કેન્દ્ર સરકારે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમ (UPS) ને લઈને એક મહત્વપૂર્ણ જાહેરાત કરી છે. હવે આ સ્કીમને પસંદ કરનારા સરકારી કર્મચારીઓને પણ એ જ ટેક્સ છૂટ મળશે, જે રાષ્ટ્રીય પેન્શન પ્રણાલી (NPS) હેઠળ આપવામાં આવે છે. સરકારનો આ નિર્ણય એ કર્મચારીઓ માટે મોટી રાહત છે જે NPS ની હાલની માળખા હેઠળ UPS નો વિકલ્પ પસંદ કરે છે.
NPS હેઠળ વિકલ્પ તરીકે લાગુ છે UPS
વિત્ત મંત્રાલયે પોતાના અધિકૃત નિવેદનમાં કહ્યું છે કે UPS, NPS ની હાલની વ્યવસ્થાની અંદર એક વૈકલ્પિક યોજના તરીકે રજૂ કરવામાં આવી હતી. 1 એપ્રિલ 2025થી કેન્દ્ર સરકારની સિવિલ સેવાઓમાં સામેલ થનારા કર્મચારીઓને આ વિકલ્પ આપવામાં આવ્યો છે કે તેઓ ઈચ્છે તો NPS હેઠળ જ UPS ને પસંદ કરી શકે છે.
આ સ્કીમના લાગુ થવાથી પહેલાં, કેન્દ્ર સરકારે 24 ઓગસ્ટ 2024ના રોજ પ્રધાનમંત્રી નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં થયેલી કેબિનેટ બેઠકમાં UPS ને મંજૂરી આપી હતી. ત્યાર બાદ 24 જાન્યુઆરી 2025ના રોજ વિત્ત મંત્રાલયે તેની અધિસૂચના જાહેર કરી અને પછી 19 માર્ચ 2025ના રોજ પેન્શન ફંડ રેગ્યુલેટરી એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓથોરિટી (PFRDA) એ તેની સાથે જોડાયેલા નિયમો અધિસૂચિત કર્યા.
23 લાખથી વધારે કર્મચારીઓ લઈ શકશે લાભ
UPS નો ફાયદો લગભગ 23 લાખ કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓને મળી શકે છે જે આ યોજનાના દાયરામાં આવે છે. આ બધા એ કર્મચારીઓ છે જે જૂની પેન્શન યોજના (OPS) ના સ્થાને લાગુ કરવામાં આવેલી NPS પ્રણાલી અંતર્ગત નોકરીમાં આવ્યા છે. હવે તેમને NPS ની સાથે-સાથે UPS પસંદ કરવાનો મોકો મળશે અને આ વિકલ્પ પર એ જ ટેક્સ લાભ મળશે, જે NPS પર લાગુ થાય છે.
ટેક્સ છૂટ સાથે જોડાયેલો નિર્ણય શા માટે મહત્વનો છે
સરકાર દ્વારા UPS પર NPS જેવા ટેક્સ બેનિફિટ લાગુ કરવાનો નિર્ણય એટલા માટે મહત્વપૂર્ણ છે કારણ કે તેનાથી કર્મચારીઓને નિવૃત્તિ બાદ આર્થિક સુરક્ષા અને સારી યોજના બનાવવાનો અવસર મળશે. આ સ્કીમ પારદર્શક, લવચીક અને ટેક્સ-કુશળ માનવામાં આવી રહી છે.
સરકારના મત મુજબ, આ પગલું એ કર્મચારીઓને પ્રોત્સાહન આપશે જે NPS ના હાલના માળખાની અંદર જ એક વધારે સુરક્ષિત અને સ્થિર વિકલ્પની શોધમાં છે. સાથે જ તેનાથી કર્મચારીઓ વચ્ચે વિશ્વાસ પણ વધશે કે તેમની નિવૃત્તિ બાદની જરૂરિયાતો પૂરી થઈ શકશે.
UPS શું છે અને તે NPS થી કેવી રીતે અલગ છે
UPS એટલે કે યુનિફાઇડ પેન્શન સ્કીમને NPS હેઠળ જ એક વૈકલ્પિક વ્યવસ્થાના રૂપમાં લાગુ કરવામાં આવી છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય કર્મચારીઓને એક સંગઠિત, સ્થિર અને સરળ પેન્શન પ્રણાલી ઉપલબ્ધ કરાવવાનો છે, જેમાં રોકાણ પર સ્થિર રિટર્નની અપેક્ષા રાખી શકાય.
જ્યાં NPS સંપૂર્ણ રીતે માર્કેટ સાથે જોડાયેલી યોજના છે, ત્યાં UPS માં અમુક હદ સુધી સ્થિર અને સુનિશ્ચિત રિટર્નનું મોડેલ શામેલ કરવામાં આવ્યું છે. જોકે, UPS સંપૂર્ણપણે NPS થી બહાર નથી, પરંતુ તેના જ માળખામાં રહીને તેને સંચાલિત કરવામાં આવશે.
ક્યારથી લાગુ થશે અને કોને મળશે વિકલ્પ
સરકારના અનુસાર, 1 એપ્રિલ 2025થી કેન્દ્ર સરકારની નવી સિવિલ સેવાઓમાં ભરતી થનારા તમામ કર્મચારીઓને આ વિકલ્પ આપવામાં આવશે કે તેઓ NPS અથવા UPS માંથી કોઈ એકને પસંદ કરી શકે. આની સાથે જ NPS હેઠળ પહેલાંથી કાર્યરત કર્મચારીઓને પણ એક વારનો અવસર મળશે કે તેઓ UPS ની પસંદગી કરે.
જૂની પેન્શન યોજના પછી નવી વ્યવસ્થાની તૈયારી
જાન્યુઆરી 2004માં જૂની પેન્શન યોજના (OPS) ને બંધ કરી દેવામાં આવી હતી. ત્યાર બાદ NPS ને લાગુ કરવામાં આવી, જેમાં કર્મચારીઓને તેમની નિવૃત્તિ માટે માર્કેટ આધારિત પેન્શન તૈયાર કરવાની જવાબદારી આપવામાં આવી. જોકે, સમયની સાથે તેમાં ઘણા સુધારા થયા અને હવે સરકારે એક નવો વિકલ્પ UPS રજૂ કર્યો છે જે કર્મચારીઓને એક વધારે સ્થિર અને ભરોસાપાત્ર પેન્શન પ્રણાલી આપી શકે છે.
UPS નો મકસદ અને સરકારનો ઉદ્દેશ્ય
સરકારનો ઉદ્દેશ્ય આ નવી સ્કીમના દ્વારા કર્મચારીઓના નિવૃત્તિ ફંડને સુરક્ષિત અને ટકાવવા યોગ્ય બનાવવાનો છે. વિત્ત મંત્રાલયે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે UPS ને ટેક્સ સ્ટ્રક્ચરના દાયરામાં લાવવાથી આ યોજના પારદર્શક અને આકર્ષક બનશે, જેનાથી વધારેમાં વધારે કર્મચારીઓ તેને અપનાવવા માંગશે.
સરકારનું માનવું છે કે એક સમાન ટેક્સ છૂટથી કર્મચારીઓ NPS અને UPS ની વચ્ચે સ્વતંત્ર રીતે યોગ્ય પસંદગી કરી શકશે અને તેમને નિવૃત્તિની સારી યોજના બનાવવામાં મદદ મળશે.
