हिंदू धर्मात भगवान श्रीराम हे भगवान विष्णूंच्या 10 अवतारांपैकी सातवे अवतार होते. रामायण आपल्याला भगवान श्रीरामांबद्दल विस्तृत माहिती देते. त्यांना मर्यादा पुरुषोत्तम म्हणून ओळखले जाते. हिंदू धर्मात भगवान श्रीराम अत्यंत पूजनीय आहेत. युगांची संकल्पना पुराणांमध्ये आणि ज्योतिषशास्त्रात तीन प्रकारांनी आढळते. पहिला, जिथे एक युग लाखो वर्षे चालते, दुसरा, जिथे एक युग 5 वर्षे चालते आणि तिसरा, जिथे एक युग 1250 वर्षे चालते. तिन्ही युगांच्या संकल्पना समजून घेतल्यानंतर, आपण आधुनिक युगात केलेल्या संशोधनावर विचार करूया. या संशोधनानुसार भगवान रामांचा जन्म कधी झाला होता, ते जाणून घेऊया.
लाखो वर्षांच्या युगाची संकल्पना:
पुराणांनुसार, भगवान श्रीरामांचा जन्म त्रेतायुग आणि द्वापरयुगाच्या मधल्या संक्रमण काळात झाला होता. सतयुग सुमारे 17,28,000 वर्षे, त्रेतायुग सुमारे 12,96,000 वर्षे, द्वापरयुग सुमारे 8,64,000 वर्षे आणि कलियुग सुमारे 4,32,000 वर्षे चालते. कलियुगाची सुरुवात 3102 ईसा पूर्व मध्ये झाली होती. याचा अर्थ असा की कलियुगाच्या आरंभापासून 3102 + 2022 = 5124 वर्षे झाली आहेत.
उपरोक्त अंदाजानुसार, भगवान श्रीरामांचा जन्म 8,69,124 वर्षांपूर्वी झाला होता, म्हणजेच भगवान श्रीरामांच्या जन्माला 8,69,124 वर्षे झाली आहेत. असे म्हटले जाते की ते 11,000 वर्षे जगले. पारंपरिक मान्यतेनुसार, द्वापर युगाची 8,64,000 वर्षे, रामाचे अस्तित्व 11,000 वर्षे आणि द्वापर युगाच्या समाप्तीची 5,124 वर्षे, एकूण 8,80,111 वर्षे झाली आहेत. म्हणून, पारंपरिकरित्या भगवान रामांचा जन्म सुमारे 8,80,111 वर्षांपूर्वी मानला जातो.
5 वर्षांच्या युगाची कल्पना:
भारतीय ज्योतिषशास्त्रज्ञांनी वेळेची संकल्पना सूर्याभोवती पृथ्वीच्या कक्षेशी जोडलेली नाही. त्यांनी संपूर्ण आकाशगंगेत पृथ्वीची परिक्रमा पूर्ण करून पुढील वेळेची गणना वर्षांमध्ये केली आहे. एका वर्षाला 'संवत्सर' म्हणतात. 1 वर्षामध्ये 5 वर्षे असतात. संवत्सर, परिवत्सर, इद्वत्सर, अनुवत्सर आणि युगवत्सर हे पंचवार्षिक युग आहेत.
बृहस्पतीच्या गतीनुसार, 60 वर्षांमध्ये 12 युगे होतात आणि प्रत्येक युगात 5 वर्षे असतात. 12 युगांची नावे आहेत - प्रजापती, धाता, वृष, व्यय, खर, दुर्मुख, प्लव, परभव, रोधकृत, अनला, दुर्मती आणि क्षय. प्रत्येक पाच वर्षांच्या पहिल्या वर्षाला संवत्सर म्हणतात. दुसरे परिवत्सर, तिसरे इद्वत्सर, चौथे अनुवत्सर आणि पाचवे युगवत्सर असते. या गणनेनुसार, 5121 ईसा पूर्व कलियुगाच्या सुरुवातीपासून आतापर्यंत अनेक युगे उलटून गेली आहेत.
1250 वर्षांचे एक युग:
एका पौराणिक मान्यतेनुसार, प्रत्येक युगाचा कालावधी 1250 वर्षे मानला जातो. अशा प्रकारे, चार युगांचे एक चक्र 5000 वर्षांमध्ये पूर्ण होते. या अंदाजानुसार, द्वापर आणि कलियुग सुरू होऊन 2500 वर्षे झाली आहेत. याचा अर्थ असा की भगवान रामांचा जन्म 2500 वर्षांपूर्वी झाला होता. जर आपण असे मानले की हे चार युगांचे तिसरे चक्र आहे, तर भगवान रामांचा जन्म सुमारे 5000 वर्षांपूर्वी झाला असावा.
आपण ही धारणा का स्वीकारत नाही?
सर्वात पहिले म्हणजे युगाचा कालावधी स्पष्ट नाही. दुसरे म्हणजे, भगवान श्रीरामांच्या वंशावळीनुसार गणना केल्यास, त्यांचे वय लाखो वर्षांमध्ये नसून हजारो वर्षांमध्ये आहे. जसे की भगवान रामांनंतर त्यांचे पुत्र लव आणि कुश यांचा जन्म झाला आणि त्यानंतर त्यांच्या वंशजांमध्ये महाभारताच्या काळात शल्यचा जन्म झाला. एका अभ्यासानुसार, कुशच्या 50 व्या पिढीत शल्यचा जन्म झाला, ज्याने महाभारत युद्धात कौरवांकडून युद्ध केले होते. शल्य व्यतिरिक्त, त्यांच्या नंतर आणखी अनेक लोक जन्माला आले, जसे की भटक्क्षय, उरुक्षय, बत्सद्रुह, प्रतिव्योम, दिवाकर, सहदेव, ध्रुवाश्च, भानुरथ, प्रतीताश्व, सुप्रतीप, मरुदेव, सुनक्षत्र, किन्नराश्रव, अंतरिक्ष, सुषेण, सुमित्र, बृहद्रथ, धर्म, कृतज्जय, व्रत, रंजय, संजय, शाक्य, शुद्धोधन, सिद्धार्थ, राहुल, प्रसेनजित, क्षुद्रक, कुलक, सुरथ आणि सुमित्र.
सिसोदिया, कुशवाह (कछवा), मौर्य, शाक्य, बैछला (बैसला) आणि गहलोत (गोहिल) वंश, जे सध्या राजपूत वंश आहेत, हे सर्व भगवान श्रीरामांचे वंशज आहेत. जयपूर राजघराण्याच्या राणी पद्मिनी आणि त्यांचे कुटुंबही भगवान रामाचे पुत्र कुश यांचे वंशज आहेत. राणी पद्मिनी यांनी एका इंग्रजी वाहिनीला दिलेल्या मुलाखतीत सांगितले की, त्यांचे पती भवानी सिंह हे कुशचे 309 वे वंशज होते. आता जर आपण असे मानले की तीन पिढ्यांचा जीवनकाळ सुमारे 100 वर्षांमध्ये पूर्ण होतो, तर आपण या 309 व्या पिढीच्या आधारावर अंदाज लावू शकता.
भगवान श्रीरामांचा जन्म कधी झाला?
आधुनिक संशोधनावर आधारित असलेली धारणा उपरोक्त धारणेपेक्षा अधिक अचूक वाटते. हे संशोधन रामायणात वर्णन केलेल्या खगोलीय स्थिती आणि देशभरात विखुरलेल्या पुराव्यांवर आधारित आहे. पुराव्यांचे हे तुकडे कार्बन डेटिंग वापरून जुळवले गेले आहेत. या संशोधनानुसार, भगवान रामांचा जन्म 10 जानेवारी 5114 ईसा पूर्व, दुपारी 12:25 वाजता झाला होता, तर रामनवमी चैत्र महिन्यात (मार्च) नवव्या दिवशी साजरी केली जाते. एका अन्य संशोधनात असे दिसून आले आहे की भगवान रामांचा जन्म 4 डिसेंबर 7323 ईसा पूर्व म्हणजेच सुमारे 9339 वर्षांपूर्वी झाला होता. रामांच्या जन्मावर अनेक अभ्यास झाले आहेत, पण सर्वात अचूक संशोधन प्रोफेसर टोबियास यांनी केले होते.
वाल्मिकींच्या अनुसार, भगवान श्रीरामांचा जन्म चैत्र महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या नवमी तिथीला आणि पुनर्वसु नक्षत्रात झाला होता, जेव्हा पाच ग्रह त्यांच्या उच्च स्थितीत होते. त्यानुसार, सूर्य मेष राशीत 10 अंशांवर, मंगळ मकर राशीत 28 अंशांवर, गुरू कर्क राशीत 5 अंशांवर, शुक्र मीन राशीत 27 अंशांवर आणि शनि तूळ राशीत 20 अंशांवर होता.
```
