छत्तीसगडमधील नक्षलग्रस्त जिल्हा, बिजापूरमध्ये पुन्हा एकदा नक्षलवाद्यांनी सुरक्षा दलांना लक्ष्य केले आहे. मंगळवारी सायंकाळी मुरदंडा आणि तिमापूर दरम्यान सुरू असलेल्या शोध मोहिमेदरम्यान IED स्फोट आणि गोळीबारात केंद्रीय राखीव पोलीस दलाचे (CRPF) दोन जवान जखमी झाले. दोन्ही जखमी जवानांना तातडीने उपचारासाठी रायपूरला नेण्यात आले, तेथे त्यांची प्रकृती सध्या स्थिर आहे.
हा हल्ला त्यावेळी झाला, जेव्हा CRPF च्या 229 व्या बटालियनचे जवान रोड सुरक्षा ऑपरेशन (RSO) वर होते. अधिकाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, ही नक्षलवाद्यांची जुनी रणनीती आहे, ज्यामध्ये ते जंगले आणि कच्च्या रस्त्यांवर आधीच IED लावून सुरक्षा दलांना लक्ष्य करतात. अशा घटना केवळ सुरक्षा दलांसाठीच धोकादायक नाहीत, तर संपूर्ण क्षेत्रात अस्थिरता पसरवण्याचा प्रयत्नही मानल्या जातात.
कसा झाला हल्ला
मंगळवारी बिजापूरच्या आवापल्ली पोलीस स्टेशनच्या हद्दीत तिमापूर-मुरदंडा मार्गावर हा हल्ला झाला. CRPF चे जवान रोड क्लीअरन्स ड्यूटीवर तैनात होते, त्याचवेळी एक शक्तिशाली IED स्फोट झाला. हा स्फोट नक्षलवाद्यांनी जंगलाच्या मार्गावर आधीच पेरला होता. स्फोटानंतर लगेचच परिसरात गोळीबारही सुरू झाला.
प्राथमिक तपासात असे समोर आले आहे की, IED माती आणि झाडांच्या खाली लपवून ठेवण्यात आला होता, जो नक्षलवाद्यांच्या जुन्या आणि घातक रणनीतीचा भाग आहे. स्फोटात जखमी झालेल्या जवानांना प्रथमोपचारानंतर बिजापूर रुग्णालयातून रायपूरमधील मोठ्या रुग्णालयात हलवण्यात आले. सध्या त्यांची प्रकृती स्थिर असून डॉक्टरांच्या देखरेखेखाली उपचार सुरू आहेत.
सरकार आणि प्रशासनाची प्रतिक्रिया
राज्याचे उपमुख्यमंत्री विजय शर्मा यांनी या हल्ल्याचा निषेध करत म्हटले आहे की, नक्षलवाद्यांचे हे कृत्य त्यांची निराशा दर्शवते. ते म्हणाले की, सरकार आणि सुरक्षा दल एकत्रितपणे नक्षलवाद्यांविरुद्ध सतत मोहीम चालवत आहेत आणि अशा हल्ल्यांनी त्यांचे मनोधैर्य खचणार नाही.
केंद्रीय गृहमंत्री अमित शाह यांनीही यापूर्वी म्हटले आहे की, सरकारचे लक्ष्य 2026 पर्यंत छत्तीसगडला नक्षलमुक्त करणे आहे. तसेच, मुख्यमंत्री विष्णु देव साय यांनीही या हल्ल्याबद्दल दुःख व्यक्त केले आणि सांगितले की, सरकार नक्षलग्रस्त भागात रस्ते, वीज, पाणी यासारख्या सुविधा जलद गतीने पोहोचवण्यासाठी कटिबद्ध आहे. आत्मसमर्पण करणाऱ्या नक्षलवाद्यांसाठी पुनर्वसन धोरण प्रभावीपणे राबवले जात आहे, जेणेकरून ते समाजाच्या मुख्य प्रवाहात परत येऊ शकतील, असेही त्यांनी सांगितले.
शोध मोहीम तीव्र
IED हल्ल्यानंतर, संपूर्ण क्षेत्रात सुरक्षा दलांची सक्रियता वाढवण्यात आली आहे. मुरदंडा, तिमापूर आणि आसपासच्या जंगलांमध्ये अतिरिक्त दलाची तैनाती करण्यात आली आहे. सुरक्षा यंत्रणा जंगलात लपलेल्या संभाव्य नक्षलवादी ठिकाणांचा शोध घेत आहेत.
पोलीस सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सुरक्षा दलांच्या सततच्या कारवाईमुळे नक्षलवादी दबावाखाली आहेत आणि आता ते लपून हल्ले करण्याची रणनीती स्वीकारत आहेत. याच कारणामुळे ते आधीच पेरलेल्या स्फोटकांचा आणि अचानक गोळीबाराचा आधार घेत आहेत. सध्या संपूर्ण क्षेत्रात हाय अलर्ट घोषित करण्यात आला असून प्रत्येक हालचालीवर बारकाईने लक्ष ठेवले जात आहे.
बस्तर क्षेत्रात नक्षलवाद्यांची स्थिती
बस्तर क्षेत्र—ज्यात बिजापूर, दंतेवाडा आणि सुकमा यासारखे जिल्हे येतात—हे long time पासून नक्षलवादी कारवायांचे केंद्र राहिले आहे. तथापि, सुरक्षा दलांच्या सततच्या कारवाईमुळे गेल्या काही वर्षांपासून नक्षलवाद्यांच्या नेटवर्कला कमकुवत करण्यात आले आहे. यावर्षी आतापर्यंत डझनभर नक्षलवादी मारले गेले आहेत आणि मोठ्या प्रमाणात शस्त्रेही जप्त करण्यात आली आहेत.
6 जुलै रोजीही बिजापूरमध्ये एका शोध मोहिमेदरम्यान एका वर्दीतील नक्षलवाद्याला ठार मारण्यात आले. तर, यावर्षी जानेवारीमध्ये झालेल्या आणखी एका मोठ्या IED हल्ल्यात आठ जवान आणि एका चालकाचा मृत्यू झाला, जो मागील दोन वर्षांतील सर्वात घातक हल्ला मानला गेला.
या घटनांवरून हे स्पष्ट होते की, नक्षलवाद्यांची ताकद कमी होत असली तरी, ते अजूनही धोकादायक बनलेले आहेत. सरकार आणि सुरक्षा दल या भागात विकासकामे आणि सशक्त सुरक्षा उपायांद्वारे नक्षलवादाला पूर्णपणे संपवण्यासाठी सतत प्रयत्न करत आहेत.
