અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પને કોર્ટમાંથી વધુ એક ફટકો પડ્યો છે. ટેરિફને ગેરકાનૂની ઠેરવ્યા બાદ હવે કોર્ટે તેમના ફાસ્ટ ટ્રેક ડિપોર્ટેશન (દેશનિકાલ)ના નિર્ણયની પણ આલોચના કરી છે.
વોશિંગ્ટન: અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ (Donald Trump) ને ફરી એકવાર કોર્ટમાંથી મોટો ફટકો લાગ્યો છે. વોશિંગ્ટન ડીસીની ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટે તેમની વિવાદાસ્પદ ફાસ્ટ-ટ્રેક ડિપોર્ટેશન પોલિસી (Fast Track Deportation Policy) ને ગેરબંધારણીય ઠેરવીને તેને પ્રવાસીઓના અધિકારોનું હનન ગણાવ્યું છે. કોર્ટે સ્પષ્ટ કહ્યું કે યોગ્ય પ્રક્રિયા વિના લોકોને અટકાયતમાં લઈને દેશમાંથી બહાર કાઢવા એ લોકશાહી મૂલ્યો અને માનવીય અધિકારોની વિરુદ્ધ છે.
આ નિર્ણય એવા સમયે આવ્યો છે જ્યારે થોડા દિવસ પહેલા જ ફેડરલ કોર્ટે ટ્રમ્પ પ્રશાસન દ્વારા લગાવવામાં આવેલા ટેરિફ (Tariffs) ને પણ ગેરકાનૂની ગણાવ્યો હતો. સતત મળી રહેલા આ નિર્ણયોએ ટ્રમ્પની નીતિઓ અને તેમના કાયદાકીય આધાર પર ઊંડો પ્રહાર કર્યો છે.
શું છે મામલો?
ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટના જજ જિયા કોબ (Jia Cobb) એ તેમના નિર્ણયમાં કહ્યું કે ટ્રમ્પ પ્રશાસને જાન્યુઆરી 2025 થી પ્રવાસીઓ વિરુદ્ધ આક્રમક અભિયાન શરૂ કર્યું હતું. આ અંતર્ગત એવા લોકોને ગમે ત્યાંથી ધરપકડ કરવામાં આવી રહી હતી જેમની પાસે અમેરિકી નાગરિકતા (US Citizenship) ના કાગળો નથી અને તે સાબિત કરવાનો પણ પુરાવો નથી કે તેઓ ઓછામાં ઓછા બે વર્ષથી અમેરિકામાં રહેતા છે.
જજ મુજબ, પહેલા પણ અમેરિકામાં પ્રવાસીઓની ઓળખ કરીને તેમને દેશનિકાલ કરવામાં આવતા રહ્યા છે, પરંતુ આ વખતે પ્રક્રિયાને ખૂબ જ ઝડપી અને કઠોર બનાવવામાં આવી હતી. કોર્ટે ટિપ્પણી કરતા કહ્યું કે “દરેક પરિસ્થિતિમાં દેશનિકાલ પર ભાર મૂકવો યોગ્ય નથી. દરેક વ્યક્તિને નિષ્પક્ષ સુનાવણી અને પોતાના પક્ષને રજૂ કરવાનો અધિકાર મળવો જોઈએ.”
ટ્રમ્પ પ્રશાસનની પ્રતિક્રિયા
આ નિર્ણયથી ટ્રમ્પ પ્રશાસન હચમચી ગયું છે અને તેણે તાત્કાલિક કોર્ટમાં રોક લગાવવાની અપીલ કરી છે. પ્રશાસનનું કહેવું છે કે આ નિર્ણય અમેરિકી સુરક્ષા અને કાયદો-વ્યવસ્થા માટે ખતરો બની શકે છે. વ્હાઇટ હાઉસે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે તે આ મામલાને સુપ્રીમ કોર્ટ (US Supreme Court) સુધી લઈ જશે. જોકે, ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટે રોક લગાવવાની માંગને ફગાવી દીધી છે.
પહેલા પણ મળ્યો ફટકો – ટેરિફ ગેરકાનૂની
આ પહેલીવાર નથી જ્યારે ટ્રમ્પની નીતિઓને કોર્ટે ફગાવી હોય. હાલમાં જ અમેરિકાની એક ફેડરલ કોર્ટે તેમના દ્વારા લગાવવામાં આવેલા ટેરિફ (Import Tariffs) ને પણ ગેરકાનૂની ઠેરવ્યા હતા. કોર્ટે માત્ર ટેરિફ હટાવવાનો આદેશ જ નથી આપ્યો, પરંતુ સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરવા માટે ટ્રમ્પ પ્રશાસનને 14 ઓક્ટોબર સુધીનો સમય પણ આપ્યો છે.
આ નિર્ણય અમેરિકી વેપાર જગત અને વૈશ્વિક બજારો માટે પણ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવી રહ્યો છે, કારણ કે ટ્રમ્પની ટેરિફ નીતિને કારણે આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર પર ભારે અસર પડી હતી. અમેરિકા અને દુનિયાભરના હ્યુમન રાઇટ્સ ગ્રુપ્સ (Human Rights Groups) એ આ નિર્ણયનું સ્વાગત કર્યું છે. તેમનું કહેવું છે કે આ પગલું એવા લાખો પ્રવાસીઓ માટે રાહત લઈને આવ્યું છે, જેમને સુનાવણી અને કાયદાકીય પ્રક્રિયા વિના દેશમાંથી બહાર કાઢવામાં આવી રહ્યા હતા.
