रशियाचे युरल्स क्रूड तेल आता भारतासाठी ब्रेंट क्रूडपेक्षा बॅरलमागे ३-४ डॉलर स्वस्त झाले आहे. अमेरिकेच्या करांच्या (टॅरिफ) विरोधातही भारतीय रिफायनरी रशियन तेल खरेदी करत आहेत. ऑगस्टमध्ये काही काळ खरेदी थांबली होती, पण सप्टेंबर-ऑक्टोबरमध्ये हे तेल पुन्हा आकर्षक किमतीत उपलब्ध झाल्याने जागतिक तेल दरांवरही परिणाम झाला आहे.
युरल्स क्रूड तेल: भारत रशियाचा मोठा तेल खरेदीदार बनला आहे, विशेषतः युरल्स क्रूडमध्ये, जे आता ब्रेंट क्रूडपेक्षा बॅरलमागे ३-४ डॉलर स्वस्त मिळत आहे. अमेरिकेच्या करांच्या विरोधातही भारतीय रिफायनरी रशियन तेल खरेदी करत आहेत. ऑगस्टच्या सुरुवातीला काही काळ खरेदी थांबली होती, परंतु आता ते पुन्हा आकर्षक झाले आहे. जुलैमध्ये ही सूट १ डॉलर होती, तर गेल्या आठवड्यात ती प्रति बॅरल २.५० डॉलर होती. २७ ऑगस्ट ते १ सप्टेंबर या काळात भारताने १.१४ कोटी बॅरल रशियन तेल खरेदी केले, ज्यात काही टँकर शिप-टू-शिप ट्रान्सफरद्वारे आले.
भारत आणि रशियाचे खास नाते
चीनमध्ये झालेल्या शांघाय कोऑपरेशन ऑर्गनायझेशनच्या शिखर परिषदेत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी म्हटले होते की, भारत आणि रशियाचे नाते विशेष आहे. या परिषदेत त्यांनी चिनी राष्ट्राध्यक्ष शी जिनपिंग यांचीही भेट घेतली आणि परस्पर संबंध मजबूत करण्याचा संकल्प व्यक्त केला. दरम्यान, अमेरिकेच्या व्हाईट हाऊसचे सल्लागार पीटर नवारो यांनी भारताच्या रशियाकडून तेल खरेदी करण्यावर टीका केली. यावर भारताचे पेट्रोलियम मंत्री हरदीप सिंह पुरी यांनी उत्तर दिले की, रशियन तेल खरेदीमुळे जागतिक तेल दरांमध्ये होणारी वाढ रोखली गेली आहे.
ब्रेंटच्या तुलनेत २.५० डॉलर स्वस्त युरल्स तेल
भारतीय रिफायनरी नियमितपणे रशियन तेल खरेदी करत आहेत. ऑगस्टच्या सुरुवातीला काही काळ खरेदी थांबली होती. पण आता युरल्स क्रूडच्या स्वस्त दराने ते पुन्हा आकर्षक बनले आहे. गेल्या आठवड्यात हे तेल ब्रेंट क्रूडच्या तुलनेत प्रति बॅरल २.५० डॉलर स्वस्त होते. जुलैमध्ये ही सूट फक्त १ डॉलर प्रति बॅरल होती. दुसरीकडे, काही रिफायनरींनी अमेरिकन तेल प्रीमियम दराने खरेदी केले, जे प्रति बॅरल ३ डॉलर अधिक होते.
शिपमेंट आणि पुरवठा साखळी
२७ ऑगस्ट ते १ सप्टेंबर या काळात भारतीय रिफायनरींनी सुमारे १.१४ कोटी बॅरल रशियन तेल खरेदी केले. यात एक कार्गो अमेरिकेच्या प्रतिबंधित जहाजातून, व्हिक्टर कोनेत्स्की, शिप-टू-शिप ट्रान्सफरद्वारे आला. युरल्स तेल हे रशियाचे प्रमुख तेल आहे, जे पश्चिम बंदरांवरून भारत आणि इतर देशांना पाठवले जाते.
चीन आणि रशियाचा तेल व्यापार
चीन हा रशियाचा सर्वात मोठा तेल खरेदीदार आहे. चीन युरल्स तेल मुख्यत्वे पाइपलाइन आणि टँकरद्वारे खरेदी करतो. रशियाची ही रणनीती जागतिक तेल बाजारात स्थिरता राखण्यासाठी आणि विविध देशांशी व्यापारी संबंध मजबूत करण्यासाठी आहे.
जागतिक तेल बाजारात बदल
भारतासाठी रशियाचे स्वस्त तेल ऊर्जा खर्चात कपात करण्यास आणि रिफायनरींचे कामकाज अधिक फायदेशीर बनविण्यात मदत करत आहे. यामुळे भारताला जागतिक तेल बाजारातील अस्थिरतेचा सामना करण्याची संधी मिळत आहे. तसेच, अमेरिकेच्या करांच्या (टॅरिफ) आणि निर्बंधांच्या विरोधातही भारताने आपल्या ऊर्जा सुरक्षा हितांचे रक्षण केले आहे.
रशियाचे स्वस्त युरल्स क्रूड जागतिक तेल बाजारातही लक्ष वेधून घेत आहे. ब्रेंट क्रूड आणि अमेरिकन क्रूडच्या तुलनेत हे तेल स्वस्त असल्याने विविध देशांसाठी आकर्षक पर्याय बनले आहे. यामुळे भारताला तेल खरेदीत लवचिकता मिळाली आहे.
