देशभरातील सरकारी व खाजगी शाळांमध्ये 'भारतीय भाषा उन्हाळी शिबीर' आयोजित केले जाणार आहे. यात मुलांना मातृभाषेबरोबरच एक किंवा दोन इतर भारतीय भाषा आकर्षक क्रियाकलापांच्या माध्यमातून शिकवण्यात येतील.
नवी दिल्ली: भारताच्या भाषिक विविधतेला चालना देण्यासाठी केंद्रीय शिक्षण मंत्रालयाने एक अनोखी योजना आखली आहे. आता या उन्हाळ्याच्या सुट्ट्यांत देशभरातील सर्व सरकारी आणि खाजगी शाळांमध्ये 'भारतीय भाषा उन्हाळी शिबीर' आयोजित केले जाणार आहे. या उन्हाळी शिबिरामध्ये विद्यार्थ्यांना केवळ त्यांची मातृभाषाच नव्हे तर एक किंवा दोन इतर भारतीय भाषा देखील शिकवण्यात येतील.
काय आहे 'भारतीय भाषा उन्हाळी शिबीर'?
'भारतीय भाषा उन्हाळी शिबीर' हा एक आठवड्याचा विशेष कार्यक्रम असेल ज्यामध्ये विद्यार्थ्यांना भारतीय भाषांशी जोडले जाईल. हे शिबीर खेळ, सांस्कृतिक क्रियाकलाप आणि संवादात्मक पद्धतीने विद्यार्थ्यांना भाषा शिकवेल, ज्यामुळे भाषा शिकणे हे एक रोमांचक अनुभव बनेल. हे उन्हाळी शिबीर राष्ट्रीय शिक्षण धोरण (NEP) अंतर्गत त्रिभाषा सूत्राला चालना देण्याच्या उद्देशाने सुरू करण्यात आले आहे.
प्रत्येक दिवशी ४ तासांची वर्ग, शेवटच्या दिवशी मिळेल प्रमाणपत्र
या एका आठवड्याच्या शिबिराच्या दरम्यान दररोज चार तासांच्या क्रियाकलापांचे आयोजन केले जाईल, ज्यामध्ये एकूण २८ तासांचे प्रशिक्षण मिळेल. शिबिराच्या शेवटी विद्यार्थ्यांना एक प्रमाणपत्र देखील दिले जाईल, जे त्यांच्या सहभाग आणि भाषा शिकण्याच्या कामगिरीचे दर्शन देईल.
केंद्रीय मंत्री धर्मेंद्र प्रधान यांनी केली सुरुवात
या उन्हाळी शिबिराची अधिकृत सुरुवात केंद्रीय शिक्षणमंत्री धर्मेंद्र प्रधान यांनी केली. त्यांनी सांगितले की, भाषा ही राजकारणाचे माध्यम नव्हे तर एकतेचे सेतू असावी. धर्मेंद्र प्रधान यांनी ही योजना बिहारच्या जिया कुमारीला समर्पित केली, तिने तमिळनाडूमध्ये राहून तमिळ भाषेत बारावीची परीक्षा दिली आणि १०० पैकी ९३ गुण मिळवले. त्यांनी म्हटले, "आम्हाला हे हवे आहे की देशातील मुले एकापेक्षा जास्त भारतीय भाषा शिकतील, जेणेकरून ते कुठेही काम करू शकतील आणि प्रत्येक राज्याशी जुळवून घेऊ शकतील."
१४.५ लाख शाळांमध्ये होईल आयोजन
या शिबिराचे आयोजन देशातील १४.५ लाख शाळांमध्ये केले जाईल, ज्यामुळे २५ कोटींहून अधिक विद्यार्थ्यांना आणि ९८ लाख शिक्षकांना लाभ मिळेल. या प्रयत्नाचा उद्देश भाषा द्वारे राष्ट्रीय एकता आणि परस्पर समज वाढवणे हा आहे.
धर्मेंद्र प्रधान यांनी म्हटले की, भारताची विविधता ही त्याची ताकद आहे. त्यांनी या प्रसंगी हे देखील सांगितले की शिक्षकांना देखील वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये जाण्याची संधी मिळते, ज्यामुळे बहुभाषिक होणे त्यांच्यासाठी फायदेशीर ठरते.
AI आणि Machine Learning ची देखील अभ्यासक्रमात सुरुवात करण्याचे निर्देश
भाषेबरोबरच शिक्षण मंत्रालयाने तंत्रज्ञानाच्या शिक्षणाचाही प्रसार करण्याच्या दिशेने पाऊल उचलले आहे. प्रधान यांनी केंद्रीय विद्यालय आणि नवोदय विद्यालय संघटनेला सूचना दिल्या आहेत की, याच शैक्षणिक वर्षापासून विद्यार्थ्यांना AI (कृत्रिम बुद्धिमत्ता) आणि Machine Learning (ML) ची अभ्यासक्रमात सुरुवात करावी. यासाठी अभ्यासक्रम भारतीय भाषांमध्ये तयार करण्याचेही निर्देश दिले आहेत.
विद्यार्थ्यांना ऐतिहासिक वारशाच्या कहाण्या शिकवल्या जातील
या उपक्रमाबरोबरच आता विद्यार्थ्यांना श्रीराम मंदिर, काशी विश्वनाथ कॉरिडॉर, नवीन संसद भवन, बाबासाहेब आंबेडकर यांचे स्मारक अशा ऐतिहासिक प्रकल्पांची माहिती त्यांच्या स्वतःच्या भाषेत मिळेल. NCERT द्वारे तयार केलेल्या २६ भाषांमधील भाषिक प्रवेशिका आणि लर्निंग मॉड्यूल विद्यार्थ्यांना भारताच्या समृद्ध वारशाशी परिचित करून देतील.
