટે કહ્યું, 'તમે એક પણ યોજનાને કામ કરવા દેતા નથી. જો દરેક યોજનાનો વિરોધ કરવામાં આવશે, તો દેશ કેવી રીતે પ્રગતિ કરશે?'
NGTએ સાચો નિર્ણય આપ્યો: સુપ્રીમ કોર્ટ
સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે રાષ્ટ્રીય ગ્રીન ટ્રિબ્યુનલ (NGT)એ આ યોજનાને મંજૂરી આપવામાં કોઈ ભૂલ કરી નથી. NGTએ કેન્દ્રીય પર્યાવરણ, વન અને આબોહવા પરિવર્તન મંત્રાલય પાસેથી જવાબ માંગીને સાચું પગલું ભર્યું. મંત્રાલયે સ્થિતિ સ્પષ્ટ કરતાં કહ્યું કે નવીકરણીય ઊર્જા અને ઇંધણનું ઉત્પાદન પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવતી પ્રવૃત્તિઓમાં સામેલ છે.
યોજનાને કેમ જરૂરી ગણાવવામાં આવી?
જયકવાડી બંધ પર 'તરતું સૌર ઊર્જા સંયંત્ર' સ્થાપિત કરવાની યોજના THDC ઈન્ડિયા લિમિટેડે બનાવી છે. આ યોજના રાજ્યના સંભાજીનગર જિલ્લાના પૈઠણ તાલુકામાં ગોદાવરી નદી પર સ્થિત છે. મહારાષ્ટ્ર સરકાર અને વિદ્યુત મંત્રાલયે આ યોજનાને રાજ્યની ઊર્જા જરૂરિયાતો માટે મહત્વપૂર્ણ ગણાવી છે.
દેશના વિકાસમાં અવરોધ કેમ?
સુપ્રીમ કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે વિકાસ કાર્યોમાં સતત અવરોધ ઉભા કરવા એ યોગ્ય નથી. કોર્ટે કહ્યું કે જો દરેક યોજનાનો વિરોધ કરવામાં આવશે, તો દેશ કેવી રીતે આગળ વધશે? અદાલતે કહ્યું કે યોજનાઓને રોકવાથી માત્ર ઊર્જા સંકટ જ ગંભીર નહીં બને, પરંતુ પર્યાવરણ સંરક્ષણના નામે વિકાસ કાર્યો પણ અટકી જશે.
અંતે સુપ્રીમ કોર્ટે NGOની અરજી ફગાવી દેતા કહ્યું કે NGTના નિર્ણયમાં દખલ કરવાનું કોઈ કારણ નથી. કોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે મુકદ્દમોનો દુરુપયોગ ન થવો જોઈએ, ખાસ કરીને જ્યારે યોજનાઓનો ઉદ્દેશ જનહિતમાં હોય.
