UIDAI ने इशारा दिला आहे की जर 7 वर्षांच्या मुलांचे बायोमेट्रिक अपडेट झाले नाही, तर त्यांचे आधार कार्ड निष्क्रिय केले जाईल.
Aadhar Card: भारतीय विशिष्ट ओळख प्राधिकरण (UIDAI) ने अलीकडेच एक अत्यंत महत्त्वाची सूचना जारी केली आहे, जी करोडो पालकांसाठी जाणून घेणे आवश्यक आहे. ही सूचना थेट त्या मुलांसाठी आहे ज्यांचे वय 7 वर्षे किंवा त्याहून अधिक झाले आहे, परंतु त्यांच्या आधार कार्डमध्ये अद्याप बायोमेट्रिक अपडेट (Mandatory Biometric Update – MBU) झालेले नाही. UIDAI ने स्पष्टपणे सांगितले आहे की जर ही प्रक्रिया वेळेत पूर्ण केली नाही, तर अशा मुलांचे आधार कार्ड निष्क्रिय केले जातील.
MBU काय आहे आणि ते का आवश्यक आहे?
UIDAI नुसार, जेव्हा एखादे मूल 5 वर्षांचे होते, तेव्हा त्याचे पहिले अनिवार्य बायोमेट्रिक अपडेट (MBU) करणे आवश्यक असते. या प्रक्रियेअंतर्गत मुलाच्या बोटांचे ठसे, डोळ्यातील बाहुल्या (iris scan) आणि चेहऱ्याचा फोटो पुन्हा रेकॉर्ड केला जातो. 5 वर्षांपर्यंत मुलाचे आधार बायोमेट्रिकशिवाय तयार केले जाते, कारण त्या वेळी त्यांची बायोमेट्रिक ओळख स्थिर नसते. परंतु 5 ते 7 वर्षांच्या दरम्यान ही ओळख बऱ्याच प्रमाणात स्थिर होते आणि म्हणूनच UIDAI अनिवार्य बायोमेट्रिक अपडेटबद्दल बोलते.
7 वर्षांच्या वयानंतर निष्क्रिय होण्याचा धोका
UIDAI च्या ताज्या निर्देशानुसार, जर मुलाचे 7 वर्ष पूर्ण झाले आहेत आणि तरीही MBU केले गेले नाही, तर UIDAI ते आधार निष्क्रिय करू शकते. UIDAI ने हे पाऊल उचलले आहे कारण त्यांना असे आढळले आहे की अजूनही मोठ्या संख्येने मुलांचे बायोमेट्रिक अपडेट झालेले नाही. याचा थेट परिणाम मुलाच्या शाळेतील प्रवेशावर, सरकारी योजनांमधील लाभांवर, शिष्यवृत्तीवर आणि इतर सरकारी कागदपत्रांवर होऊ शकतो, जिथे आधार अनिवार्य आहे.
SMS द्वारे दिली जात आहे सूचना
UIDAI आता त्या मोबाइल नंबरवर एसएमएस पाठवत आहे जे मुलांच्या आधारशी लिंक आहेत. या एसएमएसमध्ये स्पष्टपणे सांगितले जात आहे की बायोमेट्रिक अपडेट शक्य तितके लवकर पूर्ण करा, अन्यथा आधार कार्ड निष्क्रिय होईल. हे पाऊल यासाठी उचलले गेले आहे, जेणेकरून पालकांना वेळेत माहिती दिली जावी आणि त्यांनी UIDAI च्या नियमांनुसार त्यांच्या मुलांचे आधार अपडेट करावे.
बायोमेट्रिक अपडेट कुठे आणि कसे करावे?
1. जवळच्या आधार सेवा केंद्रावर जा
UIDAI ने देशभरात हजारो आधार सेवा केंद्रे उघडली आहेत, जिथे तुम्ही हे अपडेट करू शकता.
2. आवश्यक कागदपत्रे घेऊन जा
मुलाचा जन्म दाखला, जुने आधार कार्ड आणि पालकांचे आधार कार्ड सोबत घेऊन जाणे आवश्यक आहे.
3. अपॉइंटमेंट देखील घेतली जाऊ शकते
UIDAI च्या वेबसाइट किंवा mAadhaar ॲपद्वारे अपॉइंटमेंट घेऊन वेटिंग टाळता येऊ शकते.
शुल्क किती आहे?
- 5 ते 7 वर्षे वयोगटातील मुलांसाठी MBU करणे पूर्णपणे मोफत आहे.
- 7 वर्षे वय ओलांडल्यानंतर जर तुम्ही MBU केले, तर तुम्हाला ₹100 शुल्क भरावे लागेल.
त्यामुळे, जेव्हा मूल 5 ते 7 वर्षांचे असेल, तेव्हाच ही प्रक्रिया मोफत पूर्ण करणे चांगले राहील.
निष्क्रिय झाल्यानंतर काय होईल?
जर आधार निष्क्रिय झाले, तर:
- मुलाला शाळेत प्रवेश घेताना आधार मिळणार नाही.
- सरकारी योजनांमध्ये नाव नोंदवण्यात अडचण येईल.
- भविष्यात कोणतेही सरकारी कागदपत्र बनवण्यात अडचण येईल.
- आरोग्य विमा आणि शिष्यवृत्तीसारख्या सेवांपासून वंचित राहावे लागेल.
UIDAI चे आवाहन
UIDAI ने देशातील सर्व पालकांना आवाहन केले आहे की त्यांनी मुलांच्या आधाराला गांभीर्याने घ्या आणि वेळेत अनिवार्य बायोमेट्रिक अपडेट करावे. हे केवळ एक कायदेशीर गरज नाही, तर मुलांची डिजिटल ओळख सुरक्षित आणि अपडेटेड ठेवण्याचे देखील एक माध्यम आहे.