અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે બુધવારે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લેતાં, વિશ્વના મોટાભાગના દેશો પર લાગુ કરાયેલા આયાત શુલ્ક (ટેરિફ)ને ૯૦ દિવસ માટે અસ્થાયી રૂપે રોકવાની જાહેરાત કરી છે. આ પગલાને વૈશ્વિક વ્યાપારને રાહત આપવાના દિશામાં જોવામાં આવી રહ્યું છે.
ટેરિફ યોજના: અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે બુધવારે વૈશ્વિક વ્યાપાર નીતિમાં મોટો ફેરફાર કરતાં, ચીન સિવાયના મોટાભાગના દેશો માટે આયાત શુલ્ક (ટેરિફ) પર ૯૦ દિવસની અસ્થાયી છૂટની જાહેરાત કરી છે. આ નિર્ણય મુજબ, ભારત સહિત ૭૫ થી વધુ દેશોને હાલમાં ભારે ટેરિફથી રાહત મળી છે, જ્યારે ચીન પર ટેરિફનો દર વધારીને ૧૨૫% સુધી કરવામાં આવ્યો છે.
ભારતને મળી ટેરિફ રાહત
ભારત માટે આ નિર્ણય ખાસ કરીને રાહતરૂપ છે, કારણ કે તાજેતરમાં ટ્રમ્પ પ્રશાસને ભારતીય ઉત્પાદનો પર ૨૬% સુધીનું ટેરિફ લગાવ્યું હતું, જેના કારણે સ્થાનિક બજાર પર દબાણ વધ્યું હતું. હવે ૯૦ દિવસની આ મુદતને કારણે ભારત-અમેરિકા વ્યાપારિક સંબંધોમાં ફરી ગરમાવો આવી શકે છે. ભારતના વિદેશ મંત્રાલયે પણ સંકેત આપ્યા છે કે બંને દેશો વચ્ચે વ્યાપાર કરાર પર વાટાઘાટો ઝડપથી આગળ વધી રહી છે અને ટૂંક સમયમાં કોઈ મોટી જાહેરાત શક્ય છે.
ચીન પર ટ્રમ્પનો કઠોર વલણ
ચીનને આ ટેરિફ રાહતમાંથી સંપૂર્ણપણે બાકાત રાખવામાં આવ્યું છે. ટ્રમ્પે ચીન પર તાત્કાલિક અસરથી ૧૨૫% ટેરિફ લાગુ કરવાનો આદેશ જાહેર કર્યો છે, જે પહેલા ૧૦૪% હતો. આ નિર્ણયને અમેરિકાની ‘ફેર ટ્રેડ’ નીતિ હેઠળ જણાવવામાં આવ્યું છે. ટ્રમ્પે પોતાના નિવેદનમાં કહ્યું, "ચીને આંતરરાષ્ટ્રીય વ્યાપાર નિયમોનું સતત ઉલ્લંઘન કર્યું છે. હવે સમય આવી ગયો છે કે તેમણે તેની કિંમત ચૂકવવી પડશે."
અમેરિકી બજારોમાં ભારે ઉછાળો
ટેરિફ પર અસ્થાયી બ્રેકની જાહેરાત બાદ અમેરિકી શેર બજારોમાં જબરદસ્ત તેજી જોવા મળી. ડાઉ જોન્સ ઈન્ડેક્સ લગભગ ૨,૫૦૦ પોઈન્ટનો ઉછાળો મારીને ૪૦,૦૪૮.૫૯ પર બંધ રહ્યો, જે તાજેતરના વર્ષોની સૌથી મોટી તેજીમાંની એક છે. નાસ્ડેકમાં ૧૨.૨% ની ઐતિહાસિક તેજી નોંધાઈ, જ્યારે એસ એન્ડ પી ૫૦૦ લગભગ ૬% ઉછળીને ૫,૨૮૧.૪૪ પર પહોંચી ગયો. આ તેજીથી રોકાણકારોનો આત્મવિશ્વાસ પણ મજબૂત થયો છે.
ટેરિફ રોકવા પાછળનું મુખ્ય કારણ
આ અચાનક નિર્ણયની પૃષ્ઠભૂમિમાં અમેરિકાના બોન્ડ માર્કેટમાં ઘટાડો અને વધતા આર્થિક તણાવને મુખ્ય કારણ માનવામાં આવી રહ્યું છે. સીએનએનની રિપોર્ટ મુજબ, અમેરિકી ટ્રેઝરી સેક્રેટરી સ્કોટ બેસેન્ટે ટ્રમ્પને ચેતવણી આપી હતી કે ટેરિફનું દબાણ અમેરિકી અર્થતંત્રને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. ત્યારબાદ ટ્રમ્પે આ નિર્ણય તાત્કાલિક અસરથી લાગુ કરી દીધો.
નિષ્ણાતોનું માનવું છે કે ટ્રમ્પનો આ વલણ આગામી રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને લેવામાં આવ્યો હોઈ શકે છે. તેઓ ચીન સામે કઠોર વલણ જાળવી રાખીને બાકીના દેશો સાથે સહયોગનો સંકેત આપવા માગે છે જેથી અમેરિકાની વૈશ્વિક વ્યાપારિક સ્થિતિ મજબૂત રહે અને સ્થાનિક આર્થિક દબાણને પણ નિયંત્રિત કરી શકાય.
